Dzień: 2016-05-24

(do użytku służbowego)

(do użytku służbowego)

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nominuje na nową kadencję na funkcję członka Rady Administracyjnej Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (Agencji z Bilbao) Agnieszkę Mińkowską z Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność”.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” opiniuje pozytywnie projekt ustawy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjio Straży Ochrony Kolei (projekt z dnia 20 kwietnia 2016 r.).

Jednocześnie Prezydium KK składa zastrzeżenie do treści art. 83 ust. 2 projektowanej ustawy. Przepis ten wprowadza prawo zrzeszania się pracowników Służby Ochrony Kolei (dalej: SOK)  w związkach zawodowych jednocześnie z ograniczeniem możliwości ich funkcjonowania w SOK tylko do jednej organizacji. W naszej ocenie tak daleko posunięta ingerencja w prawo koalicji może powodować ewentualną niezgodność projektowanego przepisu z Konwencją nr 87 MOP.

Z wypowiedzi Komitetu Wolności Związkowej (dalej: KWZ) Międzynarodowej Organizacji Pracy wynika, iż art. 9 Konwencji nr 87 MOP pozostawia ustawodawstwu krajowemu określenie zakresu gwarancji praw związkowych w odniesieniu do sił zbrojnych i policji. W tym miejscu należy podkreślić, że w świetle projektu ustawy o SOK jego status będzie analogiczny do policji choć z nią nie tożsamy. Oznacza to, że ustawodawca zachowuje pełną swobodę uregulowania „kwestii związkowej” co pozwala mu wprawdzie z jednej strony ograniczyć dopuszczalność działalności związkowej do jednego związku zawodowego, ale też nie zabrania umożliwienia funkcjonowania więcej niż jednego związku zawodowego.  

Zwracamy także uwag że, odnosząc się do sił zbrojnych, KWZ wskazuje na konieczność określenia wykazu stanowisk wyłączających pełniące je osoby z postanowień Konwencji nr 87. Winny być one ściśle określone a w razie wątpliwości pracownicy winni być traktowani jako pracownicy cywilni (pkt 226, Wolność związkowa, Przegląd podjętych decyzji i wprowadzonych zasad przez Komitet Wolności Związkowych Rady Administracyjnej MBP, Komitet Wolności Związkowych Rady Administracyjnej MBP, Gdańsk 2012 (wersja angielska Genewa 2006)). Z powyższego wynika, że dalej idące ograniczenia prawa koalicji nawet w służbach mundurowych muszą być traktowane na zasadzie wyjątku w stosunku do konkretnych stanowisk. Jednocześnie należy pamiętać, że ustawowe narzucanie monopolu związkowego Komitet uznaje za sprzeczne z zasadami wolności związkowej (pkt 363, Wolność … ).  

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” opiniuje pozytywnie projekt ustawy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjio Straży Ochrony Kolei (projekt z dnia 20 kwietnia 2016 r.).

Jednocześnie Prezydium KK składa zastrzeżenie do treści art. 83 ust. 2 projektowanej ustawy. Przepis ten wprowadza prawo zrzeszania się pracowników Służby Ochrony Kolei (dalej: SOK)  w związkach zawodowych jednocześnie z ograniczeniem możliwości ich funkcjonowania w SOK tylko do jednej organizacji. W naszej ocenie tak daleko posunięta ingerencja w prawo koalicji może powodować ewentualną niezgodność projektowanego przepisu z Konwencją nr 87 MOP.

Z wypowiedzi Komitetu Wolności Związkowej (dalej: KWZ) Międzynarodowej Organizacji Pracy wynika, iż art. 9 Konwencji nr 87 MOP pozostawia ustawodawstwu krajowemu określenie zakresu gwarancji praw związkowych w odniesieniu do sił zbrojnych i policji. W tym miejscu należy podkreślić, że w świetle projektu ustawy o SOK jego status będzie analogiczny do policji choć z nią nie tożsamy. Oznacza to, że ustawodawca zachowuje pełną swobodę uregulowania „kwestii związkowej” co pozwala mu wprawdzie z jednej strony ograniczyć dopuszczalność działalności związkowej do jednego związku zawodowego, ale też nie zabrania umożliwienia funkcjonowania więcej niż jednego związku zawodowego.  

Zwracamy także uwag że, odnosząc się do sił zbrojnych, KWZ wskazuje na konieczność określenia wykazu stanowisk wyłączających pełniące je osoby z postanowień Konwencji nr 87. Winny być one ściśle określone a w razie wątpliwości pracownicy winni być traktowani jako pracownicy cywilni (pkt 226, Wolność związkowa, Przegląd podjętych decyzji i wprowadzonych zasad przez Komitet Wolności Związkowych Rady Administracyjnej MBP, Komitet Wolności Związkowych Rady Administracyjnej MBP, Gdańsk 2012 (wersja angielska Genewa 2006)). Z powyższego wynika, że dalej idące ograniczenia prawa koalicji nawet w służbach mundurowych muszą być traktowane na zasadzie wyjątku w stosunku do konkretnych stanowisk. Jednocześnie należy pamiętać, że ustawowe narzucanie monopolu związkowego Komitet uznaje za sprzeczne z zasadami wolności związkowej (pkt 363, Wolność … ).  

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (z dnia 20 kwietnia 2016 r.), zmieniającego rozporządzenie  ws. domów pomocy społecznej.

Projekt rozporządzenia stanowi realizację upoważnienia ustawowego wynikającego z ustawy z dnia 12 marca 201 4r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm). w zakresie art. 57 ust. 8, którego zapisy  zobowiązują do utworzenia domu pomocy społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz zgodnie z art. 56 pkt. 7 cytowanej ustawy, zobowiązują do ustalenia standardów dla nowego typu domu. W tym zakresie proponowane zmiany Prezydium KK  ocenia pozytywnie i uważa za konieczne.

Wątpliwości wzbudzają zapisy w §1 pkt 3 lit. b projektu, dotyczące zmiany treści § 6 ust. 2 pkt 2-3 rozporządzenia, określające wartości wskaźnika zatrudnienia w zespole terapeutyczno-opiekuńczym w odpowiednim typie domu, które zostały obniżone  z 0,6 na 0,5 w przypadku opieki nad osobami przewlekle chorymi oraz z 0,6 na 0,5 w przypadku opieki nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie. Prezydium KK nie wyraża zgody na   ograniczenie minimalnych standardów zatrudnienia w domach pomocy społecznej (DPS), które doprowadzi niewątpliwie do obniżenia standardu świadczonej opieki. W świetle raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego opieki nad seniorami w ramach DPS, który porównywał jakość świadczonych usług w publicznych i niepublicznych DPS, jednoznacznie korzystniej wypadają placówki publiczne. Jednocześnie NIK wskazał, że brak określenia tych standardów dla placówek niepublicznych powoduje, że są one bardziej konkurencyjne cenowo na rynku.Prezydium KK nie może poprzeć zmian idących w kierunku obniżenia jakości świadczonych usług w celu zwiększenia konkurencyjności cenowej placówek publicznych względem placówek niepublicznych. Należy raczej zadbać, aby we wszystkich prowadzonych domach pomocy społecznej obowiązywały standardy, gwarantujące podopiecznym jak najwyższą jakość świadczonych usług.

Prezydium KK zwraca uwagę, że brak odpowiednich standardów w niepublicznych placówkach pomocy społecznej dotyczy nie tylko jakości świadczonych usług w zakresie kwalifikacji pracowników czy też liczby tam zatrudnianych osób, ale również standardów  zatrudnienia  i  praw pracowniczych.

Ponadto, możliwość wliczenia do wskaźnika zatrudnienia w zespole osób odbywających służbę zastępczą, zdaniem Prezydium KK jest bezcelowe, ze względu na fakt wygaśnięcia takiej służby.

Jednocześnie enumeratywne wskazanie w zapisie kategorii osób: wolontariuszy, stażystów, praktykantów, zamyka możliwość wliczenia do wskaźnika w zespole innych kategorii osób pracujących na rzecz podopiecznych, np. uczestników Centrów Integracji Społecznej.

Prezydium KK uznaje natomiast za krok we właściwym kierunku zmianę wskaźnika osób zatrudnianych w DPS w ramach umowy o pracę oraz w ramach wolontariatu. Dotychczas wskaźnik ten wynosił 30% dla wolontariatu, a proponowana zmiana obniża go do 20%. Taka zmiana proporcji zmierza w kierunku profesjonalizacji kadry zatrudnionej w DPS, co w przypadku coraz większej specjalizacji tych placówek wydaje się uzasadnione.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraża zaniepokojenie faktem nie przekazania do konsultacji przedmiotowego projektu, w sposób określony w art. 19 ustawy o związkach zawodowych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2016 r., w sprawie superwizji pracy socjalnej.

Przedłożony projekt rozporządzenia, stanowi realizację upoważnienia ustawowego wynikającego z art. 121a ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r.  o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.), zgodnie z którymMinister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wytyczne dotyczące superwizji pracy socjalnej. Zaproponowane w projekcie rozwiązania nie budzą wątpliwości.

Istotą superwizji, która swoje korzenie wywodzi z zarządzania organizacją oraz zasobami ludzkimi, jest rozwój wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów, którymi zajmuje się dana organizacja. Proces ten opiera się na analizie funkcjonowania pracowników w ich rolach zawodowych.

Efektem superwizji powinno być doskonalenie umiejętności interpersonalnych pracowników socjalnych z jednej strony, z drugiej zaś, zwiększenie efektywności systemu pomocy społecznej.

Jednocześnie Prezydium KK NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę na fakt, że w związku z wprowadzeniem superwizji socjalnej, która dotychczas nie była stosowana jako narzędzie systemowe w pomocy społecznej, należy wprowadzić również nadzór nad zasadami jej wdrażania oraz realizacji, tak by to nowe i potrzebne narzędzie stało się narzędziem ułatwiającym wykonywanie zadań przez  pracowników socjalnych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje projekt ustawy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z dnia 29 kwietnia 2016 r., o zmianie ustawy  o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i niektórych innych ustaw, związany z wdrożeniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego – zwanej dalej „Dyrektywą” .

Pomimo poprawiającej się sytuacji na polskim rynku pracy Prezydium Komisji Krajowej zwraca uwagę na zjawisko dezintegracji struktury wynagrodzeń na danym terenie i u danego pracodawcy spowodowane zaniżaniem wynagrodzeń  wypłacanych cudzoziemcom, co jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia polskich pracowników oraz zasady uczciwej konkurencji.

Prezydium KK mając na uwadze obowiązywanie przepisów rangi międzynarodowej wskazuje, iż liberalizacja polityki społecznej rządu w zakresie zatrudniania cudzoziemców nie sprzyjała ochronie miejsc pracy polskich obywateli. Poprzednie zmiany przepisów dotyczących wykonywania pracy przez obywateli państw trzecich kategorycznie zmierzały do szerokiego otwarcia polskiego rynku pracy, również dla krajów niebędących członkami UE. Wobec poprzednio przeprowadzanych zmian Prezydium Komisji Krajowej wyraziło sprzeciw, co znalazło wyraz w Decyzji Prezydium KK Nr 139/13 z dnia 20 sierpnia 2013 r. oraz Decyzji Prezydium KK Nr 51/15 z dnia 24 marca 2015 r.

Prezydium KK wskazuje, iż w zakresie konieczności zastąpienia procedury oświadczeniowej zezwoleniami na pracę należy odnieść się do założeń Dyrektywy, z których wynika, że postanowienia Dyrektywy powinny „umożliwiać państwom członkowskim elastyczność w odniesieniu do zezwoleń, które mają być wydawane do celów przyjmowania (wjazdu, pobytu i pracy) pracowników sezonowych”, a samo wydawanie wiz długoterminowych powinno pozostawać bez uszczerbku dla możliwości wydawania przez państwo członkowskie uprzednich zezwoleń w celu świadczenia pracy w państwie członkowskim. W Dyrektywie podkreśla się również, iż w celu zapewnienia kontroli warunków zatrudnienia objętych Dyrektywą w zezwoleniach należy zaznaczać cel, dla którego zostały one wydane.

Dyrektywa, już zatem w samych założeniach, przewiduje stosowanie zezwoleń na pracę, pozostawiając krajom członkowskim swobodę w zakresie ukształtowania przepisów szczegółowo regulujących ich funkcjonowanie. Rozwinięcie kwestii związanych z ww. zezwoleniami ma miejsce w art. 3 pkt d) i 3 pkt h), art. 7, czy też art. 12 Dyrektywy.

Zasadność funkcjonowania zezwoleń na pracę sezonową czy krótkoterminową jest tym bardziej oczywista, że zgodnie z wyżej powołanym art. 7 Dyrektywy jej przepisy nie wpływają na prawo państwa członkowskiego do określania wielkości napływu obywateli państw trzecich na swoje terytorium do celów pracy sezonowej. Dyrektywa stanowi wręcz, iż na tej podstawie możliwa jest odmowa przyjęcia wniosku o zezwolenie w celu pracy sezonowej albo jego odmowne rozpatrzenie.

Oceniając przedmiotowy projekt ustawy wraz z aktami wykonawczymi nie można pominąć danych dotyczących kontroli legalności wykonywania przez cudzoziemców pracy w Polsce. Ze sprawozdania Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy za rok 2014 wynika iż, na podstawie oświadczenia – bez zezwolenia na pracę w roku 2014 pracowało 5 681 cudzoziemców z krajów trzecich, podczas gdy w 2013 roku było ich 4 409 (w przeważającej mierze byli to Ukraińcy).

W zakresie zatrudniania cudzoziemców z Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdowy, Gruzji i Armenii na podstawie oświadczeń rejestrowanych w powiatowych urzędach pracy tj. tzw. procedury uproszczonej, w ww. sprawozdaniu Główny Inspektor Pracy stwierdził, iż w Polsce jest niezadowalający stan przestrzegania prawa odnośnie korzystania z uproszczonego systemu zatrudniania cudzoziemców, oraz, że w tym zakresie występują nadużycia. Obecnie obowiązująca regulacja umożliwia cudzoziemcom uzyskanie wizy i przekroczenie granicy RP bez podjęcia pracy i jak wskazuje Główny Inspektor Pracy – dalszy los takich cudzoziemców jest zazwyczaj nieznany.

Państwowa Inspekcja Pracy na skutek kontroli przeprowadzonej w 263 podmiotach, gdzie wystawiono przedmiotowe oświadczenia ustaliła, iż w podmiotach tych pracy nie podjęło 63% cudzoziemców, którzy na podstawie oświadczeń otrzymali wizy i wjechali na terytorium RP. Zdaniem Prezydium KK taki stan rzeczy musi ulec zmianie. Ponadto dzięki zaproponowanej nowelizacji, nastąpi również, uszczelnienie wschodniej granicy obszaru Schengen, do czego Polska jest zobowiązana na podstawie prawa wspólnotowego.

Uwagi szczegółowe:

1. W zakresie nowego art. 88o ustawy bardzo ogólnie odniesiono się do wysokości wynagrodzenia, które będzie należne cudzoziemcowi w związku z wykonywaną pracą.
   W tym przypadku odwołano się do „pracy porównywalnego rodzaju” oraz „porównywalnego stanowiska”. Oba te zwroty są nieprecyzyjne i mogą powodować po stronie organów trudności interpretacyjne i w konsekwencji wydawanie nieprawidłowych decyzji w sprawie udzielenia zezwolenia na pracę.
2. W zakresie nowego art. 120 ust. 7 ustawy dokonano błędnego odwołania do art. 88 f ust. 2 oraz 88 ze ust. 2.