Miesiąc: maj 2023

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 1 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z § 1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę na rozszerzenie zasięgu działania Organizacji Międzyzakładowej NSZZ ,,Solidarność” Pracowników i Funkcjonariuszy Policji w Gdańsku, wpisanej do Rejestru Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku prowadzonego przez Region Gdański NSZZ „Solidarność”, na Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie, znajdującą się na terenie działania Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność”.

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia kierunki zmian zawarte w komisyjnym (Sejmowa Komisja ds. Petycji) projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych z dnia 24 kwietnia 2023 r.

Prezydium KK jednocześnie wskazuje na bezwzględną konieczność podniesienia wysokości zasiłku pogrzebowego. Wysokość zasiłku pogrzebowego w kwocie 4 000 zł została ustalona w roku 2010 i od tego momentu nie podlegała modyfikacji. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS nie przewiduje mechanizmu waloryzacji tego zasiłku. Jest oczywistym, że siła nabywcza 4 tys. złotych na przestrzeni 12 lat uległa kompletnej zmianie i obecnie zasiłek pogrzebowy nie pozwala na sfinansowanie nawet najskromniejszego pogrzebu. Przeciętne koszty pogrzebu w 2022 r. szacowano na 7 do 8 tysięcy złotych.

Moment śmierci osoby bliskiej stanowi zawsze trudną oraz dramatyczną chwilę i rolą zabezpieczenia społecznego jest w adekwatny sposób wesprzeć osoby i rodziny, które utraciły osoby bliskie. Adekwatna wysokość zasiłku pogrzebowego zapobiega także zwiększaniu się liczby zmarłych, których pochówek dokonywany jest przez gminy lub inne instytucje.

Jednocześnie zdaniem Prezydium KK, projekt budzi wątpliwości.

Po pierwsze nie przewiduje podniesienia wysokości zasiłku pogrzebowego. Samo wprowadzenie mechanizmu waloryzacji nie rozwiązuje wskazanego problemu kompletnej nieadekwatności obecnej wysokości zasiłku.

Po drugie wnioskodawca proponuje odnieść mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego do mechanizmu waloryzacji rent i emerytur. Wydaje się to niepotrzebną komplikacją w szczególności w świetle często stosowanego mechanizmu waloryzacji kwotowo procentowej. Należy podkreślić, że dynamika zmian wysokości zasiłku pogrzebowego powinna odzwierciedlać zwiększające się koszty pogrzebu (np. poprzez wskaźnik inflacji). Rola waloryzacji rent i emerytur jest inna – obok zachowania siły nabywczej świadczeń (odniesienie do inflacji) ustawodawca przewiduje udział emerytów i rencistów we wzroście ogólnego dobrobytu (co ujmowane jest poprzez odniesie do wzrostu wynagrodzeń).  Systemowo patrząc nie wydaje się to niezbędne (odniesienie do wzrostu wynagrodzeń) w wypadku zasiłku pogrzebowego.

W ocenie Prezydium NSZZ „Solidarność”, należy przeprowadzić dwa działania. Podnieść wysokość zasiłku pogrzebowego oraz wprowadzić zapis w ustawie o emeryturach i rentach z FUS o corocznej waloryzacji tego świadczenia o wskaźnik inflacji. Podniesienie wysokości zasiłku pogrzebowego do kwoty co najmniej 6 tys. złotych jest niezbędne ze względu ma wieloletni brak modyfikacji wysokości tego świadczenia.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z oburzeniem stwierdza, że rządowy  projekt ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów został przesłany do opiniowania z Sejmu i nie przeszedł ustawowego trybu konsultacji społecznych. Praktyka ta stała się już notoryczną, co jest  trudne do uzasadnienia, biorąc pod uwagę przedmiot systemowej regulacji, który leży w bezpośrednim zainteresowaniu partnerów społecznych.

Opiniowany projekt zakłada wprowadzenie na stałe wypłaty raz w roku kolejnego świadczenia dla emerytów i rencistów (tzw. 14 emerytura). Świadczenie ma być wypłacane w kwocie minimalnego świadczenia emerytalnego obowiązującego w danym roku z tym, że pełna wysokość świadczenia będzie przysługiwała jedynie tym, których świadczenie podstawowe nie przekracza kwoty 2900 zł brutto, powyżej tego progu świadczenie będzie wypłacane w formule „złotówka za złotówkę” i nie będzie mogło być niższe niż 50 zł. Maksymalny poziom świadczenia, dla którego będzie przysługiwać dodatek w 2023 roku to 4438,44 zł.

Termin wypłaty świadczenia będzie określany rozporządzeniem wydawanym prze Radę Ministrów nie później niż do dnia 31 października danego roku.

Kolejne dodatkowe świadczenie w 2023 r. ma trafiać do ok. 8,6 mln świadczeniobiorców. Ustawodawca jednak zakłada malejącą liczbę beneficjentów nowego rozwiązania, nie przewidując sytemu waloryzacji kwoty dochodu uprawniającego do wypłaty pełnej kwoty świadczenia.

W 2023 roku świadczenie dodatkowe ma być finansowane z Funduszu Solidarnościowego oraz budżetu państwa (Rezerwa celowa 83), w kolejnych latach jedynie z budżetu państwa. Wydatki na ten cel mają nie podlegać regule finansowej.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” podziela troskę ustawodawcy o najuboższych świadczeniobiorców, zwłaszcza  w czasie, kiedy wartość realna świadczeń maleje w związku z wysoką inflacją i wzrostem cen podstawowych produktów spożywczych jak i kosztów utrzymania mieszkań. Jednocześnie Prezydium KK wnosi następujące uwagi do projektu ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów.

1. Projekt w art. 3 ust. 1 przewiduje coroczną wypłatę kolejnego dodatkowego świadczenia w pełnej kwocie, dla emerytów i rencistów, których wysokość świadczenia nie przekracza kwoty 2900 zł brutto. Należy zauważyć, że choć dopiero w tym roku ustawodawca zamierza wprowadzić taką formę wsparcia jako stały element systemu, to już w 2021 roku nastąpiła pierwsza wypłata tego świadczenia, co oznacza, że próg ten od dwóch lat, w czasie kiedy odnotowano rekordową inflację i co za tym idzie waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych (2022 r. -7%, w 2023 r. -14,8%) pozostaje na niezmienionym poziomie, co więcej nie przewiduje się jego aktualizacji w przyszłości. Jednocześnie w tym samym art. w ust. 6 projektu zakłada się możliwość ustalenia kwoty świadczenia wyższej od najniższej emerytury w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.

Mając na  uwadze socjalny charakter świadczenia Prezydium KK NSZZ „Solidarność” stwierdza, że kwestie wysokości progu dochodu oraz ewentualnego zwiększenia kwoty świadczenia powinny być przyjmowane w drodze negocjacji z partnerami społecznymi, na podstawie odpowiednich danych społeczno-gospodarczych. Brak mechanizmu waloryzacji kwoty progu dochodu (2900 zł), od której wprowadza się pomniejszanie kwoty świadczenia będzie skutkował stopniowym ograniczaniem znaczenia tego świadczenia dla dochodów beneficjentów. Natomiast arbitralne ustalanie przez Radę Ministrów zwiększenia kwoty kolejnego dodatkowego świadczenia  może prowadzić do wykorzystywania go jako narzędzie polityczne.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postuluje o wdrożenie transparentnych zasad ustalania kwot mających wpływ na wysokość świadczenia oraz na wielkość grupy jego odbiorców.

2. Projektowany art. 13 ust. 1 ustanawia, że dodatkowe świadczenie będzie finansowane z budżetu państwa, z tym, że w 2023 roku zakłada się współfinansowanie tego świadczenia oraz kosztów jego obsługi z Funduszu Solidarnościowego (art. 22 projektu).  Prezydium KK zgłasza zapytanie czy dodatkowe wydatki nie wpłyną negatywnie na realizację celów Funduszu w 2023 r.?

3. Biorąc pod uwagę wspomniany powyżej art. 13 ust. 1 projektu, niezrozumiała jest zaproponowana w art. 19 projektu zmiana ustawy o Funduszu Solidarnościowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 647), w zakresie w  jakim daje ona stałą możliwość finasowania przedmiotowego świadczenia z tego Funduszu. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wnosi o jednoznaczne określenie jakie będzie źródło finansowania kolejnego dodatkowego świadczenia w następujących latach.

4. W art. 17 projektu zmienia się ustawę o finansach publicznych, tak, że wydatki z budżetu państwa przeznaczone na wypłaty dodatkowego rocznego świadczenia dla emerytów i rencistów nie będą podlegały regule wydatkowej. Uzasadnienie projektu nie odnosi się do przyczyn ustalenia takiej zasady. Prezydium KK postuluje o uszczegółowienie uzasadnienia projektu ustawy ww. zakresie.

Podsumowując, pomimo, że projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom większości emerytów i rencistów, Prezydium KK NSZZ „Solidarność” zastrzega, że takie rozwiązanie nie może prowadzić do zignorowania faktu, że najniższe świadczenia emerytalno-rentowe narażone są na najszybszą i najgłębszą utratę ich realnej wartości, szczególnie w latach wysokiej inflacji, dlatego aktualnym pozostaje postulat Związku o potrzebie wypracowania systemowego mechanizmu ich waloryzacji opartego  o realne wzrosty kosztów utrzymania najwrażliwszych dochodowo świadczeniobiorców.

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Porozumienia Katowickiego 1980 Stowarzyszenie Na rzecz Pamięci, wyraża zgodę na użycie nazwy i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na tablicy upamiętniającej pierwszą siedzibę Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Katowicach przy ul. Stalmacha 17, gdzie w latach 1980-81 mieścił się Międzyzakładowy Komitet Założycielski oraz na tablicy upamiętniającej siedzibę Komitetu Pomocy Uwięzionym i Internowanym przy Parafii p. w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny przy ul. Skautów 1 w Sosnowcu.