Decyzja
Prezydium KK
nr 176/20
ws. Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego, Komitetu Regionów i Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Roczna strategia zrównoważonego wzrostu gospodarczego na rok 2021 ( COM 2020) 575 final)
Roczna strategia zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2021 r. rozpoczyna kolejny cykl europejskiego semestru i określa strategiczne wytyczne dotyczące wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
Instrument jest kluczowym filarem Next Generation EU. Komisja zaproponowała Next Generation EU jako tymczasowy, doraźny instrument odbudowy gospodarczej, który ma przyczynić się do zredukowania bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią koronawirusa, a także do wsparcia ożywienia gospodarczego i budowy lepszej przyszłości dla następnego pokolenia. Wraz z kolejnym długoterminowym budżetem UE na lata 2021-2027 łączne wsparcie finansowe przekazane za pośrednictwem budżetu UE ma wynieść ponad 1,8 bln euro.Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że przedstawiony Komunikat powstawał przed wybuchem II fali koronawirusa.Skala zachorowań w całej Europie przeszła najgorsze oczekiwania, a nie można zapominać, że najbardziej uderzająca w czasie pandemii była kruchość łańcuchów dostaw w sektorze zdrowia oraz pogłębiający się problem braku kadr medycznych, więc wielkość potrzebnej pomocy finansowej powinna być dostosowana do zmieniającej się sytuacji społeczno-gospodarczej w poszczególnych krajach. Szybkość uruchomienia instrumentu „NEXT Generation UE” ma ogromne znaczenie, a sposób jego wykorzystania powinien być czytelny również dla partnerów społecznych.
1. Komisja Europejska podkreśla istotne znaczenie dla pobudzenia potencjału wzrostu gospodarczego i wspierania przekształceń poprawę jakości finansów publicznych. Wskazano na bardzo istotną rolę sektora publicznego w gospodarce, szczególnie w zakresie skuteczności i wydajności z uwagi na przyjęte pakiety środków budżetowych, które będą realizować państwa członkowskie. Jak podkreśla Komisja Europejska w komunikacie: „W przyszłości te państwa członkowskie, które zapewnią należyte zarządzanie finansami publicznymi, szybciej wyjdą z kryzysu”. Zaprzeczeniem tego jest np. propozycja cięć w administracji publicznej, która może ograniczyć potencjał państw do skutecznego zarządzania i walki z kryzysem, w tym absorpcji środków europejskich.
Mając powyższe na uwadze oraz argumenty Związku przedstawiane w opinii do projektu budżetu państwa na rok 2021 oraz w kilku stanowiskach Komisji Krajowej tym bardziej nieakceptowalna i nieuzasadniona jest polityka rządu dotycząca optymalizacji zatrudnienia w administracji państwowej.
2. Ważnym elementem podkreślanym w Komunikacie jest rola inwestycji prywatnych uzupełnianych i ukierunkowywanych przez inwestycje publiczne szczególnie w sytuacji szkód spowodowanych COVID- 19 i następującym po nim kryzysie gospodarczym. Dobrą wskazówką dla Polski jest określenie wąskich gardeł i ich przyczyn dla realizacji inwestycji. Na podkreślenie zasługuje również wskazanie jak istotne znaczenie ma stworzenie odpowiednich warunków do zapewnienia szybkich i skutecznych środków zaradczych, w tym w odniesieniu do ram prawnych dotyczących niewypłacalności, przy jednoczesnym zapewnieniu, by udzielanie pożyczek przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym odbywało się zgodnie z najlepszymi praktykami uzgodnionymi miedzy sektorem finansowym, konsumentami i przedsiębiorstwami.
3. Nie ulega wątpliwości jak ważne w okresie pandemii oraz dla przyszłych pokoleń są zmiany i podnoszenie kwalifikacji. Państwa powinny wykorzystać ten trudny czas na naprawienie opóźnień w tym obszarze i dobrze wykorzystać środki UE z korzyścią dla pracowników i przedsiębiorstw.
4. Pozytywnie należy ocenić odniesienie się do Europejskiego filaru praw socjalnych, aby państwa członkowskie przyjęły środki służące zapewnieniu równych szans, edukacji włączającej, sprawiedliwych warunków pracy i odpowiedniej ochrony socjalnej oraz wzmocniły systemy opieki długoterminowej, co będzie miało szczególne znaczenie ze względu na skutki Pandemii- Covid 19.
W dokumencie czytamy :Oprócz młodzieży kryzys niewspółmiernie dotknął kobiety i grupy znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, takie jak osoby o niskich kwalifikacjach i osoby niepełnosprawne oraz osoby pochodzące z mniejszości rasowych lub etnicznych.
Pomija się niesłusznie osoby starsze, które są wypychane z rynku pracy, co stanowi jeden z instrumentów walki z bezrobociem. Stanowi to zagrożenie dla ich dochodów oraz ryzyko utraty kapitału społecznego. Krótkoterminowe korzyści nie skompensują długookresowych strat związanych z obciążeniem systemów ubezpieczenia społecznego.
5. NSZZ „Solidarność” widzi szansę na budowanie równych warunków działania na całym jednolitym rynku poprzez ponadnarodowe układy zbiorowe (TCA). Komisja Europejska konsekwentnie mając na uwadze propozycje dyrektywy o odpowiedniej płacy minimalnej i zawartego w niej zobowiązania do wzmocnienia rokowań zbiorowych, powinna w Komunikacie wspierać rozwój rokowań ponadkrajowych, które naszym zdaniem przyczyniłyby się do zmniejszenia nierówności regionalnych dotyczących poziomu wynagrodzeń.
6. Komunikat wprawdzie wskazuje, że konieczne jest również wspieranie regionów, gałęzi przemysłu i pracowników najbardziej dotkniętych skutkami transformacji ekologicznej oraz łagodzenie społeczno- gospodarczych skutków transformacji, jednak Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” nie akceptuje zawartych w tzw. Green Deal celów klimatycznych. W tym zakresie stanowisko Związku pozostaje niezmienne. Uważamy, że nie należy uzależniać dystrybucji środków na odbudowę gospodarczą od realizacji tych celów.
7. W dokumencie nie wspomina się o konieczności pełnej realizacji „Gwarancji dla młodzieży". Konieczne jest zapewnienie możliwie jak najwyższej jakości ofert przedstawianych młodym osobom wchodzącym na rynek pracy. Środki publiczne nie mogą być kierowane do podmiotów, które swoim działaniem mogą prowadzić do wyzysku, zastępowania kadr i rozpowszechniania niskiej jakości zatrudnienia.
8. Dokument nie odnosi się do konieczności budowania sprawiedliwych systemów podatkowych.
9. Prezydium KK zgadza się ze stwierdzeniem, że pandemia uwidoczniła potrzebę ponownego przemyślenia warunków pracy w wielu sektorach. Okres pandemii pokazuje także, że osoby zatrudnione na podstawie elastycznych form utraciły pracę lub zatrudnienie najszybciej.
10. Niejasne jest sformułowanie zamieszczone na stronie 10: „ograniczające czynniki zniechęcające do podejmowania pracy”.
11. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postuluje o włączenie partnerów społecznych w tworzenie Krajowego Planu Odbudowy, który będzie zawierał przegląd reform i inwestycji, które dane państwo przeprowadzi w kolejnych latach.