I. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” przedłożone do wyrażenia opinii, rozwiązania prawne zawarte w poselskim projekcie zmian ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Druk Sejmowy nr 917) opiniuje pozytywnie z uwagi na cel jakim jest poprawa dotychczasowej sytuacji życiowej wielu grup społecznych objętych ww. ustawą oraz innymi ustawami z nią związanymi. Niemniej jednak wybrane rozwiązania zawarte w Projekcie ustawy skłaniają do przedstawienia następujących uwag szczegółowych:
- Istnieje ryzyko przyjęcia niesprawiedliwego rozwiązania wprowadzenia uzależnienia opłat wnoszonych przez członków Korpusu Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej oraz działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych za pobyt w domu pomocy społecznej albo o odmowie zwolnienia z opłat od możliwości i sytuacji finansowej gminy (art. 8 ust. 2 projektu).
- Użyte wyrażenie „pomoc pieniężna jednorazowa” w kontekście możliwości wielokrotnego jej wypłacania (art. 1 pkt 1c projektu) należy doprecyzować.
- Uzasadnionym jest zastanowienie się nad postulatem uzupełnienia przepisu art. 10 ust. 6 ustawy o działaczach […] aby pomoc pieniężna dotyczyła, oprócz dostosowania pomieszczeń mieszkalnych, również niezbędnej infrastruktury (art. 1 pkt 1b projektu).
- Należy rozważyć dokonanie poprawek o charakterze techniczno-legislacyjnym (kwestia tych samych treści w różnych zmienianych ustawach, zamiast powołania jednej – np. o ubezpieczeniach społecznych – odpowiednio umieścić odesłania w pozostałych zmienianych ustawach).
- Prezydium KK proponuje wprowadzenie dłuższego vacatio legis dla proponowanych zmian, za wyjątkiem przepisów o częściowym lub całkowitym zwrocie kosztów za leki i leczenie medyczne oraz pomoc jednorazową doraźną w formie zasiłku celowego.
- Oceniając pozytywnie proponowane rozwiązania dotyczące rozszerzenia zakresu dofinansowania wskazane w proponowanej treści art. 10 ust. 2 pkt 1 należy rozważyć także zwiększenie pułapów, od których uzależnione jest otrzymanie pomocy pieniężnej co pozwoliłoby na korzystanie z pomocy pieniężnej w większym zakresie oraz szerszej grupie osób.
- Należy ponownie przyjrzeć się postanowieniom art. 12a ustawy w kształcie proponowanym w projekcie albowiem może prowadzić do naruszenia równości w dostępie do świadczeń pracowników. Ewentualne przyznanie osobom uprawnionym z niniejszej ustawy dodatkowych dni urlopowych jest oczywiście do rozważenia, ale postanowienia w tym zakresie powinny zostać uściślone.
- Należy też podzielić pozytywną ocenę pomysłu ograniczenia negatywnych skutków represji w zakresie naliczania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wskazany w proponowanej zmianie treści art. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wątpliwości budzi jedynie fakt, czy jest to zmiana wystarczająca.
II. Przy okazji nowelizacji ww. ustawy oraz innych związanych z nią ustaw NSZZ „Solidarność” pragnie poddać pod rozwagę postulat legislacyjny niezwiązany z omawianą nowelizacją a dotyczący rozszerzenia definicji działacza opozycji antykomunistycznej o osoby poniżej 17 roku życia, które walczyły o wolną Polskę działając w różnych organizacjach. Brak takiego rozwiązania związanego z kryterium odpowiedzialności karnej jako warunku uznania kogoś za działacza opozycji objętego dobrodziejstwem tej ustawy należy uważać w tym wypadku za dyskryminujący wobec ówczesnych osób poniżej 17-tego roku życia działających w opozycji.