Miesiąc: lipiec 2018

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” stoi na stanowisku, że system wsparcia osób niepełnosprawnych w Polsce cierpi na brak odpowiedniego dofinansowania,
o czym Związek alarmuje od wielu lat. Wszelkie dodatkowe środki są przyjmowane przez grupy osób niepełnosprawnych z nadzieją i z pewnością są potrzebne zarówno w ich rehabilitacji zawodowej jak i społecznej.

Projektowana ustawa Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych ma przyczynić się do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych. Jednak przedstawiony projekt nie gwarantuje osiągnięcia zamierzonego celu. Co więcej, zaproponowany sposób finasowania Funduszu, zdaniem NSZZ „Solidarność”, jest daleki od solidarnościowego, obciążając przede wszystkim, wbrew deklaracjom Pana Premiera, pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę lub pracę nakładczą, na co NSZZ „Solidarność” nie może wyrazić zgody.

 

Uwagi w zakresie zadań Funduszu Solidarnościowego:

Środki Funduszu przeznacza się na realizację zadań i programów, o których mowa w art. 10 projektu ustawy. Projekt nie uściśla jednak, jakie są to zadania i czego mają dotyczyć programy realizowane z jego środków. Przyjęcie w projekcie ustawy zaproponowanego brzmienia art. 10 rodzi obawy, że z Funduszu Solidarnościowego będą mogły być finansowane podobne lub wręcz takie same zadania co ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Może to spowodować, że nie uda się zapewnić odpowiedniego podziału środków koniecznych do rozwiązania problemów związanych
z rehabilitacją. Środki Funduszu Solidarnościowego powinny zostać przeznaczone na osiągnięcie celów wyraźnie wskazanych w ustawie. Cele te powinny być inne, niż te na realizację których przeznaczone są środki PFRON. Dodatkowo, zachodzi obawa, że podmioty publiczne poczują się zwolnione z poszukiwania możliwości finansowania zadań związanych z rehabilitacją osób niepełnosprawnych w ramach własnych budżetów, a ograniczą się
w znacznym stopniu do aplikowania o wsparcie na ten cel z Funduszu Solidarnościowego. Doświadczenia PFRON zdają się potwierdzać taką tezę. Przykładowo samorządy powiatowe, realizują zadania na rzecz osób niepełnosprawnych prawie wyłącznie w oparciu o środki, jakie otrzymują z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Otrzymując na ten cel środki z PFRON, czują się w zdecydowanej większości zwolnione ze wspomagania osób niepełnosprawnych  przy wykorzystaniu środków będących w posiadaniu samorządu.

Ustawa o utworzeniu Funduszu Solidarnościowego oraz równoległe przyjęcie Programu Dostępność+ są okazją do analizy, jak powinien wyglądać system finansowania zadań wchodzących w zakres rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Zdaniem NSZZ „Solidarność” potrzebna jest koordynacja działań podejmowanych przez różne podmioty uczestniczące w realizacji procesu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Słabością systemu wsparcia jest również to, iż nie są czytelne zasady udzielania wsparcia. Osobom niepełnosprawnym nie przysługuje roszczenie o wsparcie w konkretnej wysokości, które jest udzielane na zasadzie uznania.

Podsumowując, należy stwierdzić, że tworząc Fundusz Solidarnościowy i równolegle uruchamiając „Program Dostępność +” warto kompleksowo przemyśleć podział kompetencji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji i finansowaniu działań składających się na proces rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Warte przeanalizowania są tutaj istotne zmiany w zakresie podziału zadań pomiędzy PFRON a Funduszem Solidarnościowym (np. Fundusz Solidarnościowy mógłby przejąć zadania polegające na dofinansowywaniu zakupu przedmiotów ortopedycznych, a działania polegające na likwidacji barier w miejscu zamieszkania osób niepełnosprawnych należałoby finansować w ramach Programu Dostępność +). Aktualnie zadania te są finansowane ze środków PFRON, który ze względu na zbyt niski budżet w stosunku do obszaru swoich działań, nie jest w stanie skutecznie części ze swych zadań realizować, co widać szczególnie biorąc pod uwagę brak waloryzacji dofinansowania do pracy pracowników z niepełnosprawnościami.

 

Uwagi w zakresie finasowania Funduszu Solidarnościowego

NSZZ „Solidarność” nie może zaakceptować proponowanego sposobu finansowania Funduszu Solidarnościowego. Rozwiązanie polegające na utworzeniu nowego Funduszu, na którego składkę odprowadza się na tych samych zasadach co na Fundusz Pracy stanowi dodatkowe obciążenie kosztów pracy, co wpłynie negatywnie na wzrost wynagrodzeń pracowniczych i poziom zatrudnienia. Informując jedynie w uzasadnieniu, że wysokość składki będzie określona w ustawie budżetowej, projektodawca, nie gwarantuje w żaden sposób, utrzymania składki na minimalnym poziomie ani obniżenia składki na Fundusz Pracy. Tym samym obciąża się te podmioty, które zatrudniają pracowników na umowach o pracę nie uwzględniając istotnej grupy podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą czy świadczących usługi w ramach umów o dzieło. Sukcesywne obciążanie pracy dodatkowymi kosztami musi doprowadzić do znacznego ograniczenia wzrostu wynagrodzeń pracowników, zwłaszcza tych o najniższych wynagrodzeniach, gdyż brak zapisu o wysokości składki lub widełkowego określenia jej wysokości w ustawie właściwej przedmiotowo powoduje stan niepewności po stronie podmiotów zobowiązanych do jej odprowadzania i jest nie do zaakceptowania. Takiego różnicowania obciążeniem finansowym nie można nazwać solidarnościowym, tym bardziej, że jednocześnie ustala się próg dochodowy powyżej 1 mln złotych, od którego dodatkową daniną będą obciążane osoby fizyczne. Jest to szkodliwy sposób ustalania dodatkowego podatku. Projektodawca, w żaden sposób nie uzasadnia ustalenia wysokości tego progu, który zdaniem NSZZ „Solidarność” jest ustalony na zbyt wysokim poziomie, ograniczając partycypację podatników, którzy osiągają najwyższe dochody do dyspozycji. Dodatkowe wpływy budżetu powinny wynikać z bardziej progresywnego systemu podatkowego, tak aby solidarne finasowanie wydatków budżetowych stało się rzeczywistym, dlatego wysokość progu, od którego powstaje zobowiązanie do daniny solidarnościowej nie powinna być wyższa niż 500 tys. złotych.

            NSZZ „Solidarność” postuluje o takie wypracowanie rozwiązań wspierających rozwój społeczny i zawodowy osób niepełnosprawnych, które pozwoli na rzeczywistą realizację postawionych celów, i którego finasowanie nie będzie burzyło polityki rynku pracy, angażując w finasowanie zadań państwa w sposób solidarny podatników o najlepszym statusie finansowym.

Decyzja do użytku służbowego

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” powołuje zespół w składzie:

– Bogdan Biś – zastępca przewodniczącego KK

– Jerzy Jaworski – skarbnik/zastępca przewodniczącego KK

– Bogusław Kosmus – radca prawny

– Michał Kozicki – radca prawny

– Paweł Śliwski – ekspert

– Arkadiusz Kosecki – ekspert

którego zadaniem będzie przeprowadzanie końcowego etapu negocjacji związanych ze zbyciem działek położonych przy ul. Czarny Dwór w Gdańsku.

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia złożyć skargę na Rzeczpospolitą Polską do Komisji Europejskiej w sprawie: umowy o pomocy przy zbiorach.

 

Wątpliwości wzbudza regulacja umowy o pomocy przy zbiorach (rozdział 7a ustawy
o ubezpieczeniu społecznym rolników z 20 grudnia 1990 r.), ponieważ regulacja tego typu umowy nie zawiera norm dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z ust. 4 art. 91 a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wykonywanie czynności na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach nie stanowi zatrudnienia w rozumieniu Kodeksu pracy.  
Do umowy o pomocy przy zbiorach nie znajduje także zastosowania art. 304 kodeksu pracy. W konsekwencji brak reguł dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (w zakresie przykładowo: minimalnego odpoczynku, dźwigania, kontaktu z pestycydami czy środków ochrony indywidulanej) co stanowi naruszenie obowiązku państwa członkowskiego
w zakresie przestrzegania Dyrektywy Rady z dnia 12 czerwca 1989 r. w celu wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. Dyrektywa 89/ 391/ EWG zgodnie z art. 2 dotyczącym zakresu ma zastosowanie do wszystkich sektorów w tym rolnictwa.

 

Konstrukcja przyjęta przez polskiego ustawodawcę polegająca na stworzeniu „umowy o pomocy przy zbiorach” a następnie nie wskazanie norm z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, które jej dotyczą ani odniesienia jej do konstrukcji zawartej w art. 304 Kodeksu pracy powoduje, że państwo nie realizuje obowiązku zagwarantowania konkretnych
i efektywnych uprawnień z zakresu prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy co jest wymagane zgodnie z prawem unijnym.

 

 

Komisja Europejska jest instytucją odpowiedzialną za kontrolę państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie wykonywania ich zobowiązań wynikających z przepisów prawa wspólnotowego. Jeżeli stwierdzone zostaje naruszenie zobowiązań przez państwo członkowskie, przedstawiane są zarzuty formalne, do których państwo musi się ustosunkować. Komisja Europejska może też wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje rozwiązanie zaproponowane z poselskim (KUKIZ) projekcie ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Uzasadnienie do projektu nie przekonuje, ponieważ bezpodstawnie założono (bez wskazania  jakichkolwiek statystyk), że  umowy zlecenia dotyczą w większości przypadków  dodatkowej pracy. Ponadto podkreślono, że taka  regulacja właśnie ma dotyczyć umów trwających ponad miesiąc, a przecież jednym z elementów wprowadzonej ochrony
w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę jest stworzenie gwarancji otrzymywania przez zleceniobiorcę wynagrodzenia w regularnych odstępach czasu – w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc – co najmniej raz w miesiącu. Okresowy charakter wypłaty minimalnego wynagrodzenia ma szczególne znaczenie w przypadku zobowiązań długookresowych.

Niezależnie od oceny prawidłowości i celowości zaproponowanej nowelizacji art. 8a ust. 6, wydaje się, że przedstawiona w projekcie treść tego przepisu będzie skutkować dokonywaniem podwójnych wypłat wynagrodzenia. W części pokrywającej się z minimalną stawką godzinową nadal wynagrodzenie będzie musiało być wypłacane co najmniej raz
w miesiącu, a dopuszczalność ustalenia umownego innego terminu wypłaty wynagrodzenia będzie dotyczyła tylko tej części wynagrodzenia, które przewyższa stawkę minimalną. Taki mechanizm w żadnym stopniu nie przyczyni się do wskazywanego w uzasadnieniu jednego
z celów nowelizacji, którym ma być ułatwienie i usprawnienie rozliczeń pomiędzy zleceniodawcami a zleceniobiorcami.

 

Decyzja do użytku służbowego

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność postanawia udzielić Henrykowi Nakoniecznemu pełnomocnictwa do reprezentowania Niezależnego Związku Zawodowego „Solidarność” jako wspólnika na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników Spółki Fundusz Wczasów Pracowniczych Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (02-793),
ul. Belgradzka 38, wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XXVI Wydział Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000041798, zwołanym na dzień 24 lipca 2018 r. oraz do wykonywania prawa głosu
ze wszystkich udziałów w Spółce przysługujących Niezależnemu Samorządnemu Związkowi Zawodowemu „Solidarność”, we wszystkich sprawach będących przedmiotem
w/w Zgromadzenia, zgodnie z porządkiem obrad oraz instrukcją głosowania
dla pełnomocnika, określoną w załączniku do niniejszej decyzji.

            Prezydium KK postanawia jednocześnie umocować Henryka Nakoniecznego
do reprezentowania interesów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w ramach kompetencji Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” określonych w Statucie NSZZ „Solidarność”, uchwałach Krajowego Zjazdu Delegatów
i Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w czasie Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki Fundusz Wczasów Pracowniczych Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
w przypadku zaistnienia w toku obrad NZW nowych okoliczności, które mogłyby wpłynąć
na zmianę decyzji co do sposobu głosowania na Zgromadzeniu, tak aby osiągnąć
cele strategiczne określone w instrukcji do głosowania.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przedstawia opinię w sprawie Założeń projektu budżetu państwa na rok 2019 (dalej: Założenia).

Prezydium KK dostrzega, że Polska gospodarka rozwija się dynamicznie i należy
do wiodących w Europie. Głównym czynnikiem pobudzającym gospodarkę jest już od wielu lat popyt wewnętrzny. Z tego punktu widzenia należy nadal dużą wagę przywiązywać
do zwiększania siły nabywczej Polaków.

Doceniamy podejmowane przez Rząd liczne działania w sferze społecznej oraz ukierunkowane na uszczelnianie systemu podatkowego. Jednak wskazujemy,
że podejmowane przez rząd inicjatywy niestety nie stanowią spójnego, zaplanowanego programu biorąc pod uwagę zarówno stronę  dochodowa jak i wydatkową budżetu państwa.
 Wynagrodzenia w sferze budżetowej nie były waloryzowane od 2010 roku. Mogło to mieć uzasadnienie w okresie kryzysu i dekoniunktury.  Obecna dobra sytuacja gospodarcza kraju jest doskonałym momentem na odrobienie zaległości wobec tej grupy pracowników.

Przywoływanie stabilizującej reguły wydatkowej zarówno w Założeniach
jak i w wypowiedziach strony rządowej, duża ilość zdeterminowanych ustawowo wydatków budżetowych oraz przyjęcie zasady zarządczego sposobu podziału środków na wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, a przede wszystkim brak mandatu negocjacyjnego po stronie przedstawicieli strony rządowej podczas prac w Radzie Dialogu Społecznego uniemożliwiły prowadzenie rzetelnych negocjacji w sprawie wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w sferze budżetowej oraz wysokości płacy minimalnej. Stawia to pod znakiem zapytania realizację ustawowych obowiązków wynikających z ustaw szczegółowych oraz ustawy o Radzie Dialogu Społecznego.

Mając powyższe na uwadze Prezydium zdecydowanie negatywnie ocenia Założenia.

 

Prognozy makroekonomiczne

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postuluje włączenie do Założeń informacji zawierających dane o przewidywanej wysokości dochodów i wydatków budżetu państwa, będących podstawą kształtowania prognoz makroekonomicznych, co umożliwi realną ich ocenę.

W Założeniach opis czynników ryzyka, które mogą mieć istotny wpływ na prognozę wielkości makroekonomicznych na rok 2019 jest zbyt ogólnikowy. Niewiele miejsca
w Założeniach poświęca się sytuacji geopolitycznej i gospodarczej, które mają wpływ
na rynki zewnętrzne.

Oczekiwany wzrost inwestycji związany z wykorzystaniem funduszy z perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 jest uzasadniony, jednak analitycy zwracają uwagę,
że nie będzie on już tak zauważalny jak w roku bieżącym. Nastąpiło ożywienie popytu inwestycyjnego w największych podmiotach, co potwierdza odradzanie się inwestycji ogółem, ale jednocześnie struktura wzrostu nakładów wobec realizacji np. Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju jest niezadawalająca. Najsilniej wzrosły nakłady na środki transportu, następnie nakłady na budynki i budowle, a dopiero na trzecim miejscu  – nakłady na maszyny i urządzenia ( wzrost o 2,9 proc.).

Na pozytywną ocenę zasługuje zapowiedź kontynuowania działań poprawiających egzekwowanie podatku VAT. Jednak autorzy Założeń ograniczyli się jedynie do wyliczenia planowanych działań oraz instrumentów bez prognozy dochodów wynikających
z uszczelniania systemu VAT oraz ściągalności CIT.

Na krytykę związku zasługuje fakt, iż, rząd planuje ponowne podniesienie stawek podatku VAT, które miało być jedynie rozwiązaniem tymczasowym. Natomiast od 2011 Rząd nie zmienia swojej polityki w tym zakresie.

Jednocześnie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie może zaakceptować braku działań rządu dotyczących zmian stawek podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, waloryzacji progów podatkowych oraz kwoty zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu, co powoduje ciągłe podnoszenie efektywnej stawki podatkowej. Negatywnie należy też ocenić brak aktualizacji kwot diet związanych z podróżą służbową pracowników obowiązujących od marca 2013 na niezmienionym poziomie oraz kwot ryczałtu w związku z używaniem aut prywatnych do celów służbowych tzw. kilometrówki. Brakuje programu dalszego podnoszenia kwoty wolnej, co zostało zapowiedziane gdy wprowadzono obecnie obowiązującą regulację, która objęła niewielką grupę podatników.

Prezydium podkreśla, że rosnącej liczbie miejsc pracy powinna towarzyszyć dobra
ich jakość, a temu niestety, nie służą zachęty do omijania zatrudnienia na podstawie stosunku pracy na rzecz atypowych form zatrudnienia w postaci kolejnych propozycji obniżenia składek na ubezpieczenie społeczne oraz brak obowiązku opłacania składek w przypadku osób wykonujących pracę w oparciu o umowy o dzieło. Wyżej wymienione działania
lub zaniechania wpływają na obniżenie wpływów do budżetu państwa, a przede wszystkim
do systemu ubezpieczeń społecznych.

 

Wynagrodzenia w sferze budżetowej

Prezydium Komisji Krajowej nie wyraża zgody na kontynuowanie praktyki strony rządowej arbitralnego podejmowania decyzji o braku waloryzacji wynagrodzeń ustalanych zgodnie z art. 6 ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz
o zmianie niektórych ustaw.

Jak wynika z Założeń – kontynuacja poprawy sytuacji na rynku pracy sprzyjać będzie wzrostowi wynagrodzeń. W tym kontekście nie do zaakceptowania jest brak planu wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. Rząd założył, że średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej wyniesie 100,0% w ujęciu nominalnym; tzn. wynagrodzenia w roku 2019, ustalone zgodnie z art. 6 ustawy
o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw – już po raz dziewiąty – nie będą waloryzowane. Przypominamy, że począwszy
od  2011 roku do chwili obecnej, wskaźnik wzrostu wynagrodzeń dla tych osób, wprowadzany jednostronną decyzją kolejnych rządów, ustalany jest na poziomie „zero”.
W tym czasie skumulowana inflacja przewyższyła już 12%, co powoduje spadek wartości realnej wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej. Nie poprawia tej negatywnej sytuacji nieznaczne zwiększenie funduszu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w ostatnich dwóch latach oraz zapowiedź przeznaczenia środków na wzrost funduszu wynagrodzeń
na poziomie prognozowanej na rok 2019 średniorocznej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych. Taki sposób rozdysponowania środków staje się niedobrą praktyką, która prowadzi do pogłębiania nierówności i rozwarstwienia wynagrodzeń wśród grup pracowników zatrudnionych w sektorze publicznym.

NSZZ „Solidarność” domaga się ustalenia średniorocznego wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na 2019 rok na poziomie nie mniejszym niż 112% w ujęciu nominalnym. Wskazać przy tym należy, iż proponowany wzrost rekompensuje jedynie wzrost kosztów utrzymania spowodowany wzrostem inflacji.

NSZZ „Solidarność” z niepokojem obserwuje narastające niezadowolenie z sytuacji płacowej i warunków pracy osób zatrudnionych w państwowej sferze budżetowej, powodowane głównie wieloletnią polityką ograniczania wzrostu wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej przy jednoczesnym niewspółmiernie zwiększającym się obciążeniem nowymi zadaniami. Wzrost wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej powinien dotyczyć wszystkich grup zawodowych, a nie jedynie wybranych. Dalsza degradacja warunków wynagradzania pracowników jednostek sfery publicznej jest niedopuszczalna i stanowi poważne zagrożenie dla jakości świadczonych usług przez instytucje publiczne. Potwierdzają się obawy Związku wyrażane od lat, że taka polityka płacowa rządu negatywnie odbije się na kondycji obsady w sektorze publicznym. Jesteśmy świadkami silnej fluktuacji kadr spowodowanej brakiem perspektywy waloryzacji wynagrodzeń. Doświadczeni pracownicy, nie dostrzegając możliwości poprawy sytuacji finansowej oraz awansu zawodowego, przechodzą do sektora prywatnego. W niekorzystnej sytuacji znajdują się również
źle wynagradzani pracownicy służb publicznych takich jak: ochrona zdrowia, policja, szkolnictwo oraz sadownictwo..

Oczekiwaniem społeczeństwa jest szeroki dostęp do wysokiej jakości usług publicznych, co przy zatrudnianiu przemęczonych, źle wynagradzanych pracowników, których godność jest naruszana, stanie się niemożliwe do osiągnięcia. Efektem kontynuacji obecnej polityki wynagradzania pracowników sfery budżetowej staje się ucieczka młodych, posiadających perspektywy osób z administracji publicznej; zaś dobra praca służby cywilnej jest jednym z warunków sprawnej realizacji programu społecznego i ekonomicznego rządu.

 

Minimalne wynagrodzenie za pracę

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” uznaje proponowaną przez stronę rządową wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej na 2019 rok za zbyt niską. Proponowana dynamika wzrostu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę nie zbliża do celu realizacji określonego, między innymi w komunikacie wspólnym rządu RP i NSZZ „Solidarność”, podpisanego w sierpniu 2007 roku, w którym zawarto deklarację systematycznego podnoszenia wynagrodzenia minimalnego tak, aby w 2010 roku mogło ono stanowić 50% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Podobne ustalenia zostały zawarte również
w pakcie antykryzysowym w 2009 roku. Wynagrodzenie minimalne w proponowanej przez Rząd wysokości 2220 zł spowoduje obniżenie się relacji jego wartości do prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej z poziomu 46,8% w 2017 roku
do 46,5% w 2019 roku.

NSZZ „Solidarność” oczekuje ustalenia wzrostu minimalnego wynagrodzenia
za pracę oraz wzrostu minimalnej stawki godzinowej na 2019 rok na poziomie
nie mniejszym niż 8,5% oraz wprowadzenia zmiany ustawy z dnia 10 października 2002 roku
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę zgodnie z przedłożonym przez „Solidarność” projektem ustawy, umożliwiającym stopniowe podwyższanie minimalnego wynagrodzenia
za pracę do wysokości 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w tempie zgodnym z tempem wzrostu gospodarczego.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” ponownie wnioskuje o jak najszybsze ratyfikowanie przez Polskę art. 4 ust. 1 Europejskiej Karty Społecznej, który zobowiązuje państwo do zagwarantowania pracownikowi wynagrodzenia zapewniającego godziwy poziom życia oraz Konwencji MOP nr 131, jak również przyjęcie Zalecenia nr 135 z 1970 roku dotyczącego ustalania płac minimalnych.

 

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Mając na uwadze dotychczasowe negatywne doświadczenia dotyczące Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych już na tym etapie rozpoczęcia przygotowania projektu budżetu państwa na rok 2019, Prezydium domaga sięodmrożenia wysokości odpisów
na zakładowy funduszu świadczeń socjalnych. Obecnie podstawę do wyliczeń odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej z drugiego półrocza 2012 r. Nie godzimy się na dalsze mrożenie wysokości odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, biorąc pod uwagę fakt, że beneficjentami tego funduszu są pracownicy i ich rodziny oraz emeryci i renciści znajdujący się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej, nierzadko
w związku tragicznymi zdarzeniami losowymi, pogorszeniem się lub wręcz utratą zdrowia czy warunków bytowych.

Zamrożenie odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych skutkuje również realnym obniżeniem naliczenia funduszu dla czynnych i emerytowanych pracowników administracji i obsługi szkół oraz zmniejszeniem wysokości świadczenia urlopowego nauczycieli. Związek domaga się również urealnienia odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli oraz w szkolnictwie wyższym.

Związek nie może zaakceptować rozwiązań, które utrwalają złą praktykę ostatnich lat, szczególnie gdy dotyczy ona osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. Podkreślić należy, iż skutki odmrożenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są dla budżetu pozytywne biorąc pod uwagę zwiększenie wpływów podatkowych z tytułu wzrostu konsumpcji.

 

 

Świadczenia emerytalno-rentowe

Waloryzacja emerytur i rent w 2019 roku powinna uwzględniać podwyższenie wskaźnika inflacji z 2018 roku o co najmniej 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia 2018 r.Poziom waloryzacji powinien być odzwierciedleniem wzrostu dobrobytu, a emeryci nie mogą pozostawać grupą społeczną, którą z niego nie korzysta.Zaproponowany przez Związek wzrost zapewni odpowiedni udział emerytów i rencistów
w rosnącej gospodarce oraz sprawiedliwy podział dochodów budżetu państwa.

Ponadto domagamy się systemowego rozwiązania waloryzacji najniższych świadczeń.Pomimo faktu, że poziom ubóstwa skrajnego w Polsce obniżył się, gospodarstwa domowe emerytów pozostały w 2017 roku jedyną grupą społeczną, w której zasięg ubóstwa wzrósł. Oznacza, to że dotychczasowe działania rządu zmierzające do urealnienia poziomu najniższych świadczeń emerytalno-rentowych pozostają niewystarczające. Zasięg ubóstwa skrajnego wśród gospodarstw domowych emerytów zwiększył się z poziomu 3,9% w roku 2016 do poziomu 4,4% w roku 2017. NSZZ „Solidarność” postuluje, aby podjąć debatę
o systemowej zmianie sposobu waloryzacji najniższych świadczeń emerytalno-rentowych,
tak aby uwzględniał on wzrost realnych kosztów utrzymania dla tej wrażliwej grupy świadczeniobiorców. Rozwiązania powinny zawierać gwarancję indeksacji minimalnych świadczeń emerytalno-rentowych w taki sposób, aby zachowały one swoją wartość nabywczą jednocześnie zapewniając świadczeniobiorcom realizację prawa do czerpania ze wzrostu gospodarczego kraju. Proponowany wielokrotnie przez Związek mechanizm powinien uwzględniać podwyższony wskaźnik wzrostu minimum egzystencji dla 1-osobowych gospodarstw emeryckich, wyliczany przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w danym roku oraz odpowiedni udział wskaźnika planowanego wzrostu PKB.
Podkreślamy, że dane dynamiki minimum egzystencji w porównaniu do dynamiki inflacji dla gospodarstw emerytów jasno obrazują, że poziom waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych nie przystaje do wzrostu realnych kosztów utrzymania najuboższych gospodarstw domowych.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” przedstawia uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy oraz zmianie ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” podziela pogląd, że z uwagi na potrzebę zwiększenia dzietności i równocześnie obecności kobiet na rynku pracy a także wobec innych zjawisk (takich jak na przykład większa liczba ciąż zagrożonych co wynika przykładowo
z późniejszego wieku kobiet, zanieczyszczenia środowiska i innych przyczyn), potrzebne
są dyskusje dotyczące pracy kobiet w ciąży. Jednak przedstawiony Projekt wymaga doprecyzowania.

Projektodawca (KP KUKIZ 15) proponuje wprowadzenie instytucji: urlopu ciążowego oraz zasiłku ciążowego. Urlop ciążowy otrzymywałaby pracownica ze względu na fakt ciąży, w wymiarze od 1/5 do 4/5 etatu. Wynagrodzenie otrzymywane od pracodawcy uzupełniane byłoby zasiłkiem ciążowym finansowanym z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
a konkretnie z Funduszu Chorobowego FUS. Zdaniem wnioskodawcy projekt doprowadziłby do dwóch pozytywnych konsekwencji:

– część kobiet które ze względu na fakt ciąży jest osłabiona i niezdolna do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie decydowałaby się na zasiłek chorobowy i wykonywałaby pracę
w skróconym wymiarze czasu pracy co byłoby korzystne z punktu widzenia utrzymania ich kwalifikacji i kompetencji oraz  pozwalałoby na łatwiejszy powrót do pracy po zakończeniu urlopów związanych z rodzicielstwem

– rozwiązanie generowałaby oszczędności po stronie FUS, gdyż większa liczba kobiet
nie decydowałaby się na 100% zasiłek chorobowy w okresie całej ciąży, a korzystałaby
z obniżenia wymiaru.  Natomiast ZUS uzupełniałby otrzymywane wynagrodzenie
od pracodawcy.

Prezydium KK dostrzega skalę korzystania ze zwolnień od pracy ze względu na ciążę. Zgodnie z danymi ZUS z 2017 r. ciąża stanowi 19,1 % dni absencji chorobowych czyli więcej niż występujące na drugiej i trzeciej pozycji: choroby układu kostno- stawowego (15, 4%) oraz choroby układu oddechowego  (12, 8%).  Istnieje więc  konieczność  analizy dotyczącej  kondycji zdrowotnej kobiet w okresie ciąży . Wnioski z analizy mogłyby stać się podstawą
do wprowadzenia  rozwiązań ułatwiających pracę w okresie ciąży .

Przedstawiony w zaproponowanym kształcie projekt wymaga dalszych  prac.  Zaproponowane rozwiązanie wzbudza następujące wątpliwości:

projekt przewiduje, iż pracownica składa wniosek o urlop ciążowy, który pracodawca uwzględnia lub w umotywowany sposób odrzuca. Projektodawca nie wskazuje nawet przy pomocy klauzul generalnych jakie przyczyny pozwalałby pracodawcy odrzucić wniosek. Równocześnie wnioskodawca wskazuje, że od odmowy udzielenia urlopu ciążowego przysługuje pracownicy odwołanie do sądu pracy. W przypadku uwzględnienia odwołania sąd przyznaje odszkodowanie we wskazanej w projekcie wysokości. Projektodawca w tekście uzasadnienia nie wskazuje argumentów za przyjęciem zaproponowanej koncepcji odszkodowania.

Prezydium zwraca także uwagę, że Projekt nie reguluje możliwości wykonywania pracy (u innego pracodawcy lub na przykład w postaci samozatrudnienia) podczas pobierania zasiłku ciążowego. Wykonywanie innej pracy zarobkowej podczas pobierania zasiłku chorobowego/ świadczenia rehabilitacyjnego reguluje art. 17 ustawy zasiłkowej. Jak wiadomo regulacja ta obliguje do zwrotu świadczeń w razie podjęcia pracy zarobkowej. Regulacja
ta nie dotyczy zasiłku macierzyńskiego. Nie jest jasne jaka jest intencja Projektodawcy
w zakresie możliwości pobierania zasiłku ciążowego i wykonywania w tym czasie pracy zarobkowej (dodatkowej w stosunku do dotychczasowego pracodawcy).

W projekcie brak także wskazówek w jaki sposób pracownica ma korzystać
ze zmniejszenia wymiaru czasu pracy i czy kwestia ta określana będzie  przez pracodawcę czy wynikałaby z uzgodnienia z pracownicą (przykładowo całkowicie różna jest sytuacja
z punktu widzenia potrzeb pracownicy decydującej się na skorzystanie z urlopu ciążowego świadczenia 2 dni pracy po 8 godzin w stosunku do świadczenia 4 dni pracy po 4 godziny).