Miesiąc: kwiecień 2021

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, w związku z koniecznością zwiększenia liczby przedstawicieli NSZZ „Solidarność” w Wojewódzkiej Radzie Dialogu Społecznego w Gdańsku wskazuje do prac we wskazanej WRDS Pana Romana Kuzimskiego.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu ustawy KP Koalicja Obywatelska o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: projekt).
Projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy od 2014 r. nadal czekają na realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Aktualnie świadczenie dla rodziców opiekujących się niepełnosprawnymi dziećmi wynosi 1971 zł miesięcznie, natomiast dla opiekunów sprawujących opiekę nad osobami, które stały się niepełnosprawne w wieku co najmniej 18 lat (tzw. zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna) wynosi 620 zł miesięcznie. Posłowie PiS wnieśli do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niekonstytucyjności takiego zapisu i Trybunał wyrokiem z dnia 21 października 2014 r. orzekł, że świadczenia nie mogą być zróżnicowane w zależności od wieku osoby niepełnosprawnej. Do tej pory nie udało się uchwalić przepisów, które czyniłyby zadość temu orzeczeniu.
Ponadto autorzy projektu proponują przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego także osobom, które pobierają emeryturę, rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy (zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2019 r.), rentę rodzinną z tytułu śmierci małżonka przyznaną w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, rentę socjalną, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. Osobom tym zgodnie z projektem świadczenie pielęgnacyjne ma przysługiwać w pełnej kwocie, o ile zawieszą pobieranie środków z innych tytułów na czas pobierania świadczenia pielęgnacyjnego.
Projekt ustawy zakłada pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego w jednej kwocie dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnością i opiekunów osób dorosłych z niepełnosprawnością.
NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest powiązana ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia. Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest przedmiotem corocznych negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego. Obarczanie tej kategorii wynagrodzenia dodatkowymi „podwiązkami” utrudnia proces negocjacji. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” proponuje, aby wysokość świadczenia pielęgnacyjnego była oparta o bardziej niezależny wskaźnik np. odnoszący się do dynamiki wzrostu przeciętnego wynagrodzeniaw gospodarce narodowej, która zależy przede wszystkim od stanu gospodarki kraju w danym roku.
Ponadto w projekcie brakuje rozwiązań, które pozwolą poprawić opiekunom sytuację materialną za sprawą pracy. System wspierania opiekunów osób z niepełnosprawnościami powinien umożliwiać im pracę choćby w ograniczonym zakresie bez odbierania świadczenia, gdy nie spowoduje to szkody dla osoby, nad którą opieka jest sprawowana.

Uwagi szczegółowe:

1. Art. 1 pkt 4 projektu – pozytywnie oceniamy projektowaną zmianę, mającą na celu umocowanie małżonka wprost w ustawie jako osoby uprawnionej do ubiegania się
   o świadczenie pielęgnacyjne Aktualnie obowiązujący art. 17 ust. 5 pkt 2 lit a ustawy
   o świadczeniach rodzinnych jest sprzeczny z art. 17 ust 1 pkt 4 tej ustawy. Pierwszy
   z tych przepisów prowadzi do wniosku, że świadczenie pielęgnacyjne przysługuje małżonkowi wtedy, gdy drugi małżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, natomiast drugi przepis stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie może przysługiwać osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
2. Art. 1 pkt 6 lit. a projektu –  projektodawca w poprzednich artykułach likwiduje specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekuna, pozostawiając tylko świadczenie pielęgnacyjne, a zatem proponowane brzmienie artykułu jest niepoprawne.
3. Art. 3 projektu (przepisy przejściowe) – osoby sprawujące opiekę nad osobą posiadającą czasowe orzeczenie o niepełnosprawności na podstawie proponowanych przepisów będą miały możliwość po utracie jego ważności wystąpić o świadczenie pielęgnacyjne.
   W przepisach przejściowych pominięto opiekunów osób posiadających stałe orzeczenie o niepełnosprawności. Podobnie projektodawcy w przepisach przejściowych nie uregulowali kwestii związanych z możliwością wystąpienia z wnioskiem o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego osobom, którym zostało przyznane prawo do renty
   z tytułu częściowej niezdolności do pracy przed wejściem w życie proponowanej ustawy. Projekt należy uzupełnić  w powyższych zakresach.

Zgłaszając powyższe uwagi NSZZ „Solidarność” oczekuje, że kwestie poruszone w projekcie zostaną nareszcie uregulowano zgodnie z wyrokami Trybunału Konstytucyjnego z lat 2014 i 2019.

Decyzja
Prezydium KK
nr 53/21
ws. wyrażenia zgody dla Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” w IKEA Industry Poland Sp. z o.o.
i IKEA Retail Sp. z o.o. i inne na rozszerzenie jej zasięgu działania
na Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe PAK-MAR Marek Napierała 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień § 2 Uchwały KK nr 30/15 ws. zasad i trybu postępowania w sprawach o rozszerzenie obszaru działania organizacji zakładowych i międzyzakładowych oraz Uchwały KK nr 23/16 ws. scedowania na Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uprawnienia wynikającego z §  1 Uchwały KK nr 30/15, wyraża zgodę dla Organizacji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” w IKEA Industry Poland Sp. z o.o. i IKEA Retail Sp. z o.o.  i inne, zarejestrowanej w Rejestrze Podstawowych Jednostek Organizacyjnych Związku Regionu Zielona Góra NSZZ „Solidarność” pod nr. 29, na rozszerzenie jej zasięgu działania na pracodawcę – Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe PAK-MAR Marek Napierała funkcjonującego na terenie Regionu Wielkopolska  – nieobjętego  zakresem działania  innej podstawowej jednostki organizacyjnej Związku.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” popiera kierunek rozwiązań zawartych w projekcie ustawy Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 22 marca 2021 r. o fundacji rodzinnej. Projekt zakłada utworzenie nowego podmiotu – osoby prawnej, która w założeniu ma wspierać ciągłość przedsiębiorstw o strukturze rodzinnej.Niestety, projekt zdaniem Prezydium KK w swojej treści nie odzwierciedla celu, który został wskazany w uzasadnieniu.

Wbrew ocenie skutków zaproponowanej regulacji, wątpliwym jest aby  projektowana instytucja wpłynęła pozytywnie na rynek pracy. Zaproponowane przepisy nie gwarantują zachowania zatrudnienia w przedsiębiorstwach przekazanych fundacji rodzinnej.

NSZZ „Solidarność” ponadto wnosi o zmianę nazwy projektowanego podmiotu, gdyż fundacje w RP działają na mocy ustawy o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz.U. 2020 poz. 2167), stąd duże prawdopodobieństwo, że nazwa nowej formy zarządzania będzie myląca dla obywateli.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” protestuje przeciwko bardzo krótkiemu (zaledwie trzy dni) terminowi na przedstawienie opinii przez Związek o przesłanym dokumencie  „Zalecenie Komisji Europejskiej w sprawie skutecznego aktywnego wspierania zatrudnienia w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (EASE)” C (2021) 1372.Wyznaczanie tak ograniczonego terminu na zajęcie stanowiska uniemożliwia przeprowadzenie merytorycznego procesu opiniowania wewnątrz Związku.

NSZZ „Solidarność” popiera wszelkie działania mające na celu skuteczne i aktywne wspieranie zatrudnienia w następstwie kryzysu związanego z COVID-19, zwłaszcza te dotyczące upowszechniania i szerszego umożliwienia szkoleń i zmian kwalifikacji zawodowych oraz wsparcia grup najbardziej poszkodowanych przez skutki pandemii.

 Jednakże należy wskazać, że otrzymany dokument ma charakter ogólny i nie zawarto w nim konkretnych rozwiązań, które mogłyby ukierunkować państwa członkowskie na działania związane z poprawą sytuacji gospodarczej, w tym sytuacji na rynku pracy.

Projekt ustawy Sejmowej Komisji do Spraw Petycji o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy zakłada wprowadzenie art. 52a do ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, który miałby stanowić, że inspektorowi pracy zatrudnionemu w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowisku pracy określonym w art. 38 ust. 2 przez okres nie krótszy niż 10 lat przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy w wymiarze 12 dni roboczych.

Projekt zakłada przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego niektórym pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie za art. 38 ust. 2 ustawy o PIP pracownikami wykonującymi czynności kontrolne są inspektorzy pracy zatrudnieni na stanowiskach:

1) nadinspektora pracy – kierownika oddziału;

2) nadinspektora pracy;

3) starszego inspektora pracy – głównego specjalisty;

4) starszego inspektora pracy – specjalisty;

5) starszego inspektora pracy;

6) inspektora pracy;

7) młodszego inspektora pracy.

Prezydium pozytywnie ocenia projekt z uwagi na to, że w sektorze publicznym przewiduje się tego typu dodatkowe uprawnienia dla pracowników NIK czy w służbie cywilnej. Idea zrównania uprawnień urlopowych inspektorów Państwowej Inspekcji Pracy z pracownikami NIK-u i przyznanie im, w uznaniu doniosłości i trudu świadczonej pracy, dodatkowego urlopu regeneracyjnego, zasługuje na aprobatę.

Prezydium KK zwraca uwagę na to, iż nie jest konieczne wskazywanie w przepisie o „dniach roboczych”, ponieważ z kodeksu pracy wynika, że urlopu udziela się na dni, które są dla pracownika dniami pracy.

Ponadto w projektowanych zmianach brak jest jakichkolwiek rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie ewentualnemu przedłużaniu w wyniku tych zmian postępowań kontrolnych. Z uzasadnienia do projektu wynika, że nie przewiduje się zwiększenia zatrudnienia w Państwowej Inspekcji Pracy, a także, że przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego nie wpłynie na jakość działalności Państwowej Inspekcji Pracy. Kwestia ta, jednak powinna zostać poddana głębszej analizie i rozstrzygnięta przed wprowadzeniem zmian przewidzianych w projekcie.

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” powołuje z dniem 14 kwietnia 2021 r. Panią Joannę Kruk  na stanowisko pełnomocnika Komisji Krajowej do spraw kobiet.  

 Jednocześnie Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uchyla swoją Decyzję nr 87/15 z 26 maja 2015.

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” z zadowoleniem przyjmuje opublikowanie Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – Społecznego i Komitetu Regionów: Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych (COM(2021)102).

Stanowi on ważny krok w kierunku praktycznej implementacji Europejskiego filaru praw socjalnych będąc ważnym źródłem inspiracji do debaty o budowaniu społecznego wymiaru integracji europejskiej.  Zaprezentowany Plan działania nakreśla perspektywiczną wizję Europy Społecznej, obejmującą konkretne działania, które mogą zapewnić podniesienie minimalnych standardów ochrony obywateli, w tym pracowników oraz prowadzić do pozytywnej konwergencji warunków pracy w Europie. W szczególności rozbudowany zestaw wskaźników i celów może przyczynić się do wzmocnienia społecznych akcentów w procesie Semestru Europejskiego.

Pomimo tej generalnie pozytywnej oceny, przedstawiony w Komunikacie Plan działania ma jednak pewne niedociągnięcia. W szczególności, w kontekście polskiej sytuacji, należy zwrócić uwagę na brak jasnej wizji rozwiązań służących osłonom socjalnym w związku z wdrażaniem celów polityki klimatycznej UE. Analiza i propozycje dotyczące konsekwencji „Zielonego Ładu” dla rynku pracy są niewystarczające, nie wskazano przy tym żadnych konkretnych środków mających służyć przeprowadzeniu sprawiedliwej transformacji (Just Transition).

Kolejna uwaga dotyczy kwestii odniesienia się do jakości miejsc pracy. Podany
w Planie cel kierunkowy osiągnięcia wskaźnika 78% zatrudnienia do roku 2030 winien być uzupełniony o wskaźnik obrazujący jakość zatrudnienia tak, aby uniknąć rozprzestrzeniania się zatrudnienia prekaryjnego jako dogodnego środka do osiągnięcia tego celu. W tym kontekście niepokojące jest to, że w Planie brakuje kompleksowej propozycji konkretnych działań przeciwko prekaryjnym formom zatrudnienia. Wypadałoby przynajmniej przypomnieć o prawnym obowiązku transpozycji przez państwa członkowskie dyrektywy
w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy do sierpnia 2022 r. Jak się wydaje, wiele państw członkowskich może zwlekać z dotrzymaniem tego terminu.

W odniesieniu do zagadnienia demokracji w miejscu pracy, podkreśla się co prawda znaczenie prawa pracowników do informacji i konsultacji. Nie przedstawiono jednak żadnych konkretnych inicjatyw w tym zakresie: ani nowych unijnych ram informowania
i konsultowania pracowników, ani też pilnie oczekiwanej nowelizacji dyrektywy o europejskich radach zakładowych. Zwracamy uwagę, że obecna wadliwa konstrukcja dyrektywy sprawia, że korporacje nieobjęte obecnie jej wymogami, mogą przy tworzeniu ponadnarodowych ciał przedstawicielskich pracowników omijać przepisy polskiej ustawy
o ERZ w odniesieniu do polskich przedstawicieli.

Z zadowoleniem przyjmujemy zaakcentowanie potrzeby skoncentrowania się nad udoskonaleniem strategii dotyczącej BHP.  Jednakże niepokój budzi brak wyraźnego planowanego działania legislacyjnego w odniesieniu do zagrożeń psychospołecznych oraz bólów mięśniowo – szkieletowych, a więc zagrożeń szczególnie uwidocznionych w świetle zmian na rynku pracy związanych z COVID-19. Takie inicjatywy na poziomie UE są wręcz konieczne ze względu na inercję niektórych państw członkowskich, w tym Polski, jeżeli chodzi o zrozumienie potrzeby udoskonalania ram BHP. Odnosimy się tu do wieloletniego braku reakcji strony rządowej na postulaty polskich partnerów społecznych dotyczące doprecyzowania przepisów o ocenie ryzyka zawodowego, czy uzupełnienia szkolenia BHP o wiedzę z zakresu przeciwdziałania zagrożeniom psychospołecznym takim, jak stres związany z pracą.

Pozytywnie  przyjmujemy zapowiedzianą inicjatywę wprowadzenia prawa do szkoleń oraz do sprawiedliwego i równego dostępu do szkoleń. Ponieważ jednocześnie wskazuje się na znaczenie ujmowania problematyki szkoleń w układach zbiorowych pracy, zwracamy uwagę, że Komisja Europejska powinna w Planie działania położyć większy nacisk na promowanie samych rokowań zbiorowych jako instrumentu zwiększenia możliwości szkoleniowych w miejscu pracy. Polska jest przykładem kraju, gdzie istnieje wyraźna korelacja pomiędzy małym zasięgiem układów zbiorowych i ich słabą jakością,
 a katastrofalnym stanem kształcenia ustawicznego charakteryzującym się nikłym udziałem w podnoszeniu kwalifikacji osób o niskim poziomie kompetencji w momencie wejścia na rynek pracy, problemem z dostępem do szkoleń pracowników MŚP, brakiem dostępu do wsparcia w kształceniu ustawicznym osób zatrudnionych w prekaryjnych formach zatrudnienia. Osiągnięcie wskazanego w Planie działania celu kierunkowego 60% dorosłych uczestniczących corocznie w szkoleniu będzie wymagać zdecydowanie bardziej kompleksowego podejścia do tej problematyki z uwzględnieniem potrzeby wykorzystania instrumentu układów zbiorowych pracy.

W ocenie Prezydium KK, w działaniach UE w odniesieniu do wdrażania Europejskiego filaru praw socjalnych powinny dominować twarde mechanizmy oddziaływania jakimi są dyrektywy i rozporządzenia ze względu na bardzo umiarkowany wpływ instrumentów o charakterze niewiążącym, w części państw członkowskich, w tym w Polsce. Jako przykład może służyć Zalecenie Rady z dnia 8 listopada 2019 r. w sprawie dostępu pracowników oraz osób samozatrudnionych do ochrony socjalnej, które w ocenie NSZZ „Solidarność” nie jest w naszym kraju w pełni respektowane. Nasuwa to obawy co do losu „miękkich” instrumentów proponowanych w przedstawionym Planie działania.

Prezydium KK zwraca równocześnie uwagę, że wykorzystanie funduszy europejskich do przeprowadzenia wszelkich działań podejmowanych w ramach przedstawionego Planu w państwach członkowskich powinno być rygorystycznie i jasno uwarunkowane udziałem krajowych partnerów społecznych.