Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt ustawy Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 2 listopada 2020 roku o zmianie ustawyo emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw.
Projekt zakłada mieszaną procentowo – kwotową waloryzację emerytur i rent w 2021 r. w kwocie nie mniejszej niż 50 zł. Waloryzacja kwotowa nie dotyczy świadczeń niższych od minimalnej emerytury. Jak wskazuje projektodawca (art. 6 projektu) w razie osiągnięcia wskaźnika ustawowej waloryzacji w wysokości 4,16, nastąpi wyłącznie waloryzacja procentowa. Projekt zakłada podniesienie najniższej emerytury do 1250 zł, najniższej renty z tytuły całkowitej niezdolności do pracy do 1250 zł a najniższej renty dla osób częściowo niezdolnych do pracy do 937,50 zł.
Istnieje realna obawa, że z uwagi na postępujący proces inflacji wskazanie elementu waloryzacji kwotowej w wysokości określonej w projekcie pozostanie tylko elementem wizerunkowym, bez realnego wpływu na wysokość najniższych świadczeń emerytalno-rentowych.
W ocenie NSZZ „Solidarność” kluczowe jest zagwarantowanie by waloryzacja zapewniła:
– zabezpieczenie bytu emerytów otrzymujących najniższe świadczenia emerytalne oraz najniższe renty, uwzględniające całokształt sytuacji wynikającej z epidemii Covid-19 (przykładowo zwiększone koszty życia, które są następstwem konieczności korzystania z odpłatnych świadczeń zdrowotnych i rehabilitacyjnych);
– utrzymanie świadczeń, w wysokości niezbędnej do uzyskania globalnego popytu wewnętrznego, który jest kluczowy dla poprawy sytuacji makroekonomicznej w 2021 r., w którym to środki emerytalno-rentowe mają coraz większe znaczenie.
NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że pandemia COVID-19 w największym stopniu dotyka osoby starsze. Efektem tego jest obserwowany znaczący wzrost wydatków gospodarstw emerytów i rencistów na leki, materiały medyczne i świadczenia zdrowotne, których dostępność jest w obecnej, nadzwyczajnej sytuacji bardzo ograniczona, stąd w roku 2021 w najtrudniejszej sytuacji znajdą się osoby osiągające najniższe świadczenia emerytalno-rentowe. Już w chwili obecnej dostęp do wielu usług publicznych jest mocno ograniczony.
W związku z powyższym NSZZ „Solidarność” postuluje:
– podniesienie kwotowego elementu waloryzacji z 50 zł do nie niższej wysokości niż 100 zł
– podniesienie wysokości najniższej emerytury oraz renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do wysokości 1300 zł i proporcjonalnie do 975 zł najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.
Waloryzacja kwotowa w wysokości nie niższej niż 100 zł oraz podniesienie najniższej emerytury do 1300 zł wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym w okresie przedłużającego się stanu epidemii Covid-19 i pozwala zapewnić bezpieczeństwo socjalne gospodarstw emeryckich.
Jednocześnie, NSZZ „Solidarność” po raz kolejny podkreśla konieczność bardzo pilnego wprowadzenia obowiązku odprowadzania składek od całości wynagrodzenia otrzymywanego przez zleceniobiorcę. Niezbędne jest również objęcie obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym wszystkich tytułów wykonywania i świadczenia pracy oraz prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, bez względu na charakter wiążącej umowy. Liczba 333 tys. osób, które otrzymują w chwili obecnej świadczenie emerytalne niższe od najniższej emerytury jest tykającą bombą zegarową dla bezpieczeństwa i zachowania spójności społecznej. Mamy świadomość, że pewna niewielka część tych osób, to osoby których sytuacja osobista pozwalała na niską aktywność zawodową, ale w większości są to osoby, będące ofiarami regulacji wymuszającymi wykonywanie nieoskładkowanej (lub bardzo nisko oskładkowanej) pracy. Odpowiedzialność za tą przedłużającą się sytuację spoczywa na polskim rządzie.
NSZZ „Solidarność” ponownie przypomina o potrzebie wypracowania i wdrożenia systemowego sposobu waloryzacji najniższych świadczeń emerytalno-rentowych, uwzględniającego realny wzrost wydatków najuboższych gospodarstw domowych, określony jako dynamikę minimum egzystencji dla 1-osobowych gospodarstw emeryckich. Coroczna wypłata dodatkowego świadczenia emerytalnego dla wszystkich świadczeniobiorców nie może stanowić usprawiedliwienia dla zaniechania poszukiwania optymalnych rozwiązań w zakresie ochrony dochodów najsłabszych ekonomicznie obywateli.