Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia zaproponowane rozwiązania w projekcie ustawy Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2020 r. zmieniającym ustawę o wspieraniu pieczy zastępczej oraz niektóre inne ustawy, z których większość ma charakter porządkujący i techniczny w stosunku do już istniejących rozwiązań.
Jednocześnie zwracamy uwagę, iż w projekcie zabrakło propozycji, które zwłaszcza w okresie pandemii, mogą stanowić pomoc zarówno dla samych rodzin, jak również dla organów prowadzących szkolenia w zakresie pieczy zastępczej i przysposobienia. Zmiana miałaby dotyczyć art. 173a ustawy o wspieraniu pieczy zastępczej i polegać na możliwości połączenia szkoleń z zakresu przysposobienia dziecka oraz dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Zdarzają się bowiem sytuacje, gdzie z powodu braku możliwości adopcji, która najczęściej wynika z tego, że dzieci nie mają uregulowanej sytuacji prawnej, potencjalni rodzice adopcyjni wyrażają wolę bycia rodziną zastępczą. Niestety, obecny zapis art. 173a przedmiotowej ustawy powoduje, że są oni zmuszeni przechodzić całą procedurę od początku, a w tym kolejne szkolenie.
Resort rodziny regularnie podnosi kwestię niewystarczającej liczby kandydatów na rodziny zastępcze. Dlatego, zdaniem Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, możliwość połączenia tych dwóch szkoleń, mogłaby przyczynić się do poprawy sytuacji z korzyścią zarówno dla samych kandydatów, jak i przede wszystkim dzieci, którym należy zapewnić możliwość wychowywania się w środowisku rodzinnym. Zmiana zasad nie powinna jednak dotyczyć szkoleń w zakresie prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego. Tutaj nadal naszym zdaniem szkolenia powinny odbywać się rozłącznie.
Aktualne problemy wynikające z pandemii oraz reżimu sanitarnego znacząco utrudniają przeprowadzanie zarówno samych szkoleń w tym zakresie, jak i praktyk. Część z nich zaczyna mieć charakter fikcyjny. Zatem by nie pogłębiać problemów i nie wypaczać systemu proponujemy w/w rozwiązanie.
W projekcie ustawy znalazły się również zmiany, których kierunek NSZZ „Solidarność” ocenia pozytywnie, choć wymagają one jeszcze dalszych prac:
Art. 4 projektu ustawy zmieniający art. 183 w §1 ustawy Kodeks pracy i dodający §11, umożliwiając skorzystanie z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego do 18 roku życia dziecka, przez pracownika, który przyjął dziecko na wychowanie celem jego przysposobienia. Jednocześnie nie zmienia się uprawnień rodzicom zastępczym, którym urlop ten przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Należy jednak pamiętać, że do pieczy zastępczej trafiają często dzieci starsze niż 10-letnie, często z rodzeństwem w różnym wieku. Są to dzieci borykające się z deficytami i problemami, których korygowanie wymaga czasu. Zatem ustawodawca powinien także w tym przypadku rozważyć wydłużenie wieku dziecka, do którego rodzic zastępczy będzie mógł skorzystać z takiego urlopu, skracając ewentualnie jego długość. Tym bardziej, że taką możliwość projektodawca daje rodzicom, którzy starają się o przysposobienie dziecka. Tak duże różnicowanie uprawnień w tym przypadku, zdaniem NSZZ „Solidarność”, wydaje się niewłaściwe.