Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 oraz art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2232 z późn. zm.) oraz na wniosek Zarządu Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność” działającego w uzgodnieniu z Zarządem Regionu Toruńsko-Włocławskiego NSZZ „Solidarność” w związku z rezygnacją Pana Leszka Walczaka z członkostwa w Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Radzie Dialogu Społecznego, wnosi o wykreślenie ze składu Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego Pana Leszka Walczaka oraz w to miejsce wskazuje do prac Pana Mariusza Kolasińskiego. Jednocześnie wskazujemy Pana Sebastiana Gawronka na funkcję Wiceprzewodniczącego Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego.
Dzień: 2023-07-18
Decyzja Prezydium KK nr 95/23 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MRiPS zmieniającym rozporządzenie w zakresie programów szkoleń dla opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym oraz dziennego opiekuna
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w zakresie programów szkoleń dla opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym oraz dziennego opiekuna (dalej: opiekunów).
Opiniowany projekt rozporządzenia rozszerza bloki tematyczne programów szkoleń opiekunów o umiejętność pracy ze zróżnicowanymi grupami m.in. ze względu na sytuację materialną rodzin (rodziny o niskich dochodach). Zdaniem Prezydium KK takie odróżnienie jest nietrafne, gdyż opiekunowie nie mają narzędzi do rozpoznawania sytuacji materialnej rodzin. Takie rozpoznania leżą w kompetencjach Ośrodków Pomocy Społecznej poprzez przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, z którymi opiekunowie mogliby współpracować. Właśnie w kompetencje szerokiej współpracy z OPS opiekunowie powinni być zaopatrzeni.
Prezydium KK zwraca także uwagę, że pomimo, iż poszerza się zakres tematyczny szkoleń dla opiekunów o zagadnienia dotyczące: opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi i wymagającymi specjalnej opieki, umiejętność pracy ze zróżnicowanymi językowo i kulturowo dziećmi pochodzącymi z rodzin migracyjnych, umiejętność efektywnej komunikacji z rodzicami czy ochrony praw dziecka, nie przewidziano dodatkowych godzin na realizację poszerzonego programu szkoleń. Zatem realizacja programu może być utrudniona zwłaszcza wobec początkujących i niedoświadczonych opiekunów.
Jednocześnie Prezydium KK zwraca uwagę, że wiedza i umiejętności opiekunów powinny być aktualizowane zwłaszcza w zakresie podawania leków małym dzieciom, wyczulenia na oznaki przemocy domowej czy w zakresie wypalenia zawodowego.
Decyzja Prezydium KK nr 94/23 ws. prezydenckiego projektu ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia inicjatywę Prezydenta RP przedstawienia projektu ustawy o szczególnej opiece geriatrycznej .
Jednocześnie Prezydium KK zwraca uwagę, że projekt trafił do Sejmu RP w dniu 13 czerwca br., zanim zakończono konsultacje społeczne, co zasługuje na krytykę. Tak istotny, z punktu widzenia życia społecznego i opieki nad seniorami projekt ustawy, powinien być szeroko konsultowany społecznie.
Ponadto Prezydium KK zgłasza następujące uwagi szczegółowe:
- Odnosząc się do tytułu ustawy Prezydium KK nie widzi powodu wskazywania w jego treści, że opieka geriatryczna jest szczególną. Zdaniem Prezydium KK powinna to być opieka i usługa ogólnie dostępna i na dobrym poziomie. Tego oczekują obywatele i pacjenci w każdym wieku. Projekt powinien nazywać się „ustawa o opiece geriatrycznej” lub „ustawa o centrum zdrowia 75+”, jak to zaproponowano w treści ustawy.
- Według gerontologów starość rozpoczyna się w wieku 60 lat. Okres 60-74 lat stanowi wczesną starość, a 75-90 późną starość. Zatem propozycja by wdrażać „szczególną opiekę” dla osób po 75 roku życia wydaje się spóźniona. Działania takie należy podejmować znacznie wcześniej, już w momencie zakończenia aktywności zawodowej. Propozycja granicy wieku 75 lat jest tym bardziej niezrozumiała, ponieważ w uzasadnieniu projektu mówi się, że samopoczucie, ale również i stan zdrowia polskich seniorów są gorsze niż w innych krajach. W tym czasie wiele chorób, postaw i zachowań jest na tyle utrwalonych i zaawansowanych, że niewiele już można zdziałać profilaktyką. Należy ją rozpocząć najpóźniej w 65 roku życia, co nie zmienia faktu, że ogólnie profilaktykę zdrowego życia i kształtowanie postaw, należy rozpocząć już w wieku szkolnym by w przyszłości społeczeństwo było zdrowe i nie obciążało systemu zdrowia i opieki.
- Z uzasadnienia projektu nie wynika, czy pomysł tworzenia centrum opieki dla osób 75+ został poprzedzony analizą ilu aktualnie jest geriatrów i gerontologów, którzy taką opiekę będą mogli świadczyć. Nie można również zapominać o niedoborach kadrowych w służbach społecznych oraz opiece pielęgniarskiej.
- Procedury medyczne różnią się od procedur administracyjnych, w ramach których funkcjonują służby społeczne. Reforma pomocy społecznej po roku 1990 odłączyła służbę zdrowia od pomocy społecznej. Projekt niniejszej ustawy podejmuje próbę ponownego łączenia lub bliższej współpracy, jednak Prezydium KK obawia się czy ten proces przebiegnie harmonijnie, bez uszczerbku dla pracowników oraz pacjentów. Procedury powinny zostać wypracowane przy uwzględnieniu specyfiki służb, tak by system mógł zadziałać. Kadrę należy w tym zakresie przeszkolić i przygotować koordynatorów.
- Prezydium zgłasza obawę czy ze względu na koszty organizacyjne i kadrowe samorządy zdecydują się na tworzenie centrów zdrowia 75+ i będą nadal świadczyły opiekę na dotychczasowych zasadach. Przypominamy, że w 2019 r. weszła w życie ustawa o centrach usług społecznych, która nie była dobrze przyjęta przez środowisko służb społecznych. Nawet można powiedzieć, że została wprowadzona wbrew opiniom środowiska i przy jego sprzeciwie. Po kilku latach efekt jest taki, że samorządy niechętnie tworzą CUS-y (na ok. 2 500 OPS mamy 55 CUS).
- Zaskakujący i niezrozumiały jest brak opinii Ministerstwa Zdrowia do projektu.
- Prezydium KK negatywnie ocenia brak dokładnej oceny skutków regulacji i jej wpływu na finanse JST. W uzasadnieniu znajdują się jedynie szacunki tychże kosztów.
Decyzja Prezydium KK nr 93/23 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy „Dobrowolny ZUS dla Przedsiębiorców w Polsce”
Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” jednoznacznie krytycznie ocenia poselski projekt ustawy „Dobrowolny ZUS dla Przedsiębiorców w Polsce” z dnia 25 kwietnia 2023 r. i skierowany do opiniowania w dniu 9 czerwca 2023 r.
Wprowadzenie rozwiązań zawartych w Projekcie, w ocenie Prezydium KK NSZZ „Solidarność”, jest niebezpieczne społecznie, gdyż bezpośrednio przyczyni się do zwiększenia sfery ubóstwa osób w okresie poprodukcyjnym (ze względu na brak wypracowania przez samozatrudnionych emerytur, których wysokość pozwali na zaspokojenie podstawowych potrzeb) oraz co kluczowe sprzeczne z zasadą solidarności społecznej oraz zasadą społecznej gospodarki rynkowej, o której mowa w Konstytucji RP. Społeczna gospodarka rynkowa zakłada równomierne obciążenie daninami publicznoprawnymi osób aktywnych na rynku pracy. Proponowane rozwiązania w sposób kompletnie bezzasadny stanowią preferencję (z punktu widzenia obciążeń publicznych) dla osób samozatrudnionych. Projekt stanowi element większej narracji wskazującej na przedsiębiorczość jako samoistną wartość. Jest to nieuzasadnione ekonomicznie i społecznie. Nie można zapominać, że mikroprzedsiębiorstwa charakteryzują się mniejszą innowacyjnością czy wydajnością w stosunku do większych podmiotów opartych na pracy podporządkowanej (zatrudnieniu pracowniczemu).
W przekonaniu Prezydium KK wprowadzenie projektowanych rozwiązań doprowadzi do dynamicznego powstawania nowych mikrofirm, założonych jedynie w celu maksymalnego obniżania kosztów pracy, czego konsekwencją będzie pojawienie się na rynku setek tysięcy osób pozbawionych praw przysługujących pracownikom oraz nieposiadających w przyszłości prawa do emerytury. Stanie się to w przyszłości źródłem ogromnych problemów społecznych. Należy podkreślić, że projektowane rozwiązania mogą być bardzo kosztowne dla całego społeczeństwa.
Zdaniem Prezydium KK rozwiązania, które są potrzebne polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych powinny zmierzać w kierunku przeciwnym do wskazanego przez wnioskodawców. Należy doprowadzić do uszczelnienia sytemu, poprzez wyeliminowanie sytuacji, w których prawo dopuszcza uzyskiwanie dochodu de facto z pracy bez konieczności odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne. Należy w tym kontekście zwrócić przede wszystkim uwagę na: status wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (warunek – musi być więcej niż jeden wspólnik), status akcjonariusza w prostej spółce akcyjnej czy też powołanie członka zarządu spółki. Także przychody z dywidend otrzymywane przez wspólników nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne. Inną możliwą formą otrzymywania przychodów, która nie wiąże się z obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest sprzedaż akcji, czy udziałów spółki. Warto także zwrócić uwagę na tzw. powtarzające się świadczenia niepieniężne wspólnika spółki z o.o., za które wspólnik otrzymuje wynagrodzenie, które nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne ani składkom na ubezpieczenie zdrowotne.
Zdaniem Prezydium KK NSZZ „Solidarność” reforma polskiego sytemu ubezpieczeń społecznych winna zmierzać do wyeliminowania wskazanych powyżej przykładowych sytuacji. Opiniowany projekt zmierza w przeciwstawnym kierunku.
W ocenie Prezydium KK polski rząd, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz Posłowie i Senatorowie nie wyciągnęli żadnych wniosków z doświadczeń z okresu pandemii COVID-19 w kontekście konstrukcji obecnie obowiązującego dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego dla samozatrudnionych. W ocenie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” doświadczenia okresu pandemii pokazały, że konstrukcja ta jest dysfunkcyjna i zmusza de facto do stosowania w okresie nagłego kryzysu zdrowotnego dodatkowego, nieproporcjonalnego wsparcia dla osób samozatrudnionych ze środków publicznych.