Dzień: 2023-01-16

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje poselski projekt KP KO ustawy o zmianie ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

W ramach tworzenia dobrowolnych instrumentów oszczędzania (nie będących częścią sytemu ubezpieczenia społecznego) należy dążyć do osiągniecia pewnej systemowej spójności. W chwili obecnej w ramach sytemu dobrowolnych oszczędności na okres poprodukcyjny (z uzyskaniem bezpośrednich środków z funduszy publicznych lub bez takiego wsparcia oraz ze składki wyłącznie osoby oszczędzającej lub osoby oszczędzającej i pracodawcy lub wyłącznie pracodawcy) można wskazać na:

– pracownicze programy emerytalne, PPE

– pracownicze programy kapitałowe, PPK

– indywidualne konta emerytalne, IKE

– indywidualne konta zabezpieczenia społecznego, IKZE.

W obecnym stanie prawnym, w żadnym z powyżej wskazanych instrumentów potencjalny moment wypłaty nie jest powiązany z płcią osoby oszczędzającej. W ramach PPE, PPK, IKE następuje to wraz z osiągnięciem 60 roku życia. Wydaje się niewskazane, aby tylko w jednym instrumencie wiązać moment umożliwiający wypłatę z płcią ubezpieczonego.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do poselskiego projektu KP KO ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.

Celem proponowanych rozwiązań jest popularyzacja zawodu opiekuna dziecka do lat 3 oraz zwiększenie prestiżu tego zawodu. Projektodawca proponuje ustanowienie Dnia Opiekuna, specjalnych nagród dla wyróżniających się opiekunów oraz nadanie im statusu funkcjonariuszy publicznych na czas pełnienia ich obowiązków.

NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia próbę zwiększenia zainteresowania zawodem opiekuna małych dzieci i zwiększenia prestiżu tego zawodu, jednakże wątpliwości budzi proponowane w art. 53b zwiększenie obowiązków opiekunów w żłobkach, klubach dziecięcych a nawet niań. Trudno przypuszczać, że osoby które podejmą się pracy w ramach własnej działalności będą gotowe do zdobywania nowych formalnych kwalifikacji czy podejmowania studiów podyplomowych. Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U.2022.1324) określa minimalne wymagania co do kompetencji osób sprawujących opiekę nad małymi dziećmi w poszczególnych rodzajach instytucji opieki czy jej formach. Zaproponowany przepis raczej zniechęci do podjęcia pracy niż nada jej prestiżu. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że trudno byłoby weryfikować wypełnienie zaproponowanych obowiązków, zwłaszcza wobec osób podejmujących działalność gospodarczą czy zawierających umowę cywilno-prawną z rodzicami dziecka. Projekt ustawy nie precyzuje jak miałaby wyglądać weryfikacja stałego pogłębiania i aktualizowania wiedzy takich opiekunów.

Ponadto pomimo, że projektodawca zalicza nianie do grupy opiekunów, którzy podlegać mają proponowanym przepisom, w projektowanym art. 53e nadaje się prawo do dodatkowego urlopu opiekunom, którzy przepracowali łącznie i nieprzerwanie 5 lat w żłobku, klubie dziecięcym lub jako dzienny opiekun. Rodzi się wątpliwość, czy tak sformułowane przepisy nie będą budziły wątpliwości co do ich zastosowania wobec wszystkich uprawnionych.

Istnieje także wątpliwość czy ustanowienie, zgodnie z projektowanym art. 53a, dnia 4 kwietnia Dniem Opiekuna Małego Dziecka będzie podnosiło prestiż zawodu zarówno w oczach społeczeństwa, jak i samych zainteresowanych. Natomiast z pewnością prestiż zawodu budują dobre wynagrodzenia, które w sferze szeroko pojętych usług opiekuńczych w Polsce pozostają aktualnym postulatem.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia projekt ustawy MRIPS o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (UD470).

Zgodnie ze zmianą proponuje się, by ZUS prowadził działalność badawczą i naukową w zakresie zabezpieczenia społecznego, w szczególności prowadzenie we własnym zakresie lub zamawianie przeprowadzenia przez inne podmioty badań naukowych, analiz i innych działań badawczych dotyczących problematyki zabezpieczenia społecznego, oraz udział w przedsięwzięciach związanych z prowadzeniem tych badań.

Prezydium KK zwraca uwagę, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest państwową jednostką organizacyjną za pomocą której realizowana jest polityka państwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w naszym kraju. W ostatnich dwóch pandemicznych latach, przeobrażenia w ZUS było bardzo rewolucyjne, a pracownicy są na bieżąco obciążani nowymi obowiązkami.

Projekt ma na celu rozszerzenie kompetencji Zakładu w zakresie działalności badawczej i naukowej, mimo że aktualnie prowadzi badania i analizy zgodnie ze swoja działalnością statutową i są one wykorzystywane przez szerokie spektrum odbiorców, naukowców, ekonomistów, analityków itd.

Warto też wspomnieć, że funkcje badawczo – analityczne w tym obszarze może realizować IPISS.

Prezydium KK podkreśla, że w ZUS pracują wyszkolone kadry, pragmatycy, którzy muszą terminowo i bezbłędne realizować przede wszystkim zadania ustawowe zgodnie z dyscypliną finansów publicznych.

Biorąc powyższe pod uwagę Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie znajduje uzasadnienia dla proponowanej zmiany tym bardziej, że działalność będzie finansowana z własnych środków ZUS, przeznaczonych na bieżącą działalność, które to środki można przeznaczyć np. na rozwój infrastruktury informatycznej Zakładu, funkcjonalne oprogramowanie, i inne niezbędne zadania.

Związek obawia się, że przewidywane zadania badawcze scedowane zostaną na i tak już nadmiernie eksploatowanych pracowników ZUS a zlecanie badań i analiz na zewnątrz generować będzie wysokie koszty.

Decyzja
Prezydium KK
nr 6/23
ws. opinii o projektach: Wniosku Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie norm dotyczących organów ds. równości w dziedzinie równego traktowania i równości szans kobiet i mężczyzn w zakresie zatrudnienia i pracy oraz uchylająca art. 20 dyrektywy 2006/54/WE i art. 11 dyrektywy 2010/41/UE i Wniosku Dyrektywy Rady dotyczącej norm funkcjonowania organów ds. równości w obszarze równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne, równego traktowania osób w dziedzinie zatrudnienia i pracy (…)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi uwagi do obu Wniosków.

W uzasadnieniu obu objętych opinią wniosków wskazano, że są to dwa równoległe, zasadniczo identyczne Wnioski różniące się podstawami prawnymi. Ich treść jest tożsama z wyłączeniem wskazania podmiotu od którego pochodzi inicjatywa legislacyjna. Ponieważ proponowane rozwiązania prawne są identyczne w obu wnioskach, uwagi dotyczące postanowień zawartych w poszczególnych jednostkach redakcyjnych tekstów dotyczą obu wniosków.

Art. 12 projektów dotyczy współpracy organów ds. równości z innymi podmiotami. Obowiązkiem natomiast objęte są m.in. organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Obowiązek współpracy organów ds. równości nie obejmuje natomiast obowiązku współpracy ze związkami zawodowymi, co jest zdumiewające, biorąc pod uwagę, iż działania organów ds. równości mają obejmować kwestie zatrudnienia i pracy. Takie rozwiązanie nie zasługuje na aprobatę. Ze względu na zakres działania związków zawodowych organ ds. równości powinien być również zobowiązany do współpracy ze związkami zawodowymi.

Art. 14 ust. 3 projektów przewiduje zapewnianie przez państwa członkowskie organom ds. równości dostępu do danych statystycznych niezbędnych do przeprowadzenia ogólnej oceny sytuacji w zakresie dyskryminacji w danym państwie, gromadzonych przez podmioty publiczne i prywatne, w tym m.in. związki zawodowe.

Art. 14 ust. 4 projektów, przewiduje nadanie organowi ds. równości uprawnienia do kierowania do podmiotów publicznych i prywatnych, w tym organów publicznych, związków zawodowych, przedsiębiorstw i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, zaleceń dotyczących tego, jakie dane statystyczne mają być gromadzone w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z odpowiednich dyrektyw.

Nie wydaje się, aby zasada niezależności związków zawodowych dała pogodzić się z planowanym uprawnieniem organu ds. równości nakładania w drodze zalecenia na związki zawodowe obowiązku gromadzenia odpowiednich danych statystycznych.

Art. 18 ust 2. projektów nakłada obowiązek, aby w przypadku przetwarzania szczególnej kategorii danych osobowych przez organ ds. równości, enumeratywnie w przepisie wymienionych, zostały zapewnione odpowiednie i konkretne środki zabezpieczające prawa podstawowe i interesy osób, których dane dotyczą.

W swojej działalności statutowej związki zawodowe przetwarzają szczególne kategorie danych osobowych, jakimi są przynależność do związków zawodowych i wykonywanie funkcji w związkach zawodowych. Informacje otrzymywane od związków zawodowych na podstawie art. 14 projektu będą dotyczyły w przeważającej mierze informacji dotyczących ich członków. Dlatego katalog danych podlegających ochronie o odpowiednie i konkretne środki zabezpieczające prawa podstawowe i interesy osób, których dane dotyczą powinien zostać poszerzony o dane dotyczące przynależności związkowej i dane dotyczące pełnienia funkcji związkowej.