Autor: Sekretariat Prezydium

Pierwszy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” został powiadomiony o rozwiązaniu się Komitetu Samoobrony Społecznej KOR.

Powstały po wydarzeniach czerwca 1976 roku Komitet Obrony Robotni­ków niósł pomoc prześladowanym robotnikom i ich rodzinom. Stanowił pierwszą zorganizowaną formę powstałej po 76-tym roku opozycji demo­kratycznej. Był wyrazem wspólnoty postaw inteligencji i robotników.

Za działalność tę członkowie i współpracownicy Komitetu byli do sierp­nia 1980 roku wielokrotnie prześladowani, więzieni i szykanowani.

Pierwszy Zjazd Delegatów składa podziękowanie członkom i współpra­cownikom Komitetu Obrony Robotników, którzy zasłużyli się dobrze obronie interesów robotniczych oraz wspólnej sprawie narodowej.

Pierwszy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” wyrażając przekonanie o niemożności naprawy Rzeczypospolitej bez zagwarantowania niezawisłego sądownictwa, postanawia:

1. zwrócić się do wszystkich organizacji zakładowych o szerokie rozpro­pagowanie tych tez programu Związku, które dotyczą gwarancji nieza­wisłości sędziowskiej i zmian niezbędnych dla uzyskania sądownictwa w pełni samorządnego, niezależnego od władz politycznych i admini­stracji państwowej;

2. zobowiązać władze Związku, a w szczególności Komisję Krajową, do opracowania materiałów prezentujących całemu społeczeństwu historię sądownictwa w okresie powojennym oraz jego rolę, zarówno pozytywną jak i negatywną, w walce o prawa człowieka i poszanowanie praw całe­go społeczeństwa;

3. zobowiązać Komisją Krajową do szczególnej aktywności w negocjowa­niu zmian ustawowych, zawartych w programie Związku, a zabezpie­czających niezawisłość sądów. Zobowiązać wszystkich członków Związku do poparcia jej działań z akcją protestacyjną włącznie.

Społeczeństwo polskie przystąpiło do odbudowy wartości społecznych, gospodarczych
i kulturalnych wyrastających z, tradycji polskiego bytu na­rodowego. Zaistniały warunki, czas i konieczność odbudowy także auten­tycznej spółdzielczości.

W tym celu niezbędna jest:

1. nowelizacja prawa spółdzielczego, oparcie tego prawa na zasadach na­wiązujących do tradycji ruchu spółdzielczego w Polsce i będących fun­damentem działalności Międzynarodowego Związku Spółdzielczego;

2. przywrócenie spółdzielniom niezależności, samorządności i swobody zrze­szania się.
W szczególności należy uznać dobrowolność tworzenia związ­ków i zrzeszeń oraz kształtowania ich funkcji;

3. zagwarantowanie samorządowi pracowniczemu faktycznego udziału w zarządzaniu spółdzielnią;

4. uznanie prawa spółdzielni do kształtowania swoich statutów zgodnie z rolą i zasadami jakie spółdzielnia ma realizować;

5. udział spółdzielczości w programie wyjścia z kryzysu wymaga uznania prawa do powoływania rozmaitego typu spółdzielni oraz swobodnego decydowania przez powstające spółdzielnie o zakresie ich działania. Zjazd zobowiązuje Komisję Krajową do powołania zespołu składającego się z delegatów, praktyków ruchu spółdzielczego oraz ekspertów, dla opra­cowania szczegółowych projektów nowelizacji ustawy o spółdzielczości.

Zjazd zobowiązuje Zarządy Regionalne oraz ogniwa terytorialne Związku do udzielania poparcia tym wszystkim zmianom w ruchu spółdzielczym, które pozwolą na jego autentyczne odrodzenia.

Od połowy sierpnia br. władze państwowe rozpoczęły, akcję zakazującą wszelkiej działalności Komitetom Obrony Więzionych za Przekonania. Akcji tej towarzyszą próby zastraszania i represjonowania działaczy tych Komi­tetów.

Pierwszy Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” stwierdza, że: Krajowa Komisja Porozumiewawcza uznając wagą sprawy realizacji pkt. 4 Porozumienia Gdańskiego powołała Uchwałę z dnia 10 grudnia 1980 r. Ogólnopolski Komitet Więzionych za Przekonania. Podjęta przez Komitet Ogólnopolski akcja na rzecz więzionych za przekonania spotkała się
z sze­rokim odzewem społecznym. Jej wynikiem było spontaniczne powstawanie na terenie całego kraju komitetów działających na rzecz uwięzionych za przekonania.

Protestujemy przeciwko uniemożliwianiu działań komitetów na rzecz realizacji akceptowanych przez cały naród porozumień społecznych.

Polska winna być krajem beż więźniów politycznych.

1. Pierwszy Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” popierając inicjatywy społeczne na rzecz obrony wiezionych za przekonania uznaje Komitety Obrony Więzionych za Przekonania za agendy Związku, pod­porządkowane władzom odpowiednich szczebli.

2. Regulaminy działania Regionalnych Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania, opracowane przez Krajowy Zjazd Komitetów Obrony Wię­zionych za Przekonania, zatwierdzą Komisje Krajowe.

3. Współpracownicy Komitetów Obrony Więzionych za Przekonania pod­legają ochronie Związku na równi z jego członkami.

Ostatnie miesiące przyniosły wyraźne uwstecznienie polityki Rządu. Ata­kom na nasz Związek i mnożącym się prowokacjom prokuratorskim towa­rzyszy polityka społeczno – gospodarcza wymierzona w podstawowe interesy materialne ludzi pracy. Odrzucono wysunięte przez „Solidarność” żądanie kontroli nad produkcją, zasobami i dystrybucją artykułów pierwszej po­trzeby. Jednocześnie — wbrew wcześniejszym zapowiedziom Rządu — nie nastąpił powrót do racji żywnościowych sprzed l sierpnia. Przeciwnie — zabrakło pokrycia rynkowego nawet dla norm jednostronnie przez Rząd ob­niżonych. Zamiast skutecznych działań antykryzysowych Rząd podjął dzia­łania, które obciążają społeczeństwo kosztami kryzysu, ale nie służą jego przezwyciężeniu. W sposób arbitralny, bez rekompensaty i konsultacji ze Związkiem wprowadzono podwyżki cen ryb słodkowodnych oraz papiero­sów. Zapowiada się dalsze podobne kroki wymierzone w stopę życiową społeczeństwa. Nie jest to w żaden sposób powiązane z reformą gospodarczą. Przeciwnie — walka prowadzona przez NSZZ „Solidarność” o samorządowe zasady tej reformy natrafia od miesięcy na opór władzy.

Związek nasz nie może dłużej tolerować tej polityki. Pierwszy Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” żąda:

1. wypłaty rekompensat za przeprowadzone ostatnio znaczne podwyżki cen artykułów pierwszej potrzeby i usług oraz przeznaczenia całego docho­du uzyskanego z podwyżki cen towarów monopolowych (tytoniu i alko­holu) na pomoc socjalną dla rodzin najgorzej sytuowanych;

2. zamrożenia cen detalicznych do czasu szczegółowego uzgodnienia ze Związkiem programu i terminarza zmian cen oraz systemu rekompensat w powiązaniu
z przygotowywaną reformą gospodarczą i gwarancjami po­prawy zaopatrzenia rynku;

3. ustanowienia społecznej kontroli nad programem doraźnych działań antykryzysowych oraz ich realizacją. Działania antykryzysowe mogą być skuteczne jedynie przy czynnym udziale społeczeństwa i jego organi­zacji, co nie będzie możliwe bez społecznej kontroli nad gospodarką. Zjazd zobowiązuje Komisję Krajową, aby w razie nie osiągnięcia w tych sprawach porozumienia z Rządem, proklamowała w ciągu najbliższych 2-ch tygodni powszechny strajk ostrzegawczy oraz ustaliła formy i terminarz właściwej akcji protestacyjnej.

Jednocześnie Zjazd wzywa załogi wszystkich zakładów pracy do po­wstrzymania się od lokalnych akcji protestacyjnych, oprócz tych, które okażą się konieczne dla obrony bezpieczeństwa Związku.

Od dłuższego czasu trwa eskalacja działań przeciw prasie związkowej, bibliotekom związkowym, wydawnictwom niezależnym oraz wydawnictwom Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Działania te polegają w szczególno­ści na:

— kampanii oszczerstw w prasie, radiu i telewizji,

— stawianiu zarzutów prokuratorskich i wnoszeniu aktów oskarżenia do sądu,

— zastraszaniu dziennikarzy i współpracowników redakcji, wydawnictw, poligrafii
i kolportażu,

— utrudnianiu dostępu do poligrafii zakładowej i państwowej,

— uniemożliwianiu kolportażu wydrukowanych materiałów i ich kon­fiskata.

Pierwszy Zjazd NSZZ „Solidarność” zobowiązuje wszystkie władze Związ­ku do obrony wydawnictw związkowych lub współpracujących z bibliote­kami związkowymi, a w szczególności do tworzenia warunków umożliwia­jących prowadzenie działalności redakcyjnej i wydawniczej zgodnie ze Statutem Związku. Żąda także zapewnienia bezpieczeństwa prasie Związku, wydawnictwom i bibliotekom związkowym oraz osobom pracującym w tych instytucjach.

Zjazd zaleca wszystkim władzom związkowym:

— podejmowanie interwencji i organizowanie akcji protestacyjnych, aż do odmowy druku odpowiedniej gazety, w przypadku stosowania represji wobec prasy związkowej,

— organizowanie akcji solidarnościowych w przypadku stosowania represji,

— drukowanie w miarą możliwości wydawnictw, bądź artykułów, bezpraw­nie zatrzymanych przez władze państwowe,

— zdecydowane przeciwstawianie się próbom stosowania przez władze ta­kiej interpretacji ustawy o cenzurze, która pozwalałaby ograniczać prawo narodu do znajomości swojej historii i literatury.

Równocześnie domagamy się szybkiego wydania przepisów prawnych, w myśl których zakładanie i działanie wydawnictw nie byłoby uzależnione od uzyskania „koncesji”. W takich warunkach niezależne wydawnictwa mogłyby się przekształcić w spółdzielnie wydawnicze.

Zobowiązujemy Komisję Krajową do energicznego popierania tego po­stulatu. I Zjazd powierza zorganizowanie ośrodka zajmującego się obroną prasy Biuru Interwencji Mazowsza, przy którym działać będzie punkt in­formacyjny i stały zespół obrońców

1. Prawną podstawą zapłaty za strajki jest zagwarantowana w Statucie NSZZ „Solidarność” forma protestu przyjęta w porozumieniach: gdań­skim, szczecińskim i jastrzębskim.

2. Uznajemy uzgodniony ze Związkiem projekt ustawy o związkach zawo­dowych za obowiązujący. Przypominamy, że za strajki płaci zakład pra­cy: Związek nie uznaje zmian w postanowieniach projektu ustawy, wprowadzonych jednostronnie, a szczególnie dotyczących strajku.

3. Delegaci uważają, że podjęte przez Radę Ministrów decyzje w sprawie nieodpłatności za strajki ostrzegawcze są precedensem, świadomie wy­mierzonym w interesy ludzi pracy
w Polsce i w związku z tym domagają się ich uchylenia w trybie pilnym.

4. Zobowiązuje się Komisję Krajową i jej Prezydium, aby w trybie pil­nym, tj. do dnia 31 października br., doprowadziła do zrealizowania za­ległych wypłat, wstrzymanych za okres strajku, drogą nadpłat przy ko­lejnych najbliższych poborach.

5. Uznajemy strajki solidarnościowe, przeprowadzone w kopalniach: Zabrze, Sośnica; Dębieńsko, Knurów, związane z prowokacyjnym zachowaniem ZZG Kopalni Szczygłowice oraz Prokuratury Rejonowej w Rybniku w stosunku do Tadeusza Arenta, za uzasadnioną formę protestu domaga­my się zapłaty dla załóg tych kopalń w trybie
i terminie przewidzianym w punkcie 4.

 

Gdańsk, 6 .października 1981 r.

ROZDZIAŁ I — składka członkowska i jej podział

§ 1. Ustala się podstawową wysokość składki członkowskiej od pracują­cych członków Związku na poziomie 1% wynagrodzenia zasadniczego, z uwzględnieniem wszystkich dodatków płacowych, z wyjątkiem: de­putatów, nagród, zasiłków rodzinnych
i rekompensat.

§ 2. Komisja Zakładowa może w uzasadnionych przypadkach, za zgodą większości członków, uchwalić składkę wyższą, jednak nie więcej aniżeli 2% wynagrodzenia, łącznie z dodatkami jak w punkcie 1. Całość składki powyżej 1% pozostaje
w dyspozycji Komisji Zakła­dowej.

§ 3. Dla innych członków Związku (emeryci, renciści, osoby na urlopach wychowawczych
i opiekuńczych) ustala się następujące wysokości składki miesięcznej:

1. 10 zł — przy rentach, emeryturach lub zasiłkach o wysokości do 3.000 zł.

2. 15 zł — przy rentach, emeryturach lub zasiłkach o wysokości od 3.001 do 4.000 zł.

3. 20 zł — przy rentach, emeryturach lub zasiłkach o wysokości od 4.001 do 5.000 zł.

4. 30 zł — przy rentach, emeryturach lub zasiłkach o wysokości od 5.001 do 6.000 zł.

5. 40 zł — przy rentach, emeryturach lub zasiłkach o wysokości po­wyżej 6.000 zł.

6. 1% renty lub emerytury, jeżeli jej wysokość przekracza średnią płacę krajową.

§ 4. Całość wpływów uzyskanych ze składek emerytów, rencistów oraz osób na urlopach wychowawczych i opiekuńczych pozostaje do dyspo­zycji Komisji Zakładowej.

§ 5. W wyjątkowych przypadkach Komisja Zakładowa może podjąć uchwałę o zawieszeniu składki członkowskiej lub jej obniżeniu na wniosek zainteresowanego członka Związku.

§ 6. Ustala się następujący podział 1% składki członkowskiej: 75% wpływu pozostaje do dyspozycji Komisji Zakładowej, 22% wpływu zostaje przekazane do dyspozycji Zarządu Regionu, 3% wpływu zostaje przekazane do dyspozycji Komisji Krajowej, za pośrednictwem Zarządu Regionu.

§ 7. Organizacje zakładowe w spółdzielniach inwalidów przekazują Za­rządowi Regionu 10% wpływu z 1% składki członkowskiej.

ROZDZIAŁ II — zasiłki statutowe i zapomogi

§ 8. Ustala się następujące wysokości zasiłków statutowych:

1) 2.000 zł — z tytułu urodzin dziecka,

2) 1.500 zł — z tytułu zgonu członka rodziny,

3) 3.000 zł — z tytułu zgonu członka Związku.

 § 9. Ustala się następujące zasady wypłacania zasiłków statutowych:

1) zasiłek z tytułu urodzin dziecka:
a) wypłaca się obojgu rodzicom,

b) wypłaca się na każde urodzone dziecko oddzielnie,

c) wypłaca się również na dziecko urodzone martwe,

d) wypłaca się matce samotnej w wysokości zwiększonej o 100%.

2) zasiłek z tytułu śmierci członka rodziny:

             a) wypłaca się wszystkim uprawnionym członkom Związku w przypadku zgonu:

— współmałżonka,

— rodziców, teściów,

— dziecka na utrzymaniu,

— osoby na wyłącznym utrzymaniu;

b) wypłaca się również jednemu z rodziców na dziecko martwo urodzone.

3) zasiłek z tytułu zgonu członka Związku:

wypłaca się tylko l zasiłek dla osoby, która udokumentuje po­krycie kosztów związanych z pogrzebem. Wypłaty dokonuje Ko­misja Zakładowa zmarłego członka Związku.

4) Zasady ogólne:

a) do uzyskania prawa do zasiłków obowiązuje staż związkowy 6 miesięcy (nie dotyczy osób podejmujących po raz pierwszy pracę),

b) obowiązuje przedłożenie aktu urodzenia lub zgonu oraz doku­mentów określających stopień pokrewieństwa,

c) obowiązuje zgłoszenie żądania wypłaty zasiłku w terminie do 6 miesięcy od daty urodzin lub zgonu,

d) wszystkie ustalenia z punktów 314 dotyczą również emerytów, rencistów oraz osób na urlopach wychowawczych i opiekuń­czych,

e) we wszystkich przypadkach nieuregulowanych powyższymi za­sadami Komisja Zakładowa ma prawo podjęcia decyzji indy­widualnej.

§ 10. Udzielanie zapomóg należy wyłącznie do kompetencji Komisji Zakładowej (Oddziałowej). Wysokość zapomóg zależy od posiadanych przez Komisję Zakładową możliwości oraz potrzeb zgłaszającego, przy za­chowaniu zasady samowystarczalności finansowej Komisji Zakła­dowej.

ROZDZIAŁ III — wynagrodzenia działaczy Związku

§ 11. Ustala się następujące zasady wynagrodzenia etatowych działaczy Związku, pochodzących z wyboru na szczeblu Zarządu Regionu i Ko­misji Krajowej.

1. Działacze na szczeblu Zarządu Regionu

a) przewodniczący — 2-krotne przeciętne wynagrodzenie obowią­zujące
w gospodarce narodowej w całym kraju, korygowane w okresach półrocznych, plus dodatek funkcyjny dla przewod­niczących regionów o liczebności członków powyżej 100.000, wg następujących zasad:

do 100.000 członków Związku — bez dodatku funkcyjnego,
od 100.001 do 250.000 — 1.000 zł dodatku funkcyjnego,
od 250.000 do 500.000 — 2.000 zł dodatku funkcyjnego,
powyżej 500.000 — 3.000 zł dodatku funkcyjnego.

b) zastępcy przewodniczących — analogicznie jak przewodniczący regionu, łącznie
z ewentualnymi dodatkami funkcyjnymi, mi­nus 10% z obliczonego w ten sposób wynagrodzenia.

c) pozostali etatowi członkowie Prezydium Zarządu analogicznie jak przewodniczący regionu, łącznie z ewentualnymi dodatka­mi funkcyjnymi, minus 20%
z obliczonego w ten sposób wy­nagrodzenia.

2. Działacze na szczeblu Komisji Krajowej

a) Przewodniczący — analogicznie jak Przewodniczący Zarządu Regionu powyżej 500.000 członków Związku, plus 10% obliczo­nego w ten sposób wynagrodzenia.

b) zastępcy przewodniczącego — analogicznie jak Przewodniczący Komisji Krajowej, minus 10% obliczonego w ten sposób wyna­grodzenia,

c) członkowie Prezydium — analogicznie jak Przewodniczący, minus 20% obliczonego w ten sposób wynagrodzenia.

§ 12. Wynagrodzenie działacza Związku nie może być niższe od wynagro­dzenia otrzymywanego w ostatnim miejscu zatrudnienia przed obję­ciem funkcji związkowej.

ROZDZIAŁ IV — postanowienia ogólne

§ 13. W przypadku pełnienia więcej niż jednej funkcji związkowej obo­wiązuje wypłata wyłącznie jednego wynagrodzenia, dowolnie wybra­nego przez osobę zainteresowaną, na okres kadencji.

§ 14. Wynagrodzenie etatowych działaczy Komisji Zakładowych pozostaje do czasu uchwalenia ustawy o związkach zawodowych na dotych­czasowych zasadach.

§ 15. Sekcje zawodowe, branżowe i inne mogą być finansowane na pod­stawie decyzji władz związkowych właściwego szczebla, przy czym sekcje o zasięgu regionalnym może finansować Zarząd Regionu, na­tomiast sekcje o zasięgu krajowym — wyłącznie Komisja Krajowa.

§ 16. Zarządy Regionalne zobowiązane są do refundacji zasiłków statuto­wych w przypadku udokumentowanego przez Komisję Zakładową braku środków na ich wypłacenie pomimo prowadzenia prawidłowej gospodarki finansowej.

§ 17. Świadczenia o charakterze socjalnym winny być finansowane przez zakłady pracy
z funduszu socjalnego. Organizacje związkowe zobowiązane są do nadzoru nad prawidłowym rozdziałem świadczeń z te­go funduszu.

§ 18. Zobowiązuje się Komisje Zakładowe do uregulowania w terminie do dnia 30 listopada 1981 r. zobowiązań finansowych względem Zarzą­dów Regionalnych, a Zarządy Regionalne w stosunku do Komisji Krajowej. Zobowiązania finansowe należy uregulować na dotychczas ustalonych zasadach.

§ 19. Niniejsza uchwała obowiązuje do II Krajowego Zjazdu Delegatów.

,§ 20. Określone powyżej zasady finansowania obowiązują od dnia l listopada 1981 roku.