Prezydium KK NSZZ Solidarność ocenia pozytywnie zmianę Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczenia składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, polegające na dokonywaniu wpłat przez płatników składek na indywidualne numery rachunków, a następnie rozdysponowywaniu wg algorytmu przez Zakład na poszczególne fundusze. Projekt czytelnie określa zasady rozliczania/rozdysponowywania dokonanych wpłat składek. Jest to zmiana będąca następstwem nowelizacji art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych
Najistotniejszą zmianą w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego będzie rozliczanie kwoty wpłaty na należności o najwcześniejszym terminie płatności, a nie jak dotychczas wg oznaczenia wpłaty na dany miesiąc. Zdecydowanie ułatwi to i uprości rozliczenia kont płatników składek. Zwiększy wpływy składek do ZUS poprzez zmotywowanie znacznej grupy płatników składek do występowania o rozłożenie zaległych składek na raty, aby bieżące wpłaty rozliczały się na bieżące składki. Wyeliminowane zostaną sytuacje opłacania składek przez dłużników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą tylko na bieżąco, w celu nabycia prawa do wypłaty świadczeń krótkoterminowych. Proponowane zmiany z pewnością poprawią kondycję FUS i ujednolicą zasady rozliczeń składek w ZUS, płatnicy składek będą wykonywać jeden przelew do ZUS, zamiast trzech, czterech odrębnych przelewów.
Jednocześnie Prezydium KK, odnosząc się do rozwiązań szczegółowych uważa, że należy rozważyć następujące kwestie:
1. Czy zasadne jest zamieszczanie w nowym rozporządzeniu regulacji dotyczących rozliczania zasiłków i świadczeń rodzinnych. Pierwsze z ww. należności były wypłacane przez ZUS i rozliczane w dokumentach ubezpieczeniowych do 30 kwietnia 2004 r.,
a drugie do 31 sierpnia 2006 r. O ile w aktualnie jeszcze obowiązującym rozporządzeniu
z dnia 18 kwietnia 2008 roku było to uzasadnione, gdyż płatnicy składek w roku 2008 r. mogli jeszcze rozliczyć wypłacone świadczenia, o tyle aktualnie nastąpiło już ich przedawnienie oraz przedawnienie składek za tamte lata. Gdyby nawet płatnik zaniżył składki na ubezpieczenia społeczne, wypłacając w sposób nienależny i rozliczając
w ciężar składek zasiłki rodzinne czy świadczenia rodzinne to i tak brak jest możliwości ich dochodzenia od płatnika z uwagi na przedawnienie.
2. Czy nie byłoby celowe dopisanie w rozporządzeniu, banków jako jeszcze jednej grupy płatników składek uprawnionych do składania więcej niż jednego kompletu dokumentów rozliczeniowych. Banki wypłacające emerytom świadczenia z zagranicy są zobowiązane do pobierania i przekazywania do ZUS składek na ubezpieczenie zdrowotne od tych świadczeń. Występuje więc sytuacja analogiczna, jak w przypadku powiatowych urzędów pracy, ośrodków pomocy społecznej, ZUS czy biur emerytalnych, które obok składek
za swoich pracowników rozliczają składki za świadczeniobiorców.
3. Czy zasadne jest prawo ubezpieczonego, zapisane w §28 ust.5, do kwestionowania danych zapisanych na koncie płatnika składek na podstawie dokumentów sporządzonych przez ZUS z urzędu. O ile nie ulega wątpliwości jego prawo do kwestionowania zapisów na koncie ubezpieczonego (czyli swoim) to wydaje się, że nie ma podstaw do kwestionowania danych na koncie płatnika składek, które zawiera sumaryczne dane wszystkich ubezpieczonych rozliczanych przez danego płatnika składek. Jeśli błąd na koncie płatnika wynikał z błędu na koncie ubezpieczonego zgłaszającego nieprawidłowość to zostanie on automatycznie skorygowany również na koncie płatnika składek. Jeśli zaś błąd na koncie płatnika jest konsekwencją błędu na koncie innego ubezpieczonego to może go kwestionować sam zainteresowany (poprzez swoje konto ubezpieczonego) lub płatnik składek.