Prezydium Komisji Krajowej pozytywnie ocenia propozycję uruchomienia programu pilotażowego dotyczącego udzielania pomocy osobom odczuwającym psychologiczne konsekwencje trudnych doświadczeń, np. uczestnictwa w działaniach wojennych, doświadczenia uchodźczego w związku z konfliktem zbrojnym, doświadczenia lub bycia świadkiem przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej, uczestnictwa pośredniego lub bezpośredniego w wypadku komunikacyjnym, a także doświadczenia skutków kataklizmów.
Publiczny system opieki zdrowotnej nie posiada na chwilę obecną ośrodków dedykowanych oddziaływaniom terapeutycznym dla osób, które przeżyły traumę oraz ich bliskich. Te braki stały się szczególnie widoczne w sytuacji pojawienia się na terytorium Polski obywateli z Ukrainy, którzy doświadczyli traumatycznych przeżyć w związku z wojną w swoim kraju.
Udział w programie ma na celu poprawę zdrowia psychicznego, przezwyciężenie trudności w wypełnianiu ról społecznych, a co za tym idzie powrót do normalnego funkcjonowania w rodzinie oraz środowisku zawodowym.
Pozytywnie należy ocenić coroczną ewaluację, która umożliwi wprowadzanie ewentualnych modyfikacji w trakcie trwania programu pilotażowego.
Jednocześnie Prezydium KK zgłasza następujące wątpliwości:
– w jaki sposób będzie budowane zainteresowanie tym programem mając na uwadze ograniczoną już w chwili obecnej dostępność do podmiotów o których mowa w § 7. Równolegle jest realizowany pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego, którego zadania częściowo pokrywają się z zaproponowanymi w projekcie rozporządzenia. Powstaje pytanie: czy przy zwiększonym w ostatnim okresie zapotrzebowaniu na świadczenia w zakresie pomocy psychiatrycznej oraz psychologicznej oraz ograniczonej liczbie specjalistów możliwa będzie realizacja założonych celów?
– w tym kontekście powstaje też pytanie o możliwość realizacji § 11 ust. 3 rozporządzenia (wyznaczenie wizyty do 7 dni od zgłoszenia się świadczeniobiorcy do świadczeniodawcy). Sam projektodawca wskazuje przesłankę o bardzo ogólnym charakterze, która zwalnia z wyznaczenia wizyty w terminie do 7 dni. Z tych względów istnieją poważne obawy o realne możliwości pomocy osobom objętym zakresem programu pilotażowego;
– skoro realizator programu pilotażowego posiada istniejącą komórkę organizacyjną, potwierdzoną wpisem w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą (§ 7 ust. 1 projektu), to na czym ma polegać wyposażenie jej w sprzęt i aparaturę medyczną?
– w związku z tym, że program pilotażowy jest kierowany również do obywateli Ukrainy, może powstać problem komunikacyjny związany z barierą językową Czy są przewidziane rozwiązania w tym zakresie?
– czy projektodawcy przewidują limit procentowy świadczeń udzielanych z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności?
– w projekcie jest przewidzianych pięciu realizatorów programu pilotażowego przy szacunkowej liczbie osób wymagających pomocy na poziomie 200 tys. pacjentów w różnych ośrodkach. Czy oznacza to, że programem będą objęte tylko niektóre obszary i jakie będą kryteria wyboru realizatorów programu?
– poważne zastrzeżenia budzi wspomniana w Ocenie Skutków Regulacji ewentualność przesunięcia na program pilotażowy środków w ramach planu finansowego NFZ z pozycji opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień. Pomimo zwiększenia w ostatnich latach środków na opiekę psychiatryczną nadal stanowi ona jedynie 3,5% wydatków NFZ. Przy tak niskim poziomie finansowania niedopuszczalne jest dalsze drążenie funduszy przeznaczonych na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień, nawet w przypadku tak istotnego programu.
NSZZ „Solidarność” postuluje rozszerzenie zakresu § 7 ust.1 o grupy podmiotów będących organizatorami turnusów rehabilitacyjnych, pod warunkiem spełnienia wymagań dotyczących personelu udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej zawartych w § 8.