Decyzja
Prezydium KK
nr 52/20
ws. poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego oraz o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 323) wniesionego przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Polska – Polskie Stronnictwo Ludowe – Kukiz15
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” już na etapie prac legislacyjnych nad specustawą realizującą założenia „tarczy antykryzysowej” ostro protestowało przeciwko regulacjom, które prowadzą do rażącego naruszenia autonomii parterów społecznych, zachwiania równowagi stron dialogu społecznego i zbyt daleko idącej ingerencji w uprawnienia zarezerwowane wyłącznie dla Prezydenta RP.
Podkreślaliśmy również, że wprowadzona przesłanka sprzeniewierzenia się działaniom Rady, prowadząca do braku możliwości prowadzenia przejrzystego, merytorycznego i regularnego dialogu, która ma stanowić podstawę do odwoływania członków, jest nieostra i przyznaje Premierowi pełną swobodę decyzji. Zwracaliśmy również uwagę, że prace nad rozwiązaniami umożliwiającymi walkę z kryzysem nie powinny być wykorzystywane do innych celów z tym niezwiązanych.
Niemniej, doszło już do zmiany prawa i przepisy specustawy obowiązują. NSZZ „Solidarność” nadal postuluje, aby członkowie RDS podlegali procedurze składania oświadczeń lustracyjnych. Rada posiada istotne uprawnienia, które pozwalają jej wpływać na kształt legislacji, więc powinna być ciałem w pełni transparentnym.
W związku z powyższym Prezydium NSZZ „Solidarność” rekomenduje dokonanie zmian, które z jednej strony zapewnią zgodność specustawy w tym zakresie z prawem międzynarodowym i Konstytucją RP, a z drugiej pozwolą na realizację określonego wyżej celu.
W związku z tym proponujemy:
1) uchylenie art. 85 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, który przyznaje Prezesowi Rady Ministrów, na czas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, uprawnienie do odwoływania członków Rady Dialogu Społecznego będących przedstawicielami strony pracowników, strony pracodawców i strony rządowej, na wniosek tych organizacji lub bez tego wniosku, i który zawiesza na ten sam okres uprawnienia Prezydenta RP do powoływania i odwoływania, na wniosek poszczególnych organizacji i Prezesa Rady Ministrów, członków Rady;
2) uchylenie ust. 2a i 2b w art. 27 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego i zastąpienie ich odpowiednimi przepisami, które utrzymają dotychczasową zasadę, iż jedynym organem uprawnionym do powoływania i odwoływania członków Rady będzie Prezydent RP oraz wprowadzą obiektywne kryteria dotyczące lustracji członków Rady.
W tym zakresie Prezydium KK postuluje, by dochodziło do wygaśnięcia członkostwa w RDS w razie prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego fakt złożenia przez osobę poddaną postępowaniu lustracyjnemu niezgodnego z prawdą oświadczenia dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r., o którym mowa w art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (dalej „ustawa lustracyjna”), jak również w przypadku niezłożenia takiego oświadczenia. W ocenie NSZZ „Solidarność” organem uprawnionym do stwierdzenia wygaśnięcia członkostwa w Radzie powinien być Prezydent RP.
3) Ponadto, w ślad za obecną regulacją, choć po odpowiedniej modyfikacji, proponujemy, by Prezydent RP na wniosek Prezesa Rady Ministrów odwoływał członka Rady w przypadku utraty zaufania spowodowanej uzasadnionym podejrzeniem, że pełnił on służbę, pracował lub był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 2 ustawy lustracyjnej.
4) Powyższe propozycje wymagałyby odpowiednich zmian w ustawie lustracyjnej, które jednoznacznie nakładałyby na członków Rady obowiązek składania oświadczeń lustracyjnych na ręce Prezydenta RP.
5) Należy wprowadzić wymóg złożenia przez obecnych i wszystkich przyszłych członków Rady, oświadczenia lustracyjnego w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie zmienionej ustawy, przy uwzględnieniu zasad opisanych w ustawie lustracyjnej.
Powyższe zaproponowane przez nas zmiany powinny istotnie przyczynić się do przywrócenia autonomii działania partnerów społecznych oraz możliwości prowadzenia rzetelnego, konstruktywnego i regularnego dialogu pomiędzy partnerami społecznymi w ramach Rady Dialogu Społecznego. Jednocześnie, takie rozwiązania zapewniłyby wiarygodność i wiarę w uczciwość poszczególnych członków RDS.