Stanowisko Prezydium KK nr 2/18 ws. skargi rządu RP do Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczącej zmian w dyrektywie o pracownikach delegowanych.

Prezydium KK NSZZ Solidarność z głęboką dezaprobatą przyjmuje fakt złożenia przez rząd RP skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczącej zmian w dyrektywie
o pracownikach delegowanych bez przeprowadzenia jakichkolwiek konsultacji z partnerami społecznymi w ramach Rady Dialogu Społecznego.

Zwracamy uwagę, iż kwestia proponowanych przez Komisję Europejską zmian w tej dyrektywie była wcześniej przedmiotem opiniowania przez partnerów społecznych oraz dyskusji w Radzie Dialogu Społecznego. NSZZ „Solidarność” prezentował jednoznaczny pogląd, że zmiany wprowadzane w dyrektywie o pracownikach delegowanych wpłyną pozytywnie na sytuację polskich pracowników wysyłanych do pracy zagranicą, gdyż spowodują ograniczenie ich dyskryminacji w odniesieniu do standardów zatrudnienia
i wynagrodzenia przyjętych w państwie wykonywania pracy. Stanowisko rządu było odmienne, powodowane błędnym w naszej ocenie paradygmatem budowania polskiej konkurencyjności poprzez zaniżanie kosztów pracy. Choć nie doszło do porozumienia, istotna była możliwość przedyskutowania naszych rozbieżnych stanowisk.

Obecnie jednak rząd podejmując decyzję o próbie zablokowania tej korzystnej dla polskich pracowników dyrektywy nie uznał za stosowne przeprowadzenia jakichkolwiek konsultacji w tej kwestii. Należy uznać to za rażące naruszenie zasad dialogu społecznego. Choć nie ma prawnego wymogu poinformowania partnerów społecznych o planowanym fakcie złożenia skargi do TSUE, to  istnieje coś takiego jak dobre obyczaje i działania mające na celu budowanie  kultury wzajemnego porozumienia i szacunku. W sytuacji gdy wyraźnie widać, że w sprawach istotnych dla pracowników strona związkowa prezentuje odmienny pogląd od strony rządowej,  poszanowanie dla konstytucyjnej zasady popierania dialogu społecznego winno spowodować, że rząd RP z wyprzedzeniem przedstawi informację
o planowanej skardze oraz przedstawi jej założenia.

Decyzja Prezydium KK nr 148/18 ws. rejestracji Krajowej Sekcji Pożarnictwa NSZZ „Solidarność”

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na podstawie § 7 ust. 2 Uchwały KK nr 17/08 ws. zasad rejestracji i wyrejestrowania branżowych jednostek organizacyjnych Związku, dokonuje rejestracji Krajowej Sekcji Pożarnictwa NSZZ „Solidarność”.

Decyzja Prezydium KK nr 147/18 ws. rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia brak konsultowania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
 (aktualnie druk nr 2809), który Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”  otrzymała dopiero po pierwszym czytaniu w Sejmie RP i po rekomendacji Komisji Finansów Publicznych. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie wyraża zgody na takie praktyki.

Przedstawioną w projekcie usługę polegającą na wypełnieniu zeznania podatkowego przez Krajową Administrację Skarbową należy ocenić pozytywnie, jednakże nie wszystkie zmiany zaproponowane w projekcie można uznać za korzystne.  Ministerstwo Finansów wychodzi z założenia, że z rozwojem informatyzacji urzędów skarbowych oraz wzrastającym poziomem e-administracji publicznej następuje taki sam rozwój informatyzacji społeczeństwa. Nie jest to jednak tożsame i fakt, że w 2018 roku wpłynęło prawie 7,3 mln zeznań złożonych w formie papierowej może prowadzić
do wniosku, że jest nadal duża grupa osób, które preferują ten sposób. Stosowany aktualnie system wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego oparty jest o możliwość wyboru tej formy złożenia zeznania, ale nie uwzględnia zastosowanych ulg i zwolnień co proponuje projektodawca. Przyjęcie takiego rozwiązania może powodować zwiększenie błędów
w rozliczeniach. Ustawodawca  ponadto powinien również wziąć pod uwagę fakt, że duża część podatników nie będzie miała dostępu do aplikacji na Portalu Podatkowym, wówczas nie będzie mogła odrzucić zeznania podatkowego sporządzonego przez KAS.

Negatywnie należy ocenić wprowadzenie wymogu przesyłania wymienionych PIT-ów takich jak PIT 8C, PIT-11…itp urzędom skarbowym wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Zrozumiałym jest zastosowanie takiego wymogu np. dla przedsiębiorców posiadających możliwości techniczne do wysyłania tychże formularzy, ale dla małych podatników zatrudniających do 5 pracowników lub dla małych organizacji np. komisji zakładowych będzie się to wiązało z koniecznością zakupu podpisu kwalifikowanego. Jeśli ideą projektodawcy jest, aby jak najwięcej PIT-ów było przesyłanych drogą elektroniczną to ten efekt zostanie osiągnięty już poprzez obowiązek dla dużych podatników. A dla małych podmiotów, które zajmują się np. działalnością społeczną, pomocową – takie dodatkowe zobowiązanie jest relatywnie kosztowne.

Także za niekorzystne należy uznać skrócenie terminu przesyłania informacji do naczelnika urzędu skarbowego. W aktualnym stanie prawnym informacje
w formie papierowej należy wysłać do końca stycznia, a w formie elektronicznej do końca lutego. Tak duże skrócenie terminu jest niekorzystne dla płatników oraz podmiotów
i powinno odbywać się etapami. Skoro informacja ma być przesyłana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a celem tego przedsięwzięcia jest usprawnienie procesu, Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie widzi uzasadnienia dla takiego skrócenia terminu.

Skrócenie terminu zwrotu nadpłaty z trzech miesięcy do 45 dni w przypadku złożenia zeznania podatkowego lub korekty w sytuacji wykorzystania elektronicznej formy rozliczenia na pewno będzie zachętą, ale stawia to w gorszej sytuacji osoby, które nie mają możliwości skorzystania z tej opcji (np. nie posiadają internetu).

Decyzja Prezydium KK nr 146/18 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks Pracy

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia cel zmian ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy.

W opiniowanym projekcie proponuje się wprowadzenie po art. 18(3e) kodeksu pracy art. 18 (3f), zgodnie z którym pracodawca, publikując w dowolnej formie informację
o możliwości zatrudnienia pracownika na danym stanowisku pracy, powinien uwzględniać
w niej kwotę proponowanego zasadniczego wynagrodzenia brutto. W przypadku, w którym pracodawca wskazuje minimalną i maksymalną wysokość zasadniczego wynagrodzenia brutto, w informacji o możliwości zatrudnienia powinna znaleźć się także informacja o tym, że kwota ta podlega negocjacji. Proponowana minimalna kwota zasadniczego wynagrodzenia, nie może być mniejsza niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Do katalogu wykroczeń miałoby zostać dodane wykroczenie polegające na zawieraniu stosunku pracy
za wynagrodzeniem mniejszym niż przewidzianym w opublikowanej informacji
o możliwości zatrudnienia pracownika na danym stanowisku pracy, albo nie zawarcie takiej informacji.

Powyższa propozycja zmian zasługuje na aprobatę, ponieważ wprowadzenie w życie proponowanych rozwiązań mogłoby przyczynić się do zwiększenia stopnia ochrony zarówno kandydatów, jak i pracowników przed nierównym traktowaniem i dyskryminacją w zakresie wynagrodzenia za pracę. Ponadto, proponowane rozwiązanie mogłoby przyczynić się
do szybszych decyzji potencjalnych kandydatów o przystąpieniu lub nie przystępowaniu
do konkretnego procesu rekrutacji, właśnie z powodu wysokości oferowanego wynagrodzenia. Dla pracowników danego pracodawcy, który prowadzi rekrutację
na konkretne stanowisko/stanowiska pracy informacja o wysokości oferowanego wynagrodzenia zasadniczego pozwoliłaby na bardziej realną ocenę sytuacji, czy pracodawca przestrzega zasady równego traktowania w zatrudnieniu. 

Powszechną praktyką pracodawców jest utajnianie wysokości wynagrodzeń
ich pracowników poprzez zobowiązywanie pracowników do zachowania wysokości wynagrodzenia w tajemnicy w umowach o pracę lub nawet w regulaminach pracy. Bardzo często wysokość wynagrodzenia traktowana jest przez pracodawców jako tajemnica przedsiębiorstwa, której ujawnienie może skutkować nawet zwolnieniem dyscyplinarnym pracownika.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że jedynie przekazanie przez pracownika innym pracownikom danych objętych tzw. klauzulą poufności wynagrodzeń
w celu przeciwdziałania nierównemu traktowaniu i przejawom dyskryminacji płacowej
nie może stanowić podstawy rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie art. 52 Kp. Aprobuje się natomiast stosowanie przez pracodawców tzw. klauzul poufności czy tajności do celu jakim jest ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa, której ujawnienie mogłoby zagrozić istotnym interesom pracodawcy (zob. np. tezy i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia
26 maja 2011 r., II PK 304/10, OSNP 2012/13-14/171).

Prezydium KK podkreśla, że brak podania proponowanych stawek wynagrodzenia (nawet widełkowo) należy traktować w większości przypadków jako próbę zatajenia przez pracodawców praktyk nierównego traktowania własnych pracowników, a także próbę pozyskania nowych pracowników jak najniższym kosztem (poprzez często zadawane pytania w stylu „a ile pan/pani chciałby zarabiać?”). Pytania takie mogą służyć wykorzystaniu niewiedzy kandydata o realnych pensjach w danej branży i umówieniu się na wynagrodzenie niższe niż zarabiają pracownicy w danej firmie na podobnych stanowiskach pracy. 

Możliwość podania w ogłoszeniu o pracę widełek (od do) co do zasady zasługuje
na aprobatę, ponieważ umożliwia pracodawcy negocjacje i uzależnienie ostatecznie uzgodnionej wysokości wynagrodzenia od indywidualnej charakterystyki kandydata, takich jak staż pracy, doświadczenie itp. Propozycja „widełkowa” pozwala przyszłym kandydatom oraz pracownikom zorientować się co do ogólnych możliwości zarobkowych na danym stanowisku, ale pod warunkiem, że nie są one sformułowane zbyt szeroko (np. od wysokości minimalnej do 20 tys.) Tego typu „widełki” nie spełnią w naszym przekonaniu pozytywnej roli w przeciwdziałaniu dyskryminacji i nierównego traktowania w zatrudnieniu. Dlatego też postulujemy, aby rozpocząć dyskusję w ramach prac Zespołu Prawa Pracy w Radzie Dialogu Społecznego nad bardziej szczegółowymi rozwiązaniami w temacie będącym przedmiotem niniejszej opinii.