Uchwała XXI KZD nr 1/2007 – Polska Przyjazna Pracownikom

Najważniejszym celem działania NSZZ „Solidarność” jest godność pracownika, który ma zagwarantowaną swobodę korzystania ze wszystkich podstawowych praw człowieka i praw socjalnych. Takie państwo – przyjazne pracownikom – opisane zostało w naszej Deklaracji Programowej. Polska przyjazna pracownikom to państwo, w którym rozwój gospodarczy staje się źródłem poprawy warunków życia pracowników i ich rodzin oraz systematycznego zmniejszania sfery ubóstwa i wykluczenia społecznego grup najsłabszych. Najwłaściwszą metodą rozwiązywania problemów społecznych i gospodarczych jest dialog społeczny.

Mając powyższe na uwadze, w nawiązaniu do Deklaracji Programowej NSZZ „Solidarność”, oczekujemy od władz państwowych skutecznych działań prowadzących do:

 –  zapewnienia stabilnego zatrudnienia poprzez wspieranie przedsiębiorczości osób bezrobotnych, ułatwianie pracownikom dostępu do szkoleń i kształcenia ustawicznego, wspieranie inwestycji gwarantujących wzrost zatrudnienia, poprawę efektywności służb zatrudnienia;

 – skutecznej walki z nieuczciwą konkurencją i patologiami samozatrudnienia, a także z zastępowaniem umów o pracę umowami cywilno-prawnymi;

 – skutecznego eliminowania przypadków łamania praw pracowniczych i związkowych, przede wszystkim poprzez rozwiązania ustawowe zaostrzające sankcje za takie postępowanie;

 – rozwijania prorodzinnej polityki podatkowej, w szczególności uwzględniającej możliwość rozliczania podatku dochodowego w zależności od liczby dzieci pozostających na utrzymaniu;

 – systematycznego wzrostu płac, szczególnie grup najmniej zarabiających (ratyfikacja art.4 ust.1 Europejskiej Karty Społecznej, przyjęcie Karty Praw Podstawowych), zapobiegania nieuzasadnionemu wzrostowi rozwarstwienia dochodów, poprawienia relacji między płacą przeciętną a wynagrodzeniem minimalnym;

 –  zapewnienia właściwego funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych, w tym            corocznej waloryzacji emerytur i rent uwzględniającej wzrost wynagrodzeń w gospodarce           narodowej oraz zgodny z kryteriami medycznymi system emerytur dla osób pracujących w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze;

 –  przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, m.in. poprzez zapewnienie dzieciom i młodzieży z uboższych środowisk równych szans w dostępie do ochrony zdrowia,                 edukacji i dóbr kultury (ratyfikacja art. 10 i art.13 Europejskiej Karty Społecznej, przyjęcie Karty Praw Podstawowych);

 – zapewnienia powszechnie dostępnej i skutecznej opieki medycznej;

 –  większej dostępności mieszkań poprzez wspieranie budowy mieszkań na wynajem o standardzie dostępnym dla rodzin pracowniczych, poszerzenie zasobów komunalnych, w tym mieszkań socjalnych.

 Polska będzie państwem przyjaznym pracownikom, gdy godność i podmiotowość pracownika będą fundamentem działania władz państwowych i samorządowych wszystkich szczebli, a pracodawcy w swoich działaniach będą kierowali się etyką i społeczną odpowiedzialnością.

 Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zobowiązuje Komisję Krajową do przygotowania działań, w tym postulatów legislacyjnych, realizujących powyższe oczekiwania Związku.

Deklaracja Programowa XXI Krajowego Zjazdu Delegatów

PREAMBUŁA

 

Masowy protest społeczny w lipcu i sierpniu 1980 roku w obronie godności i praw pracowniczych doprowadził do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Nie byłoby „Solidarności” bez walki poprzednich pokoleń o wolność narodu, bez robotniczych zrywów przeciw zniewoleniu i lekceważeniu ich praw w Poznaniu w 1956 roku, na Wybrzeżu w 1970, w Radomiu, Ursusie, Płocku i innych miastach w 1976, bez działalności – nielegalnych w PRL – wolnych związków zawodowych, a przede wszystkich wyboru kardynała Karola Wojtyły na papieża, Jego pielgrzymki do Polski i duchowego  wsparcia.

Na bazie tych historycznych doświadczeń oraz nauki społecznej Kościoła Katolickiego został zbudowany program NSZZ „Solidarność”. W centrum tego programu znajduje się pracownik, który ma zagwarantowaną swobodę korzystania ze wszystkich podstawowych praw człowieka i praw socjalnych, wśród których prawo do wolności i godności wysuwają się na pierwszy plan. Szczególne miejsce wśród tych praw zajmuje prawo do pracy, które umożliwia realizację jego aspiracji i dzięki godziwemu wynagrodzeniu zapewnia utrzymanie jemu samemu i jego rodzinie. Korzystanie z tych praw nakłada na nas również obowiązki działania dla dobra wspólnego i kierowania się zasadą solidarności, aby zapewnić innym, zwłaszcza ubogim i niepełnosprawnym, pełny udział w życiu społecznym.

 

  1. 1.      PRAWO DO PRACY – BEZPIECZNEJ I GODZIWIE WYNAGRADZANEJ

 Najważniejszym celem działania NSZZ „Solidarność” jest skuteczna obrona praw pracowniczych, w tym prawa do zrzeszania się w związki zawodowe i działanie na rzecz podmiotowości i godności człowieka. Brak pracy jest współczesnym zagrożeniem cywilizacyjnym. Dlatego pełne zatrudnienie powinno być celem polityki gospodarczej i społecznej władzy publicznej. Wspierając te działania,  NSZZ „Solidarność” broni jednocześnie prawa każdego pracownika do godziwej płacy za pracę wykonywaną w bezpiecznych warunkach, w określonym ustawowo czasie z uwzględnieniem prawa do wypoczynku, szczególnie w niedziele i święta.

  1. 2.      SOLIDARNOŚĆ Z BEZROBOTNYMI

Człowiek bez pracy czuje się wykluczonym i niepotrzebnym; nie ma szans na zaspokojenie podstawowych potrzeb swoich i rodziny, dlatego ludzie pracy muszą być solidarni z bezrobotnymi. NSZZ „Solidarność” wspiera działania na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy, a także powszechny system ubezpieczenia od bezrobocia. Pozostającym bez pracy państwo musi zapewnić podstawową opiekę socjalną, prawo do zasiłków i możliwości przekwalifikowania.

  1. 3.      PODNOSZENIE KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW

Stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych to konieczność wynikająca ze  zmian zachodzących na rynku pracy, związanych szczególnie z migracją przedsiębiorstw, przepływem pracowników, a także rozwojem nowoczesnych technologii. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników – wspierane nie tylko przez państwo, ale także przez pracodawców – wpływa na zmniejszenie bezrobocia, ograniczenie emigracji zarobkowej, a także w perspektywie zwiększa konkurencyjność gospodarki. Podstawy prawne i zasady finansowania przekwalifikowań powinny inspirować pracowników do aktywności w tym zakresie, niezależnie od ich możliwości materialnych.

 

  1. 4.      ZABEZPIECZENIE POWSZECHNEGO DOSTĘPU DO USŁUG PUBLICZNYCH

Ochrona podmiotowości i godności pracownika i jego rodziny wymaga nie tylko ochrony jego praw pracowniczych w środowisku pracy, ale także działania na rzecz zabezpieczenia jego potrzeb materialnych, kulturalnych oraz ochrony zdrowia i edukacji. Dlatego NSZZ „Solidarność” opowiada się za powszechną dostępnością usług publicznych, a w szczególności ochrony zdrowia, edukacji i dóbr kultury również dla rodzin najuboższych i wielodzietnych.

  1. 5.      DIALOG PODSTAWĄ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

Dialog społeczny to fundament demokratycznego państwa. NSZZ „Solidarność” opowiada się za partnerskim dialogiem z rządem i pracodawcami, aby to człowiek i jego godność stały się normą i podstawą relacji społecznych. Związek opowiada się za negocjacyjnym systemem zakładowych i ponadzakładowych układów zbiorowych i  jest otwarty na zawieranie umów społecznych uznawanych za źródło prawa. Wielkim wyzwaniem dla NSZZ „Solidarność” jest rosnąca tendencja do bezkarnego naruszania prawa pracowników do tworzenia związków zawodowych. Godzi to w ideę dialogu społecznego. Związek zrobi wszystko, aby to zmienić.

  1. 6.      O SPOŁECZNĄ GOSPODARKĘ RYNKOWĄ

 

Gospodarka rynkowa daje szansę zaspokojenia potrzeb indywidualnych i społecznych, jednak wolny rynek pogłębia nierówności i wymaga stworzenia reguł, które zagwarantują sprawiedliwy podział dóbr i usług konieczny dla harmonijnego wzrostu ekonomicznego i społecznego. NSZZ „Solidarność” wpływa na kształt polityki społeczno-gospodarczej, aby stworzyć gospodarkę opartą na uczciwej konkurencji i tworzącą miejsca pracy dobrej jakości. Sam nie jest partią polityczną walczącą o władzę, lecz jako niezależna reprezentacja pracowników traktuje politykę jako roztropną troskę o dobro wspólne. Dla skuteczniejszej realizacji swoich celów jest otwarty na współpracę z partiami politycznymi i będzie zabiegać o to, by w parlamencie i samorządach znalazły się osoby, które podzielają program Związku.

  1. 7.      W OBRONIE DEMOKRACJI I PRAW CZŁOWIEKA

Demokracja, tak jak i wolność, nie jest dana raz na zawsze. Trzeba je cenić i pielęgnować.  Możliwość udziału w wolnych wyborach, wolność słowa i wyznania, możliwość zrzeszania się w związki zawodowe i swobodne działanie niezależnych od władzy organizacji obywatelskich, prawo do życia i pracy, niezawisłość sądów – to wartości kluczowe dla demokracji. NSZZ „Solidarność” pozostaje im wierny od początku istnienia i deklaruje ich przestrzeganie wewnątrz organizacji, jak i kultywowanie w życiu społecznym. NSZZ „Solidarność” działa na rzecz państwa praworządnego, opartego o zasadę pomocniczości z jak najszerszym udziałem obywateli w życiu społecznym. Nieskrępowane organizowanie się pracowników to jedno z fundamentalnych praw człowieka. Naruszanie tego prawa to zagrożenie dla demokracji, z którym będziemy stanowczo walczyli. Oczekujemy, że wymiar sprawiedliwości będzie w tej walce naszym sojusznikiem.

  1. 8.      PATRIOTYZM DLA PRZYSZŁOŚCI

 

Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek. Patriotyzm to nie tylko postawa czasu próby i walki o wolność. Patriotyzm pozwala mądrze zagospodarować czas pokoju i budowania, jest warunkiem rozwoju narodu i państwa. Działania na rzecz Ojczyzny były i są fundamentem NSZZ „Solidarność”. Na nich nasz Związek opiera troskę o właściwe miejsce człowieka pracy w wolnej i niepodległej Polsce. NSZZ „Solidarność” zabiega o promocję postaw patriotycznych w systemie edukacyjnym, mediach publicznych, ale też w praktyce codziennego życia. Istotnym elementem tak pojmowanego patriotyzmu jest kultywowanie narodowej tradycji i pamięć o ludziach, którzy – często w sposób heroiczny – dali świadectwo prawdzie.

  1. 9.      W TROSCE O NAJSŁABSZYCH.

NSZZ „Solidarność” zabiega o to, aby państwo otaczało szczególną opieką ludzi niepełnosprawnych oraz tych , którzy po procesach transformacji ustrojowej nie potrafią odnaleźć się w nowej rzeczywistości .

Konieczne jest wspomaganie tych grup w zapewnieniu im równości w korzystaniu z praw i dostępie do pracy , edukacji , mieszkania i usług socjalnych.

 

10.  DLA RODZINY

 

NSZZ „Solidarność” wspiera wszelkie działania na rzecz umacniania rodziny rozumianej jako związek kobiety i mężczyzny oraz ochrony życia rodzinnego, co jest podstawą rozwoju społeczeństwa i narodu. NSZZ „Solidarność” opowiada się za prorodzinną polityką państwa, opartą na prorodzinnym systemie podatkowym, odpowiedniej polityce mieszkaniowej prowadzącej do realizacji prawa do mieszkania dla każdej rodziny oraz świadczeniach socjalnych dla rodzin najuboższych. Działania na rzecz wzrostu wynagrodzeń i poprawy warunków pracy służą powstrzymaniu emigracji zarobkowej, która osłabia więzi rodzinne. Działania władz publicznych i przedsiębiorców powinny ułatwiać pogodzenie życia rodzinnego i pracy zawodowej. Za podstawę działania na rzecz umacniania rodziny i ochrony życia rodzinnego NSZZ   „Solidarność” przyjmuje Kartę Praw Rodziny wydaną w 1983 roku przez Stolicę Apostolską.

 

  1. 11.       NA RZECZ GLOBALIZACJI SOLIDARNOŚCI

 

Globalizacji ekonomicznej musi towarzyszyć globalizacja solidarności. Oznacza to pracę w kierunku zmiany procesów globalizacji, tak aby wyeliminować związane z nią niesprawiedliwości i aby jej dobrodziejstwami objąć jak największą liczbę pracowników. Globalizacji ekonomicznej musi towarzyszyć rozwój społeczny, powszechne poszanowanie praw pracowniczych i związkowych, możliwości godnego zatrudnienia dla wszystkich, wzrost gospodarczy i równomierny podział jego owoców oraz poprawa stanu środowiska naturalnego. Proces globalizacji musi gwarantować powszechną dostępność podstawowych usług, takich jak dostęp do wody, ochrony zdrowia, edukacji czy transportu publicznego.

 12.       OCHRONA I PROMOCJA EDUKACJI, KULTURY I NAUKI

 

Edukacja, kultura, sztuka i nauka pomogły przetrwać naszemu narodowi czasy totalitarnego i antyludzkiego systemu, jakim był komunizm. Wzorce etyczne, symbole narodowe i poczucie tożsamości, które były przenoszone przez pokolenia w dziełach sztuki  pozwoliły   zachować odrębność narodową. Dziś, w wolnej Polsce, wymagają one mecenatu państwa i władz wszystkich szczebli, aby zapewnić ich rozwój i powszechną dostępność. Powszechnie dostępna, od szczebla podstawowego do wyższego, nowoczesna edukacja i nauka jest niezbędnym warunkiem rozwoju społeczeństwa solidarnego i konkurencyjnej gospodarki. Daje też możliwość wyrównywania szans dla młodych ludzi na współczesnym rynku pracy.

  1. 13.       OCHRONA ŚRODOWISKA

Działania na rzecz ochrony środowiska to wyraz solidarności z przyszłymi pokoleniami. Związek kształtuje takie postawy poprzez edukację ekologiczną społeczeństwa, udział w projektach dotyczących ochrony środowiska, działalność na rzecz bezpiecznego i przyjaznego środowiska pracy. NSZZ „Solidarność” dąży do zachowania niezbędnej równowagi między gospodarką i rynkiem pracy a potrzebami ochrony środowiska.

  1. 14.       OCHRONA INTERESÓW LUDZI PRACY NA FORUM MIĘDZYNARODOWYM I EUROPEJSKIM

 

Związek solidarnie uczestniczy w międzynarodowej współpracy niezależnych i demokratycznych organizacji związkowych na rzecz obrony interesów pracowniczych
na całym świecie. W celu zapobiegania wykorzystywaniu pracowników i nieuczciwej konkurencji niszczącej miejsca godnej pracy NSZZ „Solidarność” zabiega, aby wszystkie towary i usługi będące przedmiotem obrotu międzynarodowego były wytwarzane i świadczone w pełnej zgodności z podstawowymi standardami pracy określonymi przez konwencje MOP i prawo międzynarodowe.

NSZZ „Solidarność”, uczestnicząc w przedstawicielstwach pracowniczych na poziomie europejskim, wprowadza w życie zasadę budowania pokoju i dobrobytu opartego
na solidarności i demokracji. Nasze cele będziemy osiągać włączając się aktywnie w dialog i partnerstwo społeczne – nieodłączną część procesu integracji. Będziemy doskonalić europejski model społeczny, w tym efektywne mechanizmy informacji i konsultacji pracowniczej wraz z prawem do współdecydowania na poziomie europejskim, krajowym i zakładowym.

List XXI KZD do Ojca Św. Benedykta XVI

Umiłowany Ojcze Święty,

Z prastarego grodu książąt polskich Legnicy, delegaci zgromadzeni na obradach XXI Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność” przesyłają Waszej Świątobliwości z serca płynące pozdrowienia i życzenia wielu Łask Bożych, zapewniając jednocześnie
o modlitwie.

Ludzie „Solidarności” zachowują głęboko w sercach i słowach Twojego Wielkiego Poprzednika Sługi Bożego Jana Pawła II, które wypowiedział podczas pierwszej pielgrzymki do Polski: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi, tej Ziemi”. Słowa te były siewem, który zaowocował między innymi narodzinami naszego Związku. Wdzięczni jesteśmy Stwórcy za to, że po wielkim darze, jakim był Jan Paweł II, dał nam nowego papieża, który prowadzi nas ścieżkami miłości i radości wprost do Chrystusa naszego pasterza.

Czcigodny Ojcze Święty,

Dziękujemy Ci za Twoje słowa mówiące o sprawiedliwości i miłości w życiu społecznym, w których zwracasz uwagę na problemy człowieka w globalizującym się świecie. Przyrzekamy, że wszelkie działania, jakie będziemy podejmować w obronie ludzi pracy nacechowane będą dialogiem, który pragniemy prowadzić z tymi, którzy prawdziwie troszczą się o człowieka w jego zawodowym i rodzinnym otoczeniu.

Dziękujemy za Twoje wskazówki dotyczące poszanowania godności ludzkiej
i prawa do wypoczynku, w tym w niedziele i święta. Zachowujemy je głęboko w sercu potwierdzając, że praca musi mieć pierwszorzędne znaczenie dla realizacji człowieka i dla rozwoju społeczeństwa. Jej organizowanie i wykonywanie musi uwzględniać poszanowanie godności ludzkiej i przebiegać w duchu służby dobru wspólnemu.

Drogi Ojcze Święty,

Karty historii Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” zawierają także smutne i tragiczne wydarzenia. To tutaj w Zagłębiu Miedziowym,
w Lubinie, podczas stanu wojennego komunistyczne władze kazały strzelać do protestujących robotników, którzy upomnieli się o godne traktowanie, przywrócenie wolności zrzeszania się w „Solidarność” i demokratyczne sprawowanie władzy. Zabito wówczas niewinnych ludzi, a śmierć ich – po latach – zaowocowała wolną Polską. Dzisiaj społeczność tego miasta przygotowuje się do obchodów 25. rocznicy Zbrodni Lubińskiej. Dlatego też bardzo prosimy Ciebie, umiłowany Ojcze Święty, bądź z nami w tych dniach, bądź z ludźmi „Solidarności”, którzy złączeni w modlitwie wypraszać będą Łaski Miłosierdzia Bożego dla ś.p. Andrzeja Trajkowskiego, Mieczysława Poźniaka i Michała Adamowicza, którzy zginęli od milicyjnych kul podczas pokojowej manifestacji w Lubinie 31 sierpnia 1982 r.

Kończąc prosimy o Twoje ojcowskie błogosławieństwo, abyśmy potrafili budować solidarność międzyludzką opartą o miłość bliźniego, wpisaną w ponad tysiącletnią tradycję chrześcijaństwa Ziem Polskich.

Z synowskim oddaniem

Delegaci zgromadzeni na obradach XXI Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”.