Apel Prezydium KK nr 2/22 ws. o przystąpienie do prac mających na celu ratyfikację Konwencji 155 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy wraz z Protokołem a także (…)

ws. o przystąpienie do prac mających na celu ratyfikację Konwencji 155 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy
wraz z Protokołem a także Konwencji 187 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej struktur promujących bezpieczeństwo i higienę pracy

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” apeluje do Rządu RP o pilne przystąpienie do prac nad ratyfikacją Konwencji 155 Międzynarodowej Organizacji Pracy (dalej MOP) dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy(z 3 czerwca 1981 r.)  wraz z Protokołem (z 3 czerwca 2002 r.) a także Konwencji 187 MOP dotyczącej struktur promujących bezpieczeństwo i higienę pracy (z 15 czerwca 2006 r.), włączonych  podczas 110 Sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy do grupy tzw.  Konwencji Fundamentalnych, w rozumieniu Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy Dotyczącej Podstawowych Zasad i Praw w Pracy oraz działań uzupełniających  z 1998 r.

Bezpieczne środowisko pracy winno być celem wspólnych działań władzy publicznej i partnerów społecznych. Dążenie do poprawy różnorodnych wymiarów warunków pracy jest uzasadnione potrzebą dążenia do zapewnienia godności człowieka pracy, ale także licznymi względami społecznymi i ekonomicznymi. Polscy pracownicy potrzebują polityki dotyczącej bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej BHP) opartej na wiedzy i faktach. W tym celu należy udoskonalić system statystyk publicznych obrazujących skalę wypadków przy pracy (także wśród osób prowadzących działalność gospodarczą i wykonujących pracę na podstawie umów prawa cywilnego), skalę chorób zawodowych i parazawodowych oraz innych aspektów działań związanych z BHP. Tylko dostęp do szerszego spektrum informacji pozwala na prowadzenie efektywnej polityki profilaktyki i prewencji. Kluczowe w tym względzie jest zapobieganie zagrożeniom. Przy czym należy podkreślić, że bezpieczne i zdrowe środowisko pracy powinno być prawem każdej osoby świadczącej pracę. Potrzebujemy także reakcji na nowe zagrożenia pojawiające się w środowisku pracy związane ze zmianami technologicznymi, stosowaniem sztucznej inteligencji i algorytmów, czy wzrastającymi zagrożeniami psychospołecznymi. Jak również wciąż oczekujemy skutecznych rozwiązań w zakresie gwarancji bezpiecznych i zdrowych warunków pracy w niestandardowych formach zatrudnienia (umowy terminowe, cywilnoprawne, samozatrudnienie), które mają coraz większy udział w rynku pracy.

Efektywna i racjonalna profilaktyka, polityka zmierzająca do poprawy warunków pracy i zmniejszenia skali wypadków oraz chorób związanych z pracą jest niezbędna ze względów społecznych i ekonomicznych. Pozwala na dobrowolne wydłużenie aktywności zawodowej tak potrzebne w kontekście sytuacji demograficznej w Polsce.Biorąc powyższe pod uwagę apelujemy o pilne przystąpienie do prac w celu ratyfikacji wskazanych konwencji.
Jest to bardziej naglące, gdyż brak ratyfikacji konwencji 155 stanowi poważne zaniedbanie w zakresie realizacji obowiązków państwa będącego członkiem Międzynarodowej Organizacji Pracy. Należy przypomnieć, że Polska należy do państw będących założycielami tej organizacji. Każda ratyfikacja konwencji MOP nie tylko pozwala na zintensyfikowanie prac w celu poprawy danego wycinka środowiska pracy, ale także wzmacnia samą Międzynarodową Organizację Pracy. Ten drugi aspekt jest bardzo ważny w świetle wzrastającego nacisku biznesu, w tym korporacji ponadnarodowych, na świat pracy. Tak więc zachowanie równowagi w ramach MOP pomiędzy reprezentacją pracowników i reprezentacją pracodawców staje
się coraz trudniejszym ale i coraz ważniejszym wyzwaniem.

Reasumując, Prezydium KK oczekuje od rządu RP podjęcia działań w duchu dialogu społecznego i z wykorzystaniem wiedzy, doświadczeń i pomysłów zarówno organizacji związkowych jak i organizacji pracodawców mających na celu określenie ścieżki dojścia do ratyfikacji Konwencji 155 wraz z Protokołem oraz Konwencji 187. W pierwszym kroku wskazujemy na potrzebę przedstawienia przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej
na forum Rady Dialogu Społecznego planów w zakresie działań mających na celu ratyfikację konwencji MOP, które planowane są na rok 2023. Brak ratyfikacji wskazanych Konwencji będzie stawiał Polskę w coraz węższym gronie państw, które nie ratyfikowały tak ważnych dla pracowników aktów prawa międzynarodowego.

 

Stanowisko KK nr 2/22 ws. konieczności zmian systemu wynagradzania nauczycieli

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” domaga się od Rządu RP natychmiastowego powrotu do rozmów ws. zmian systemu wynagradzania nauczycieli.

Uposażenia nauczycieli w kolejnych latach systematycznie tracą wartość. Wynagrodzenie zasadnicze początkującego nauczyciela od września b.r. wynosi 3424 zł i będzie niższe od płacy minimalnej w 2023 roku. Projekt ustawy budżetowej na 2023 r., wbrew zapowiedziom nie przewiduje żadnych podwyżek dla nauczycieli.

Brak odpowiednich działań Rządu RP spowoduje obniżenie jakości pracy placówek oświatowych w naszym kraju.

 

Stanowisko Prezydium KK nr 2/22 ws. potrzeby pilnych zmian prawa UE w odniesieniu do instytucji europejskich rad zakładowych

Korporacje ponadnarodowe działają w wielu sektorach polskiej gospodarki. Ich wpływ na krajowe stosunki pracy jest zauważalny i w wielu przypadkach budzi niepokój związków zawodowych. Dlatego kwestią zasadniczą jest wykorzystanie wszelkich środków aby zapewnić możliwość wpływu reprezentacji pracowniczej na zapewnienie skutecznego prawa do informacji i konsultacji w wymiarze ponadgranicznym. Głównym tego instrumentem na poziomie UE jest dyrektywa 2009/38 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskiej rady zakładowej lub trybu informowania pracowników i konsultowania się z nimi w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, która zastąpiła wcześniejszą dyrektywę 94/45/WE.

Polskie związki zawodowe, w tym NSZZ „Solidarność” od wielu lat mają możliwość –poprzez swoich przedstawicieli – uczestnictwa w europejskich radach zakładowych (ERZ), utworzonych w korporacjach prowadzących działalność na terenie naszego kraju, chroniąc interesy polskich pracowników.

Analizy dokonywane przez europejski ruch związkowy, ale także przez NSZZ „Solidarność” pokazują, że dyrektywa 2009/38 wymaga zasadniczego wzmocnienia prawnego przede wszystkim w zakresie prawa ERZ do sądu oraz zbudowania efektywnego sytemu sankcji w przypadku naruszenia uprawnień do informacji i konsultacji. Oznacza to konieczność pilnej rewizji tego aktu prawnego.

Mając na względzie trwające w Parlamencie Europejskim prace nad tzw. raportem legislacyjnym (autorstwa posła Denisa Radtke) dotyczącym zmian w dyrektywie o ERZ Prezydium KK NSZZ „Solidarność”w pełni popiera stanowisko EKZZ w tym obszarze, przedstawione 18 grudnia 2020 r.

Z punktu widzenia interesu polskich pracowników korporacji ponadnarodowych szczególne znaczenie ma dokonanie takich zmian w dyrektywie, które zagwarantują:

  1. Stworzenie efektywnego mechanizmu sankcji wprowadzanych w razie braku prawidłowej informacji lub konsultacji pracowników, w tym poprzez prawo do czasowego zawieszenia decyzji przedsiębiorstwa z uwzględnieniem uprawnień krajowych związków zawodowych.
  2. Likwidację wyłączenia spod rygorów dyrektywy, tzw. dobrowolnych porozumień (stary art. 13 dyrektywy 94/45/WE). Stwarzają one podwójne standardy utrudniające polskim reprezentatywnym organizacjom związkowym desygnowanie przedstawicieli do ERZ, mimo obowiązującego polskiego prawa.
  3. Skonsolidowanie i włączenie do głównego tekstu dyrektywy koncepcji "ponadnarodowego charakteru sprawy" (motywy 12 i 16 preambuły do dyrektywy). Musi istnieć egzekwowalne, kompleksowe prawo ERZ do tego, aby była informowana i konsultowana w całym procesie podejmowania decyzji przez zarządy korporacji ponadnarodowych.

Uważamy, że bez silnego prawa pracowników do informacji i konsultacji w wymiarze ponadnarodowym nie jest możliwa budowa prawdziwego europejskiego modelu społecznego, który winien uwzględniać potrzeby i oczekiwania pracowników i reprezentujących ich związków zawodowych, a nie wyłącznie interesy wielkiego międzynarodowego kapitału.

Zachęcając polskich posłów do Parlamentu Europejskiego do wsparcia tych działań zwracamy uwagę, że wzmocnienie instytucji ERZ ma szczególne znaczenie z perspektywy naszego kraju, a więc państwa, w którym wciąż nie istnieje sektorowy poziom rokowań zbiorowych zapewniający równowagę między interesami rodzimych i zagranicznych przedsiębiorców. Oznacza to, że niekontrolowane legislacyjnie oddziaływanie korporacji ponadnarodowych w obszarze społecznym może mieć potencjalnie negatywne skutki nie tylko dla ich pracowników, ale dla całej polskiej gospodarki.

Uchwała KK nr 2/22 ws. zmiany Uchwały KK nr 17/08 ws. zasad rejestracji i wyrejestrowywania oraz funkcjonowania branżowych jednostek organizacyjnych Związku

            Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” postanawia wprowadzić następujące zmiany  w Załączniku Nr 2 do Uchwały KK nr 17/08:

§ 1

W wykazie krajowych sekretariatów branżowych i przypisanych im branż (sektorów gospodarki) w pozycji 10, w rubryce Nazwa branży (sektora gospodarki) po słowach administracja rządowa i samorządowa skreśla się kropkę i po przecinku dodaje się słowa „ pracownicy i funkcjonariusze służb mundurowych”

§ 2

W wykazie krajowych sekretariatów branżowych i przypisanych im branż (sektorów gospodarki) w pozycji 10, w rubryce Przykłady zakładów (pracodawców) po słowach : pracownicy cywilni MON po przecinku dopisuje się słowa „pracownicy i funkcjonariusze służby więziennej, policji, straży granicznej”.

§ 3

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

 

 

 

 

 

 

Decyzja Prezydium KK nr 2/22 ws. opinii do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pandemii COVID – 19 (druk nr 1846)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa, że celem podstawowym projektowanych rozwiązań powinna być ochrona zdrowia i życia pracowników, pracodawców, a także poprawa bezpieczeństwa klientów lub innych osób korzystających z usług danego podmiotu.

Prezydium KK przedstawia uwagi do poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach zapewniających możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pandemii COVID – 19 (druk nr 1846).

Tytuł ustawy
Wyżej wskazany cel powinien znaleźć odzwierciedlenie już w tytule ustawy, a nie wskazywać tylko na zapewnienie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pandemii COVID 19.

Art. 2 ust 1 i 2 projektu
Zgodnie z projektem, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 jeżeli jest to niezbędne do przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19 w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, pracodawca będzie miał możliwość zażądania od pracownika lub osoby pozostającej w stosunku cywilnoprawnym ważnego ujemnego testu w kierunku SARS-CoV-2. Pracownik będzie zwolniony z okazania wyniku testu jeśli będzie zaszczepiony albo będzie miał status ozdrowieńca.
W art. 2 ust. 1 brak jest informacji ile czasu ma pracownik na okazanie testu, od momentu przekazania żądania przez pracodawcę. Wskazanie w ust. 3 iż przekazanie danych osobowych o teście na każde żądanie pracodawcy oznacza, iż pracownik powinien właściwie poddawać się testowi co dwa dni.
Nie ma też informacji, czy w przypadku żądania pracodawcy, pracownikowi przysługuje zwolnienie z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na zrobienie testu, co zdaniem Prezydium KK jest uzasadnione.

Art. 2 ust. 9 projektu ustawy
Jeżeli pracownik nie okaże żadnego z wyników oraz nie wykaże statusu ozdrowieńca pracodawca będzie mógł dokonać zmian w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, w tym sposobu wykonywania pracy przez pracowników lub osoby pozostające w stosunku cywilnoprawnym z tym pracodawcą.
Projektodawca proponuje konstrukcję analogiczną do tej, o której mowa w art. 42 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej k.p.), ale jej nie zastosował wprost, co zasługuje na krytykę.
Zdaniem NSZZ „Solidarność” ustawodawca powinien wskazać wprost jakie działania może podjąć pracodawca. W zaproponowanym brzmieniu przepis jest nie do zaakceptowania. De facto pracodawca będzie mógł dokonać zmian niekoniecznie związanych z sytuacją pandemiczną, a tak ogólny i szeroki zapis będzie rodził wiele problemów interpretacyjnych oraz pozostawi ogromną dowolność, którego uzasadnienie może okazać się wątpliwe i będzie prowadzić do nadużyć po stronie pracodawcy i utrudnień po stronie pracownika.
W przepisie art. 42 k.p. wskazany jest maksymalny okres na jak długo powierzenie innej pracy jest możliwe trwać – do trzech miesięcy. W projekcie brak jest wskazania okresu przez jaki te zmiany mogą być wprowadzone i trwać.
Projektodawca wskazuje moment początkowy (art. 2 ust. 1 projektu) – ale nie ma określonego momentu końcowego trwania zmian. Prezydium KK widzi w tej sytuacji podstawę do nadużyć przez pracodawców w zakresie jednostronnej zmiany warunków pracy innych niż wynagrodzenie.
Należy pamiętać, iż zgodnie z ust. 1 art. 2  pracodawca może żądać przekazania testu, certyfikatu lub zaświadczenia w każdym czasie, w okresie wskazanym w przepisie. Oznacza to iż może żądać wielokrotnie, bez ograniczeń. Zgodnie z art. 1 ust. 1 projektu pracownik ma prawo do nieodpłatnego wykonania testu, które mogą być finansowane ze środków publicznych (art. 1 ust. 2). Jednak liczba testów tak finansowanych może zostać ograniczona. Oznacza to, że ktoś inny będzie musiał ponieść koszty testu i nie powinien być to pracownik. Projekt jednak nie nakłada wprost na pracodawcę obowiązku ponoszenia kosztu testu, którego natomiast pracodawca na mocy art. 2 ust. 1 projektu ma prawo żądać od pracownika. Nieokazanie przez pracownika wskazanych w przepisie dokumentów, na mocy art. 2 ust. 9 projektu da pracodawcy możliwość jednostronnej zmiany, w tym pogorszenia, warunków pracy pracownika.
W konsekwencji, w sytuacji braku środków publicznych na testy, aby nie otworzyć pracodawcy możliwości zmiany warunków pracy, pracownik będzie zmuszony sam ponieść koszt testów. Prezydium KK nie akceptuje takiej sytuacji. Dlatego w przypadku przedłożenia przez pracownika zaświadczenia o braku możliwości przeprowadzenia testu ze środków publicznych, test powinien zostać przeprowadzony przez pracodawcę w zakładzie pracy, na koszt pracodawcy. Dopiero w przypadku odmowy pracownika, pracodawca może być uprawniony do działań, o których mowa w art. 2 ust. 9.

Art. 3 projektu ustawy
Prezydium KK wskazuje na ryzyko nierównego traktowania jeśli dyskryminacyjny będzie dobór pracowników do wskazanych w przepisie działań. Dlatego proponujmy, aby kropkę zastąpić przecinkiem i po przecinku dodać zwrot „jeśli są proporcjonalne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu”. Jest to rozwiązanie analogiczna do tego wskazanego w art. 18 3b § 2 k.p.

Art. 7 projektu ustawy
Prezydium KK pozytywnie ocenia Art. 7 projektu. Jednocześnie wskazujemy na ryzyko, iż osoby niezaszczepione będzie można zwolnić na podstawie art. 52 § 1 pkt. 3 k.p. (zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku).
Ponadto ustawa spowoduje zwiększenie liczby przeprowadzanych testów. Powstaje zatem pytanie czy ilość i dostępność punktów wymazowych jest odpowiednia i czy dysponujemy odpowiednią liczbą osób, które będą wykonywać testy w zwiększonej ilości.