Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych przedłożonego przez Sejmową Komisję Nadzwyczajną do Spraw Deregulacji.
W art. 12 projektu przewidziano zmiany w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. 2023 r., poz.1230, ze zm.) w zakresie postępowania prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wydawaniem decyzji w sprawach indywidualnych.
Pozytywnie należy ocenić samą ideę dążenia do stanu, w którym wydawane decyzje opierają się na niebudzących wątpliwości ustaleniach faktycznych, wpływających na ocenę istniejącego stanu prawnego.
Prezydium KK zauważa, że w proponowanym rozwiązaniu pewne kwestie szczegółowe wzbudzają zastrzeżenia. Przede wszystkim dotyczą miejsca dodania nowych regulacji, tj. ust. 8 i 9 w art. 83. Przepis ten obejmuje bowiem różne fazy postępowania przed organami ZUS, od wydania decyzji, przez wniesienie odwołania, decyzję ZUS w sprawie uznania odwołania za słuszne bądź nie i przekazanie odwołania do właściwego sądu. Regulacja proponowana w nowelizacji została umieszczona na końcu art. 83, w dodanych ust. 8 i 9. Może to budzić wątpliwości odnośnie tego, na którym etapie procedury nowe regulacje mają mieć zastosowanie. W celu uniknięcia ewentualnych rozbieżności w wykładni tych przepisów należałoby wyraźnie rozstrzygnąć tę kwestię w treści dodawanych przepisów.
Po drugie należy zauważyć, że sformułowanie „jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania wynikają wątpliwości, co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa” ma ogólny charakter i pozostawia po stronie organów ZUS bardzo daleko posuniętą swobodę w zakresie stosowania tego przepisu, co może prowadzić do ograniczenia jego praktycznego znaczenia.