Dzień: 2016-09-28

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje następujących przedstawicieli do doraźnego zespołu problemowego Rady Dialogu Społecznego ds. Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju:

– Jarosław Lange

– Bogdan Szozda.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, działając na mocy postanowień    § 17 ust. 2 Uchwały KK nr 17/08 z późniejszymi zmianami, zatwierdza Regulamin Krajowej Sekcji Pracowników Przemysłu Papierniczego NSZZ „Solidarność” przyjęty podczas Walnego Zebrania Delegatów Krajowej Sekcji Pracowników Przemysłu Papierniczego, które odbyło się 1 września 2016 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2017 z dnia 7 września 2016r. Prezydium KK wskazuje przede wszystkim na trwające od wielu lat, niedopuszczalne praktyki sięgania do środków Funduszu Pracy niezgodnie z jego przeznaczeniem (na staże podyplomowe, szkolenia specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów oraz specjalizacje pielęgniarek i położnych) oraz zamrażania wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Prezydium stwierdzą, że ocena skutków regulacji nie obejmuje wszystkich elementów mających wpływ na sektor finansów publicznych w zakresie oddziaływania zamrożenia wysokości odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.

 Projektodawca kolejny rok planuje, aby wynagrodzenie będące podstawą do wyliczeń odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, stanowiło przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2010 r., ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 5 ust. 7. Tak więc, podstawą do wyliczeń odpisu podstawowego na Fundusz w 2017 roku pozostanie na poziomie roku 2011 i zasługuje na bezwzględną krytykę. Niezrozumiałym jest kontynuacja zamrożenia wysokości odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych biorąc pod uwagę fakt, że beneficjentami tego funduszu są pracownicy i ich rodziny oraz emeryci  i renciści znajdujący się w najtrudniejszej sytuacji społeczno – ekonomicznej. Oznaczać to będzie, iż pula środków na pomoc dla tych osób będzie realnie niższa. Zamrożenie odpisu podstawowego na zfśs skutkować będzie również realnym obniżeniem naliczenia funduszu dla czynnych i emerytowanych pracowników administracji i obsługi szkół oraz zmniejszeniem wysokości świadczenia urlopowego nauczycieli. Szczególnie niepokojące staje się to, gdy po raz kolejny zarówno pracownicy pedagogiczni, jak i niepedagogiczni mają zamrożone wskaźniki płacowe (nie licząc zapowiadanej marginalnej waloryzacji w 2017 r. płac pedagogów), co drastycznie prowadzi do spadku realnego wynagrodzenia i ograniczenia indywidualnej konsumpcji.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia również propozycję ustalania w roku 2017 odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli, o którym mowa w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela z zastosowaniem kwoty bazowej obowiązującej w dniu 1 stycznia 2012 r. (art. 1. projektu). Taka sama praktyka ma miejsce również w naliczaniu środków na zakładowych fundusz świadczeń socjalnych dla pracowników uczelni publicznych. Po raz kolejny rok z rzędu podstawę tego odpisu planuje się zamrozić na poziomie wynagrodzeń osobowych z 2013 roku. Uwzględniając fakt, że wzrost wynagrodzeń w latach 2014 -2015 wynosił średnio około 9 % rocznie, zaproponowane rozwiązanie doprowadzi do znacznego zmniejszenia środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do dyspozycji. Biorąc pod uwagę, że ww. odpisy powiązane powinny być z zrealizowaną podwyżką wynagrodzeń, należy uznać, że zapisy art. 2 przywołanego projektu ustawy należy traktować jako niezrealizowanie pełnej, trójetapowej regulacji płac w szkolnictwie wyższym. Prezydium KK NSZZ „Solidarność” postuluje więc pozostawienie zasad naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla uczelni publicznych zgodnie z art. 157 ustawy z dnia 27 lipca 2015 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w korekcie budżetu dla szkolnictwa wyższego (część 38).

Nie do zaakceptowania, wbrew stanowisku partnerów społecznych wyrażonemu
w Radzie Dialogu Społecznego jest przeznaczanie środków z Funduszu Pracy na staże podyplomowe, szkolenia specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów oraz specjalizacje pielęgniarek i położnych. Rozwiązanie to miało mieć charakter przejściowy, tymczasem od roku 2009 nieprzerwanie realizowane jest finansowanie z tego funduszu wydatków, pomimo dostępu do środków unijnych (np. w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój). Prezydium KK domaga się oceny skutków społecznych wieloletniej praktyki obniżenia wartości środków finansowych dla podstawowych świadczeń związanych z przeciwdziałaniem bezrobociu.

Prezydium KK NSZZ „Solidarność” nie akceptuje proponowanego w art. 15 projektu przesunięcia o rok wzrostu dotacji celowej na działalność ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Zgodnie z art. 51c ust 3 ustawy o pomocy społecznej, wojewoda corocznie ustala średnią miesięczną wojewódzką kwotę dotacji na jednego uczestnika ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym dla środowiskowych domów samopomocy w wysokości nie niższej niż 250% kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1. 

Zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 5 sierpnia 2015r. o zm. ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 poz. 1310) w art. 2  ust.1 w roku 2016 kwota dotacji, o której mowa w art. 51c ust. 3 pkt 1 ustawy, wynosi 200%, w art. 2 ust. 2. w roku 2017 kwota dotacji, o której mowa w art. 51c ust. 3 pkt 1 ustawy, wynosi 230%.

Jak wynika z proponowanej zmiany dotacja na rok 2017 zostaje zmniejszona z 230% na 200%, a dopiero w 2018 r. ma wynosić 230% kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 (634 zł dla os. samotnej lub 514 zł w rodzinie).

Niepokoi fakt, że zaplanowana przed rokiem uzasadniona zwiększona dotacja zostaje zawieszona. Projektodawca nie uzasadnia swojej decyzji, zgodnie z którą ogranicza się wsparcie dla środowiskowych domów samopomocy – o które domagano się w poprzednich latach. NSZZ „Solidarność” nie może zaakceptować oszczędności na najsłabszych grupach odbiorców, dlatego negatywnie ocenia projektowaną zmianę.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” popiera zmiany zawarte w projekcie ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z dn. 12.08.2016 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej, w zakresie zmiany reguły przyznawania zasiłku stałego dla osób, które wystąpiły z wnioskiem o ustalenie stopnia niepełnosprawności.

Przedłożony projekt stanowi częściowe wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 października 2015r. (sygn. Akt SK 19/14). w związku ze skargą konstytucyjną, która dotyczyła wypłaty świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego. Trybunał orzekł, że: Art. 36 pkt 1 ppkt a) i 37 ust. 1 w związku z art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej w zakresie, w jakim stanowią, iż świadczenia pieniężne z pomocy społecznej – w tym zasiłek stały – przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją, pomimo, że niepełnosprawność oraz trudna sytuacja materialna osoby wnioskującej o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej trwa dłużej niż od daty złożenia wniosku o taką pomoc, a osoba wnioskująca z uwagi na nieporadność oraz przebieg procedury ustalającej stopień niepełnosprawności oraz niezdolność do pracy nie mogła złożyć skutecznie wniosku wcześniej – z art. 2 w związku z art. 67 ust. 2 i 69 Konstytucji RP i wypływające z nich zasady sprawiedliwości społecznej oraz prawa osób niezdolnych do pracy i niepełnosprawnych do pomocy państwa, bowiem sprzecznie z powyższymi zasadami konstytucyjnymi pozbawiają osoby niezdolne do pracy, w tym osoby niepełnosprawne, do świadczeń z pomocy społecznej od daty ustalenia niezdolności do pracy.

W odniesieniu do tej części wyroku Trybunału Konstytucyjnego projektodawca proponuje przesunięcie terminu wstecz, by zasiłek stały mógł być przyznany od miesiąca wystąpienia z wnioskiem o ustalenie stopnia niepełnosprawności (projektowany ust 7-11 art. 106  ustawy o pomocy społecznej), co zasługuje na pozytywną ocenę.

Jednocześnie zwracamy uwagę, że  na okres zawieszonego postępowania przyznaje się zasiłek okresowy w wysokości i na zasadach określonych w art. 38 ustawy o pomocy społecznej (proponowany ust. 8 art.106). Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zauważa, iż jest to swego rodzaju przeregulowanie, gdyż stanowi kolejne wskazanie do przyznania świadczenia w formie zasiłku okresowego, które już wynika bezpośrednio z obecnie obowiązujących zapisów ustawy o pomocy społecznej  (art. 3;  art. 7 ust. 1, 5 i 6; art. 8; art. 19 i wymieniony art. 38.) Po spełnieniu przesłanek ze wskazanych artykułów, świadczenie jest przyznawane automatycznie. Zatem NSZZ „Solidarność” nie dostrzega potrzeby dokonywania kolejnej delegacji ustawowej w tym zakresie.

Jednocześnie Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wskazuje, że w przedłożonym projekcie całkowicie pominięto drugą część sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w której podniesiono następującą kwestię:

Art. 8 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 oraz art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku
 o pomocy społecznej w zakresie, w jakim stanowi, iż zasiłek pielęgnacyjny jest dochodem osoby wnioskującej o świadczenia z zakresu pomocy społecznej, który jest uwzględniany przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej i o którego wysokość jest pomniejszany zasiłek stały wypłacany przez pomoc społeczną – z art. 2 w związku z art. 32 ust. 1 oraz 67 ust. 2 i 69 Konstytucji RP i wypływające z nich zasady sprawiedliwości społecznej oraz prawa osób niepełnosprawnych do pomocy państwa, bowiem sprzecznie z powyższymi zasadami konstytucyjnymi umniejszają świadczenia z pomocy społecznej mające służyć zaspokojeniu podstawowych potrzeb osób niezdolnych do pracy, w tym osób niepełnosprawnych.

Całkowite pominięcie tej części wyroku Trybunału Konstytucyjnego w projektowanych zmianach jest niezrozumiałe i budzi wątpliwości czy ustawodawca zamierza rozwiązać także powyższą kwestię. Zatem MRPiPS powinien dokonać analizy oraz rozważyć możliwość nie wliczania zasiłku pielęgnacyjnego do kryterium dochodowego przyjmowanego do przyznania zasiłku stałego z powodu znacznego stopnia niepełnosprawności, tym bardziej, że problem ten regularnie budzi kontrowersje w zakresie pomocy dla osób niepełnosprawnych. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przypomina, że ustawodawca zastosował w ostatnim czasie analogicznego wyłączenia wliczania do dochodu świadczenia  wychowawczego z Programu Rodzina 500+.

 Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (zwanym dalej „projektem ustawy”).

     Zasadnicza część zmian objętych przedmiotowym projektem ustawy dotyczy obowiązku  wdrożenia do polskiego systemu prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/66/UE z dnia 15 maja 2014 w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa (dalej jako: „Dyrektywa”). W tym zakresie zmianie podlegać ma m. in. Ustawa o cudzoziemcach oraz Ustawa
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.Implementowana Dyrektywa ma zastosowanie do obywateli państw trzecich, którzy w momencie składania wniosku mają miejsce pobytu poza terytorium państw członkowskich i ubiegają się o przyjęciem lub, którzy zostali przyjęci na terytorium państwa członkowskiego. Przyjęcie to dotyczy sytuacji związanej z przeniesieniem danej osoby wewnątrz przedsiębiorstwa jako pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika stażysty, a przeniesienie pracowników ma dotyczyć jednego przedsiębiorstwa. Następuje w tym przypadku zmiana miejsca pobytu osoby zatrudnionej, a nie osoby poszukującej pracy.

Zgodnie z definicją „przeniesienie wewnątrz przedsiębiorstwa” oznacza czasowe oddelegowanie (na okres do 3 lat, a dla stażystów 1 rok) w celach zawodowych lub szkoleniowych obywatela państwa trzeciego, którego miejsce pobytu w momencie składania wniosku o zezwolenie na przeniesienie znajduje się poza terytorium państw członkowskich, z przedsiębiorstwa, które ma siedzibę poza terytorium państwa członkowskiego, i z którym obywatel państwa trzeciego jest związany, przed przeniesieniem i w trakcie przeniesienia umową o pracę, do jednostki należącej do tego przedsiębiorstwa lub tej samej grupy przedsiębiorstw z siedzibą w tym państwie członkowskim.

             Jednocześnie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” wskazuje na niezgodność przepisu wdrażanego w art. 117 projektu z art. 8 pkt 1c Dyrektywy. W zakresie cofnięcia zezwolenia na przeniesienie wewnątrz przedsiębiorstwa Dyrektywa przewiduje bowiem, iż następuje ono obligatoryjnie, gdy jednostka przyjmująca została ustanowiona głównie w celu ułatwiania wjazdu pracownikom przenoszonym wewnątrz przedsiębiorstwa. Natomiast art. 117 projektu przewiduje przesłankę odmowy udzielania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w sytuacji, kiedy podmiot powierzający cudzoziemcowi wykonywanie pracy został ustanowiony wyłącznie w celu ułatwiania cudzoziemcom wjazdu i pobytu na terytorium naszego kraju. Należy zwrócić uwagę, iż przedmiotowy przepis ma służyć walce z nadużyciami dotyczącymi procedur legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce, a stanowi w proponowanej wersji nieuzasadnione złagodzenie w stosunku do Dyrektywy.

Niezależnie od powyższego projekt ustawy zawiera inne propozycje, które nie są związane z wprowadzeniem Dyrektywy, a mają na celu „poprawę obowiązujących regulacji prawnych dotyczących cudzoziemców”. W zakresie tych zmian Prezydium KKNSZZ „Solidarność”wnosi następujące uwagi:

–        w rozdziale 2 ustawy o cudzoziemcach pn. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę proponuje się zmianę art. 114 ust. 1 pkt 4 regulującego jedną z przesłanek udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, poprzez rezygnację z wymogu zawarcia przez cudzoziemca umowy będącej podstawą wykonywania pracy, przed udzieleniem wnioskowanego zezwolenia. W omawianym przypadku według nowych przepisów organ będzie pozyskiwał dane dotyczące warunków pracy wyłącznie na podstawie formularza wypełnionego przez pracodawcę. Należy zwrócić uwagę, iż omawiany przepis pogorszy kontrolę w zakresie przestrzegania przez pracodawców warunków zatrudnienia, które zostaną określone – uszczegółowione dopiero po uzyskaniu zezwolenia. Dotychczasowe przepisy gwarantowały – zapewniały zatrudnienie cudzoziemca już z chwilą wydania zezwolenia na pobyt;

–        należy negatywnie ocenić zmianę proponowaną w art. 114 ust. 1a, gdzie przewidziano nowy rodzaj zezwolenia na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemców posiadających kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania danej pracy, pożądane dla polskiej gospodarki. Zgodnie z projektem do udzielenia tego zezwolenia nie będzie wymagane przeprowadzanie tzw. testu rynku pracy; nie będzie się także stosować wymogu porównywalności wynagrodzenia, o których mowa w art. 114 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o cudzoziemcach, a planowany wykaz kwalifikacji zawodowych pożądanych dla polskiej gospodarki ma być określony w powszechnie obowiązującym rozporządzeniu. Negatywna ocena tej propozycji wynika z faktu, iż w Polsce mamy do czynienia z wewnętrznym zróżnicowaniem rynku pracy. Z tego też powodu w polskim ustawodawstwie funkcjonuje pojęcie „lokalne potrzeby kadrowe”, które dotyczy chociażby pracowników – cudzoziemców o wysokich kwalifikacjach. W związku z powyższym wprowadzanie ogólnie rozporządzeniem listy zawodów pożądanych dla całego kraju jest obarczone zbyt dalekim ujednoliceniem
i uogólnieniem;

–        uwaga z tiret drugie powyżej dotyczy również zmiany proponowanej w art. 114 ust. 3, w którym dodano punty 5 i 6 określające sytuacje zwolnienia cudzoziemca z konieczności przedstawiania informacji, iż podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy oraz 125 ust. 3, w którym nie ma koniczności dołączania do wniosku kierowanego do starosty informacji o braku możliwości zaspokojenia niedoborów kadrowych.

Prezydium KKNSZZ „Solidarność”zwraca uwagę, iż liczba cudzoziemców zatrudnionych w Polsce, w związku planowanymi zmianami przewidzianymi w ramach przedmiotowego projektu ustawy może wzrosnąć. Mając na uwadze realia polskiego rynku pracy dalszy wzrost w tym zakresie będzie miał wpływ na warunki pracy polskich pracowników.Prezydium KK podkreśla rolę kształtowania warunków pracy (a przede wszystkim poziomu wynagrodzeń) tak, aby ograniczyć odpływ z Polski pracowników o wysokich kwalifikacjach, ale także zachęcić do powrotu tych, którzy już wcześniej zmuszeni byli do emigracji zarobkowej.

            Prezydium KK NSZZ „Solidarność” ma poważne wątpliwości co do zabezpieczenia środków finansowych na realizację przedmiotowej ustawy w projekcie budżetu na 2017 r.