Decyzja Prezydium KK nr 132/2011 ws. opinii o projekcie MPiPS założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy społecznej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” na wstępie, przed dokonaniem właściwej oceny przedłożonego projektu założeń pragnie podkreślić, że wysokość kryteriów dochodowych uprawniających do ustalenia prawa do świadczeń z pomocy społecznej powinna być już w roku 2011 zwiększona tak, by we wszystkich typach gospodarstw przekraczały poziom minimum egzystencji liczonego przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Niedopuszczalne jest tolerowanie dalszej sytuacji w której odmawia się pomocy osobom i rodzinom, których dochód jest poniżej minimum egzystencji przyjętego za miernik ubóstwa skrajnego.

Prezydium KK zgłasza następujące uwagi do projektu Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej założeń projektu ustawy z dnia 25 maja 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy społecznej:

  1. 1.      Zmiany w ustawie o pomocy społecznej:
  • Wprowadzenie minimalnego ustawowo gwarantowanego poziomu wzrostu kryteriów dochodowych zasługiwałoby na poparcie pod warunkiem, iż waloryzacja będzie prowadzona corocznie i będzie uwzględniony fakt, że dynamika wzrostu kosztów utrzymania osób żyjących na poziomie zbliżonym do minimum egzystencji jest wyższa od dynamiki wzrostu cen obliczanych przez GUS, o czym świadczą dane za lata 2008 – 2010 zamieszczone poniżej.

Dynamika wzrostu minimum egzystencji (liczonego przez IPiSS) na tle inflacji w latach 2008 – 2010 w %

Lata

Typ gospodarstwa domowego

Dynamika wzrostu cen

Pracownicze 1 – osobowe

Pracownicze 4 – osobowe

Emeryckie

1 – osobowe

Emeryckie

2 – osobowe

2008

107,0

105,1

106,8

104,4

104,2

2009

107,8

107,7

108,3

108,5

103,5

2010

106,2

106,5

106,1

106,6

102,6

Źródło: Obliczenia IPiSS na podstawie GUS

  • Należy wprowadzić obowiązek dodatkowego korygowania kwot kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń zgodnie z analizą wyników badań progu interwencji socjalnej wykonywanych przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
    7 października 2005 roku w sprawie progu interwencji socjalnej).
  • Niezbędne jest utrzymanie corocznego badania przez IPiSS minimum egzystencji dla różnego typu gospodarstw domowych. Są to informacje niezbędne do prac
    w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno – Gospodarczych.
  • Nie do przyjęcia jest propozycja wprowadzenia okresu przejściowego polegającego na rezygnacji z badania w roku 2012 progu interwencji socjalnej, odłożenie ich na
    2015 rok oraz dokonanie pierwszej zmiany kwot kryteriów dochodowych i kwot świadczeń dopiero w 2015 roku. Oznacza to bowiem, że w zamian za propozycję zmian wysokości kwot kryteriów dochodowych od 1 października 2012 roku do wysokości zbliżonych do ubiegłorocznych wartości minimów egzystencji, a tym samym niewystarczających w 2012 roku, projektodawcy chcą już teraz zagwarantować niepodnoszenie kryteriów dochodowych przez kolejne 3 lata, a tym samym uniknąć koniecznych wydatków dla budżetu państwa. W tym okresie wzrost kosztów utrzymania spowoduje, że minimum egzystencji znacznie wzrośnie i będzie wyższe od „zamrożonych” kryteriów dochodowych uprawniających do ubiegania się
    o pomoc społeczną. Na takie rozwiązania NSZZ „Solidarność” nie wyraża zgody.
  • Analiza skutków finansowych dla budżetu państwa wynikających z projektowanych zmian wskazuje jednoznacznie, że zawarte rozwiązania w projekcie założeń mają jedynie ograniczyć przewidywane wydatki na te cele do poziomu wynikającego z tak zwanej „reguły wydatkowej”, a nie przynieść realne rozwiązania dla beneficjentów pomocy społecznej.
  1. 2.      Zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych:
  • Zmiany w ustawie o świadczeniach rodzinnych dotyczą wprowadzenia do dotychczasowych zasad weryfikacji kwot kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń rodzinnych dodatkowej zasady gwarantującej minimalny poziom waloryzacji. Kwoty kryterium dochodowego (ogólnie i dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym) oraz kwoty świadczeń rodzinnych podwyższane byłyby niezależnie od wyników badania progu wsparcia dochodowego rodzin o co najmniej wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za okres od ostatnio przeprowadzonej do bieżąco dokonywanej weryfikacji, tj. łącznie za okres ostatnich
    3 lat. Pozostawia się mechanizm dodatkowego korygowania kwot kryterium dochodowego, tak jak dotychczas, zgodnie z analizą wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin (liczonego przez IPiSS) w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno – Gospodarczych.

Zdaniem Prezydium KK taka propozycja oznacza, że przeprowadzana co
3 lata weryfikacja będzie praktycznie uwzględniała tylko wskaźnik inflacji. Należy przypomnieć, że od chwili uchwalenia ustawy o świadczeniach rodzinnych
w listopadzie 2003 roku Rząd RP nie przeprowadził ani jednej weryfikacji kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych podając jako przyczynę brak środków w budżecie państwa.

Od 2004 roku zasiłek rodzinny przysługuje rodzinie, jeżeli dochód  na osobę nie przekracza kwoty 504 złotych, a w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne 583 złote na osobę. Rząd nie uwzględnił faktu, że obliczony zgodnie z ustawowymi wytycznymi próg wsparcia dochodowego rodzin wyniósł już w 2006 roku 556 złotych (661 złote) a w 2009 roku 621 złotych (720 złotych) na osobę
w rodzinie. Wartości w nawiasie dotyczą rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym.

W związku z powyższym NSZZ „Solidarność” uważa za konieczne coroczne waloryzowanie wysokości kryteriów dochodowych jak i wysokości świadczeń rodzinnych a dodatkowo zgodnie z art. 18 ustawy o świadczeniach rodzinnych weryfikowanie co 3 lata.