W najbliższym czasie działania NSZZ „Solidarność” w dziedzinie współpracy międzynarodowej muszą uwzględnić dwa istotne elementy: postępującą globalizację gospodarki światowej i zbliżające się rozszerzenie Unii Europejskiej.
NSZZ „Solidarność” będzie włączać się do działań Międzynarodowej Konfederacji Wolnych Związków Zawodowych (MKWZZ) i Światowej Konfederacji Pracy (ŚKP), które mają na celu przygotowanie nowej strategii międzynarodowego ruchu związkowego na rzecz demokratyzacji światowej gospodarki i przywrócenia równowagi kapitał – praca. Zmiany w gospodarce światowej w zasadniczy sposób dotykają metod działania związków zawodowych, które aby sprostać wyzwaniom globalizacji i współczesnego świata muszą wypracować nowe podejście do międzynarodowej akcji związkowej i dokonać pewnego przegrupowania strukturalnego. Uczestniczyliśmy w pierwszym etapie Debaty Milenijnej zorganizowanej przez MKWZZ, której zadaniem jest wytyczenie strategii na XXI wiek. Naszym zdaniem wstępne wyniki tej debaty nie są wystarczające, jakkolwiek dają pewne wskazówki co do sposobów konsolidacji ruchu pracowniczego.
Celem jest znalezienie wpływu na przedsiębiorstwa międzynarodowe, rządy najbogatszych państw i organizacje międzynarodowe.
Nie wystarczy wypracować metody dostosowania działania związków zawodowych do nowych okoliczności celem przetrwania, należy również znaleźć sposoby wpływu na gospodarkę światową, na struktury przedsiębiorstw międzynarodowych, rządy najbogatszych państw (G 7), międzynarodowe instytucje finansowe (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy) czy organizacje międzyrządowe jak Światowa Organizacja Handlu (WTO) czyli te grupy decydentów, które kierują gospodarką światową w sposób mało przejrzysty i poza wszelką kontrolą. Uważamy więc, że drugi etap Debaty Milenijnej powinien przebiegać dwutorowo i koncentrować się z jednej strony na strukturalnym wzmocnieniu krajowych i międzynarodowych organizacji związkowych, z drugiej zaś na strategii optymalnego wykorzystania zorganizowanej siły pracowniczej dla zmiany niekorzystnego układu sił i włączenia globalnego ruchu związkowego do procesu podejmowania decyzji na poziomie światowym i w konsekwencji do reorganizacji struktury światowej gospodarki.
Będziemy włączać się do akcji nacisku na rządy, przede wszystkim poprzez wywieranie presji na Rząd RP, aby włączyć do reguł działania Światowej Organizacji Handlu (WTO) wymiar socjalny i zasadę przestrzegania podstawowych standardów pracy MOP. Podobnie będziemy domagać się od międzynarodowych instytucji finansowych przestrzegania zasady informacji, konsultacji i dialogu ze związkami zawodowymi.
NSZZ „Solidarność” będzie dążyć do jedności związkowej w świecie.
Osiągnięte, przy naszym aktywnym udziale w wyniku inicjatywy zjednoczeniowej
X KZD z 1998 roku, zbliżenie MKWZZ i ŚKP uważamy za niewystarczające. Powtarzamy naszą opinię, iż wspólne działanie niezależnych, demokratycznych i reprezentatywnych związków zawodowych w jednej konfederacji międzynarodowej, przy poszanowaniu praw i tożsamości każdej z organizacji członkowskich pozwoliłoby uniknąć niepotrzebnej rywalizacji, rozproszenia sił i środków oraz przyczyniłoby się do większej skuteczności międzynarodowej akcji związkowej. Przestrzeganie podstawowych zasad deklaracji ideowej, wspólnota wartości, demokratyczne struktury, przejrzystość procedur stanowią wystarczającą gwarancję zachowania pluralizmu wewnętrznego i respektowania aspiracji każdej z organizacji członkowskich zjednoczonej organizacji międzynarodowej, podobnie jak obecnie ma to miejsce w MKWZZ i ŚKP, do których NSZZ „Solidarność” jest afiliowana od 1986 roku. Wzywamy więc ponownie obydwie konfederacje, aby nie tworzyły sztucznych barier i dążyły do jedności.
NSZZ „Solidarność” będzie nadal prowadził kampanię na rzecz wzmacniania, tworzenia i rozwoju niezależnych ruchów związkowych na całym świecie. Będziemy protestować wszędzie tam, gdzie prawo pracowników do zrzeszania się w związki zawodowe nie jest respektowane. Będziemy przeciwstawiać się zarówno rządom, które prowadzą politykę łamania praw pracowniczych i związkowych, nieprzestrzegania standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) jak i wykorzystywaniu tych zjawisk przez przedsiębiorstwa międzynarodowe. Będziemy też mobilizować zaprzyjaźnione zagraniczne związki zawodowe do przeprowadzenia wspierających akcji solidarnościowych, gdyby zagrożone były prawa pracownicze i związkowe w Polsce
Związek będzie wykorzystywał doświadczenia innych organizacji związkowych.
W wielu dziedzinach związkowej działalności organizacje z innych krajów mają wieloletnie i bogatsze doświadczenie. Konieczne jest zapoznawanie z nimi działaczy, aby lepiej przygotować ich do działalności w najbliższej kadencji.
NSZZ „Solidarność” opowiada się za wzmacnianiem europejskiego modelu socjalnego i demokratyzacją instytucji unijnych
Szczególnego znaczenia nabierają działania NSZZ „Solidarność” w Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ) zarówno wobec nadchodzącego rozszerzenia Unii Europejskiej jak i w związku z pracami Konwentu, który określił przyszły kształt instytucjonalny i traktatowy Unii Europejskiej. Poprzez EKZZ, a także poprzez polski rząd będziemy domagali się, aby przyjął on następujące zalecenia do akceptacji przez Konferencję Międzyrządową:
- wzmocnienie wymiaru społecznego Unii opartego na wspólnej polityce dotyczącej zatrudnienia, warunków pracy, zabezpieczenia socjalnego jako przeciwwagi wobec Unii Ekonomicznej i Monetarnej,
- konstytucyjne zapewnienie powszechności dostępu obywateli do podstawowych usług,
- prawo do tworzenia ponadgranicznych związków zawodowych wraz z prawem do negocjacji ponadgranicznych układów zbiorowych,
- włączenie do Traktatu konstytucyjnego UE modelu socjalnego opartego na dialogu partnerów społecznych, ich prawie do informacji, konsultacji oraz współdecydowania,
- włączenie do Traktatu konstytucyjnego UE Karty Podstawowych Praw z Nicei, tak aby jej przepisy były prawnie obowiązujące, możliwe do wyegzekwowania, a ich przestrzeganie kontrolowane,
- demokratyzacja instytucji unijnych przez wzmocnienie roli ciał przedstawicielskich, nadanie procedurom podejmowania decyzji większej przejrzystości i ograniczenie zasady jednomyślności do zagadnień konstytucyjnych jak przyjmowanie poprawek do Traktatu, określanie kompetencji UE i granic stosowania zasady pomocniczości, równowagi międzyinstytucjonalnej oraz poszerzenia Unii.
NSZZ „Solidarność” wyraża przekonanie, że Unia Europejska to nie tylko wspólnota określona traktatowo lub konstytucyjnie lecz także wspólnota ducha. Będziemy pracować na rzecz wykształcenia tożsamości europejskiej opartej na wspólnych korzeniach, dziedzictwie i wartościach, pośród których spuścizna tradycji chrześcijańskiej należy do najcenniejszych i najbardziej w naszym kraju szanowanych.
NSZZ „Solidarność” będzie głównie angażować się w europejski dialog społeczny poprzez EKZZ i Europejskie Federacje Branżowe. Wejście Polski do Unii Europejskiej da naszemu Związkowi dodatkowe narzędzia i ścieżki oddziaływania na pracodawców i rząd w interesie pracowników, ale też stworzy wyzwanie jakim jest przygotowanie naszych struktur i działaczy do skutecznego wykorzystania tych możliwości.. Po akcesji nasi przedstawiciele będą mieli możliwość w pełni uczestniczyć z prawem głosu stanowiącego przy podejmowaniu decyzji w procesie negocjacji na poziomie europejskim i to zarówno w fazie ustalania mandatu zespołów negocjacyjnych, w trakcie samych negocjacji jak i przy akceptacji bądź odrzucaniu ich rezultatów. Również uchwały i stanowiska EKZZ wobec instytucji europejskich nabiorą dla nas większego znaczenia, gdyż będą dotyczyć nas bezpośrednio, co pociągnie za sobą konieczność pełnego zaangażowania naszych ekspertów i działaczy w ich tworzenie, tak aby ich treść i skutki jakie przyniosą najlepiej służyły NSZZ „Solidarność”.
Związek będzie dalej przygotowywał działaczy do pracy w Europejskich Radach Zakładowych. Już obecnie działacze szczebla zakładowego uczestniczą
w pracach niektórych europejskich rad zakładowych (ERZ) w charakterze członków lub obserwatorów, zależnie od woli i przyzwolenia pracodawców. W chwili akcesji zacznie obowiązywać w Polsce przyjęta już ustawa wdrażająca postanowienia dyrektywy europejskiej w sprawie ERZ, ustanawiająca obligatoryjność włączenia do ich składu przedstawicieli załóg polskich zakładów stanowiących część przedsiębiorstw działających na poziomie UE. Nasi działacze muszą być dobrze przygotowani do skorzystania z tej dodatkowej możliwości informacji i konsultacji
z pracodawcą na poziomie europejskim oraz koordynacji z partnerami związkowymi
z innych krajów pracującymi w tej samej grupie przedsiębiorstw.