Kategoria: 2020 – KK

Komisja Krajowa Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w 40. rocznicę powstania Związku składa wyrazy szacunku i wdzięczności wszystkim, którzy niesieni wezwaniem Św. Jana Pawła II latem 1980 roku podjęli wspólny wysiłek w walce o godność i podmiotowość ludzi pracy. „Solidarność” rodziła się w całej Polsce i tworzyły ją tysiące ludzi. Każdy strajk, każde porozumienie, każde poświęcenie miało znaczenie i przyczyniło się do tego wielkiego pokojowego sukcesu.

Swoje dążenia – w tym to najważniejsze o prawie do niezależnego od władzy i pracodawców związku zawodowego – strajkujący pracownicy sformułowali w postaci postulatów, które jako swoje dziedzictwo i zobowiązanie NSZZ „Solidarność” nadal realizuje. Jednym z materialnych świadectw tego dziedzictwa są tablice z 21. postulatami gdańskimi, które po latach tułaczki powinny wreszcie wrócić tam gdzie ich miejsce – do historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej.

Przywołując rocznicę robotniczego zrywu, który w konsekwencji przyniósł Polsce niepodległość przypominamy, że była i jest jedna „Solidarność”. Nasz Związek powstał 40. lat temu i nieprzerwanie funkcjonuje realizując to, o co wtedy walczyli polscy pracownicy. Jest depozytariuszem i kontynuatorem sierpniowego dziedzictwa, z którego dzisiaj szczególnie ważne jest przesłanie dialogu i porozumiewania się, jako drogi do rozwiązywania trudnych społecznych problemów i napięć. W 40. Rocznicę powstania NSZZ „Solidarność” wyrażamy solidarność ze społeczeństwem Białorusi, walczącym dzisiaj o swoją podmiotowość.

Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia tzw. „Europejski Zielony Ład”, czyli zaprezentowany przez Komisję Europejską „Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład” zawierający strategię osiągnięcia przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 roku. W ocenie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przeprowadzenie transformacji gospodarczej w kształcie i tempie proponowanym przez Komisję Europejską spowoduje skrajnie szkodliwe skutki dla polskiej gospodarki oraz przyczyni się do trwałego obniżenia poziomu życia obywateli naszego kraju.
Według szacunków polskiego Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej koszt transformacji energetycznej, zmierzającej do osiągnięcia neutralności klimatycznej, to w skali całej Polski 240 mld euro do roku 2030 oraz prawie 500 mld euro do roku 2050, co w ocenie niektórych ośrodków i tak jest rażąco niedoszacowane (szacowane koszty transformacji samego sektora energetycznego wynoszą ok. 500 mld euro). Należy z całą mocą podkreślić, że w zestawieniu z powyższymi kwotami, wsparcie proponowane przez Komisję Europejską ma charakter wyłącznie symboliczny. Stanowczo sprzeciwiamy się obciążaniu polskiego społeczeństwa i przedsiębiorstw tak ogromnymi kosztami i wyrzeczeniami dla realizacji projektu „Europejskiego Zielonego Ładu”.
Transformacja gospodarcza w kierunku niskoemisyjnym może zakończyć się powodzeniem wyłącznie przy zaangażowaniu wszystkich dostępnych technologii i nośników energii. Tymczasem strategia „Europejskiego Zielonego Ładu” wyklucza możliwość pozyskiwania finansowania na rozwój nowoczesnych technologii wykorzystujących paliwa kopalne. Doświadczenia płynące chociażby z dynamicznego rozwoju niskoemisyjnej energetyki węglowej (np. w Japonii) jednoznacznie wskazują, że takie dyskryminacyjne podejście jest całkowicie błędne. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” stoi na stanowisku, że jakikolwiek postęp i wzrost gospodarczy jest możliwy wyłącznie dzięki nieskrępowanemu rozwojowi technologicznemu oraz dostępowi do taniej i stabilnej energii. Stawianie w tym zakresie administracyjnych barier jest działaniem przeciwskutecznym, któremu należy z całą stanowczością przeciwdziałać. Dodatkowym oburzeniem napawa nas fakt, że kraje zachodnie Unii Europejskiej, które zbudowały swoją siłę gospodarczą na nieskrępowanym wykorzystywaniu paliw kopalnych, dzisiaj próbują pozbawić szans rozwojowych biedniejsze państwa, takie jak Polska.
Poważnym mankamentem „Europejskiego Zielonego Ładu” w obecnym kształcie, który skazuje to przedsięwzięcie na porażkę, jest jego lokalny charakter. Przyjmowanie przez Unię Europejską kolejnych ambitnych celów w zakresie polityki klimatycznej bez adekwatnych wysiłków ze strony pozostałych państw na świecie nie tylko nie przyczyni się do globalnego spadku emisji CO2, ale spowoduje utratę konkurencyjności unijnej gospodarki. Nakładanie nowych, niezwykle kosztownych obciążeń na unijny przemysł z pewnością nie doprowadzi do jego rozkwitu. Przeciwnie, tego typu działania mogą spowodować wyłącznie ograniczenie europejskiego potencjału produkcyjnego, utratę milionów miejsc pracy i ucieczkę emisji poza granice Wspólnoty Europejskiej do krajów, w których nie obowiązują restrykcyjne przepisy dotyczące emisji gazów cieplarnianych.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę na fakt, że przedłożony dokument ma cechy długoterminowej strategii i z tego powodu powinien być przed przyjęciem przez Radę Europejską uzupełniony o analizę strategiczną wpływu na środowisko i analizę skutków społeczno-ekonomicznych dla poszczególnych państw członkowskich oraz poddany konsultacjom społecznym zgodnie z wymogami obowiązujących regulacji unijnych. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” stwierdza, że działania Komisji Europejskiej w tym zakresie muszą być traktowane jako naruszenie praworządności w stanowieniu prawa. Z tego powodu oczekujemy na adekwatne działanie Rządu RP w tej sprawie. Ponadto stoimy na stanowisku, że Polska nie może realizować polityki energetycznej zawartej w komunikacie opublikowanym przez Komisję Europejską w związku ze zbyt wysokimi kosztami ekonomicznymi, społecznymi, zagrożeniami bezpieczeństwa obywateli oraz bezpośrednim zagrożeniem bezpieczeństwa państwa.
Mając powyższe na uwadze, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia całą treść komunikatu i wzywa Rząd RP do podjęcia działań prawnych w celu unieważnienia podjętych przez Komisję Europejską dotychczasowych działań w tym zakresie.

Stanowisko KK
nr 1/20
ws. potrzeby przeprowadzenia szczegółowych analiz prawnych dotyczących problematyki zatrudnienia za pośrednictwem platform cyfrowych typu Uber

Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w uchwale Programowej z 2018 roku wskazał na konieczność monitorowania skali zatrudnienia poprzez platformy internetowe oraz poszukiwania rozwiązań z zakresu ochrony socjalnej dla osób wykonujących taki typ pracy.
Zgodnie z Konstytucją RP (art. 24) każda praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej. W ocenie Komisji Krajowej oznacza to niedopuszczalność pozostawienia poza zakresem ochrony pracy wykonywanej w ramach konstrukcji biznesowych (platformy internetowe), których charakter jest niedookreślony. NSZZ „Solidarność” w trosce o prawa osób zatrudnionych przy użyciu platform internetowych stwierdza, że konieczne jest ustalenie  statusu prawnego przedsiębiorstw wykorzystujących platformy internetowe przy kojarzeniu ofert podmiotów oferujących i korzystających z usług.
Ustalony status prawny tych podmiotów powinien być takiego rodzaju, aby możliwe było  wypracowanie w dialogu społecznym  rozwiązań prawnych służących przede wszystkim wzmocnieniu praw osób zarobkujących za pośrednictwem platform internetowych, których praca charakteryzuje się brakiem pracowniczego podporządkowania, w szczególności poprzez zagwarantowanie efektywnego prawa do zrzeszania się i rokowań zbiorowych, prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 66 Konstytucji RP), ochrony wynagrodzenia i prawa do bezpieczeństwa socjalnego.
Powyższe działanie umożliwi wypracowanie rozwiązań, które pozwolą na skuteczne przeciwdziałanie sytuacji, w której zatrudnianie za pośrednictwem platform doprowadzi do pozbawienia szerokich grup zatrudnionych podstawowej ochrony wynikającej z przepisów prawa pracy jak i przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych. Podkreślamy, że w przeszłości pozwolono na to, by doszło do rozpowszechnienia się różnego rodzaju umów pozakodeksowych, określanych mianem „umów śmieciowych” co przyniosło negatywne skutki społeczne i ekonomiczne. Należy zatem już dziś przeciwdziałać ryzyku wystąpienia kolejnego, niekontrolowanego stosowania pozakodeksowych form zatrudnienia, wynikających ze stosowania nowych modeli biznesowych.
Szczególnie ważne jest podjęcie jak najszybszych działań związanych z usługami kurierskimi ze względu na fakt, iż najczęściej usługi te realizują cudzoziemcy, którzy niezwykle często nie posiadają wystarczającej wiedzy o przysługujących im uprawnieniach wynikających z polskiego prawa. Powyższa analiza pozwoli na wypracowanie rozwiązań poprawiających dostęp tych pracowników do BHP oraz unikanie zatrudnienia nierejestrowanego.