Miesiąc: sierpień 2015

Działając na podstawie § 22 ust. 2 Aktu Założycielskiego Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością – Umowy „Tysol” Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością oraz na podstawie Uchwały KK nr 22/12 Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zatwierdza odwołanie przez Radę Nadzorczą „Tysol” Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością Jerzego Kłosińskiego ze stanowiska Redaktora Naczelnego „Tygodnika Solidarność”.  

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” podtrzymuje stanowisko reprezentatywnych central związkowych z dnia 25 maja br. ws. propozycji wysokości wskaźników makroekonomicznych oraz z dnia 20 lipca 2015 dotyczące projektu Założeń budżetu państwa na rok 2016, w których postuluje o zapewnienie wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę o co najmniej 7,4%, tj. do wysokości 1880 złotych.

Zaproponowana przez Radę Ministrów wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2016 roku jest niedostateczna. Kolejny rok wydajność pracy pracowników rośnie szybciej niż ich wynagrodzenia. Zarówno statystyki  jak i wypowiedzi ekspertów wskazują na  ten trwający od kilku lat  niekorzystny dla pracowników trend. OECD w swoim raporcie z marca 2014 (OECD Economic Surveys Poland, March 2014) wskazywało, że luka między wzrostem wydajności pracy a wzrostem płac realnych w latach 2002- 2012 wyniosła 20 % .

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” ponawia uwagi zgłoszone we „wspólnym stanowisku reprezentatywnych organizacji związkowych w sprawie założeń projektu budżetu państwa na 2016 rok z dnia 20 lipca br.”, a dotyczące poziomu płac:

„Mimo obecnego, pozytywnego trendu gospodarczego zwracamy uwagę na skalę emigracji zarobkowej Polaków, która negatywnie wpływa na tempo wzrostu PKB. Migracje przynoszą korzyści przede wszystkim krajom przyjmującym. W tej sytuacji „drenaż mózgów” z Polski powoduje podwójną stratę dla naszego kraju i przynosi podwójną korzyść krajom przyjmującym polskich emigrantów. Nasze społeczeństwo ponosi koszt edukacji młodych, którzy opuszczają Polskę, zasilając zagraniczne systemy podatkowe i ubezpieczeń społecznych. Suma przekazanych do Polski środków finansowych, według danych Narodowego Banku Polskiego, wynosi około 4 mld euro rocznie. Obecnie środki te stanowią istotny czynnik determinujący popyt wewnętrzny i wzrost gospodarczy podobnie zresztą, jak środki uzyskiwane z Unii Europejskiej oraz zadłużanie się gospodarstw domowych. Jest on jednak niemożliwy do utrzymania długookresowo. Już teraz część obywateli decyduje się pozostać na stałe za granicą i stopniowo zrywa więzy ekonomiczne łączące ich z Polską, o czym świadczy zmniejszająca się wartość transferów finansowych do Polski.

Polsce cały czas brakuje mocnych czynników prorozwojowych. Bez odpowiedniego poziomu inwestycji ukierunkowanych na przekształcenie gospodarki w bardziej zaawansowaną technologicznie i zdolną wytworzyć produkty o wysokiej wartości dodanej nie będziemy w stanie konkurować na rynkach światowych. Oparcie przewagi rynkowej o niskie koszty pracy w długim okresie skazuje nas na rolę outsidera Europy i jest szkodliwe społecznie, ponieważ prowadzi do niskiego poziomu płac. Będzie to w konsekwencji prowadziło do wpadnięcia naszego kraju w tzw. pułapkę średniego wzrostu. Należy podkreślić, że Polska jest jednym z krajów, w których udział płac w PKB jest wyjątkowo niski. Według danych Eurostat wskaźnik ten wynosił w 2013 roku 37,1%, podczas gdy średnia dla całej Unii wyniosła 47,9%. Oznacza to, że pracownicy w Polsce nie są odpowiednio wynagradzani, a pracodawcy nie dzielą się z nimi zyskami proporcjonalnie do wzrostu wydajności pracy. Uważamy, że Polska nie stanie się krajem innowacyjnym dopóty, dopóki rząd będzie sprzyjał prowadzonej przez przedsiębiorców polityce niskich płac.

Nie tylko związki zawodowe zwracają uwagę na straty, które powoduje wpadnięcie w pułapkę niskich kosztów pracy. Również Komisja Europejska w Sprawozdaniu krajowym – Polska 2015 podkreśla, że oparcie rozwoju na konkurowaniu kosztami pracy stanowi zagrożenie dla możliwości przesunięcia się Polski w górę łańcucha wartości dodanej. W raporcie tym wskazuje się na postępujący od kilkunastu lat znaczny spadek realnych kosztów pracy oraz długofalowy spadek oszczędności gospodarstw domowych, będącym skutkiem zasysania przez sektor przedsiębiorstw powstających w ten sposób oszczędności”.

Konsekwencją polityki niskich płac, w tym zaniżonej płacy minimalnej oraz rozpowszechnienia umów śmieciowych, a także niedostosowanej polityki mieszkaniowej jest znikoma regionalna i zawodowa mobilność pracowników na terenie Polski oraz wysoki poziom emigracji zarobkowej.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie opiniuje senacki projekt(druk nr 1008) ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Projekt zakłada rozszerzenie prawa do ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych wobec osób, które sprawowały opiekę nad niepełnosprawnymi, w związku z czym były wyłączone z rynku pracy. Wypłata zasiłku ma na celu zapewnienie środków utrzymania ww. osób z uwagi na utratę przez nie prawa do świadczeń społecznych spowodowaną ustaniem opieki (śmierć niepełnosprawnego). Przedstawione przez wnioskodawców argumenty są uzasadnione społecznie, natomiast w zakresie ekonomicznym należy dokonać szczegółowej analizy finansowej. Dane o wydatkach na poziomie 68 mln zł nie zostały dostatecznie wykazane w uzasadnieniu projektu, a z uwagi na skutki finansowe ewentualnej zmiany ustawy dla Funduszu Pracy konieczna jest realna ocena. W tym zakresie projekt wymaga uzupełnienia.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu Ministra Pracy i Polityki Społecznej Sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020” za okres od 1 stycznia do
31 grudnia 2014 r.

Treść opiniowanego projektu Sprawozdania oparta jest na trzech raportach zleconych przez MPiPS specjalistycznej spółce z Warszawy, które zostały zrealizowane w ramach  zadań wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w roku 2014.

Z opisu raportu nr 1 (s.5), wynika że badanie zostało zrealizowane na próbie 3000 osób dorosłych, dobranej losowo i miało charakter retrospektywny.  Niestety większość osób doświadczyła kiedyś w życiu przemocy, zatem prowadzone badania i ich wyniki są trudne do bieżącej oceny zjawiska. Ponadto badania powinny być osadzone w określonym przedziale czasowym, tym bardziej, że były one przeprowadzane już we wcześniejszych latach (2007, 2008, 2010).

W kolejnym badaniu, jak charakteryzuje je raport nr 2, wzięło udział 1210 osób w wieku 11-17 lat, zatem badanie dotyczyło dzieci i młodzieży. W związku z szczególną grupą osób badanych, NSZZ „Solidarność” postuluje o rozszerzenie informacji dotyczącej metodologii badań lub udostępnienie wskazanego raportu.

Najbardziej zaskakujące wydaje się badanie z raportu nr 3, gdyż dotyczyło osób, które zawodowo realizują zalecenia Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W ocenie NSZZ „Solidarność” raport dotyczący oceny efektywności systemu przeciwdziałania przemocy przez profesjonalistów jest zbyt ogólny, a najistotniejsze kwestie związane z trudnościami realizacji zadań przez ankietowanych profesjonalistów, zostały potraktowane jedynie pobieżnie.

Na podstawie wyników tych badań sformułowano wnioski dotyczące diagnozy zjawiska przemocy w rodzinie (s.174), z których dowiadujemy się, że odsetek osób stosujących przemoc zmniejszył się o ponad 10% w roku 2014 w stosunku do roku 2007. Niewątpliwie taki spadek powinien cieszyć, ale niestety inne wyniki nie są już tak optymistyczne. Liczba dzieci odebranych rodzicom (s.93) systematycznie rośnie i o ile w roku 2011 było to 474 dzieci, to już w 2014 było to 1359 dzieci. Ponadto NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę, że przeprowadzone badania zostały przeprowadzone różnymi metodami, co nie daje w pełni wiarygodnych wyników, a co gorsze, może prowadzić do błędnych wniosków.

Do sprawozdania z badań dołączono również sprawozdanie statystyczne z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 za okres od 1 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014r., w którym znalazły się dane dotyczące współpracy między resortami w ramach Programu oraz informacje dotyczące działań prowadzonych bezpośrednio na rzecz ofiar przemocy lub ich sprawców. W obu wypadkach nie dokonano porównania danych statystycznych do lat ubiegłych. Taki sposób prezentacji uniemożliwia ocenę objętych statystyką działań.

(do użytku służbowego)

          Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na wniosek Zarządu Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność”, wyraża zgodę na użycie logo 35-tej rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”, które zostanie wykorzystane w okolicznościowym datowniku w ramach Dnia z Solidarnością w Małopolsce.

Datownik zostanie również udostępniony Urzędowi pocztowemu w Wieliczce na okres miesiąca.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza kandydatury Pana Mateusza Szymańskiego na członka Zespołu oraz Pana Sebastiana Barańskiego na zastępcę członka Zespołu Monitorującego Gwarancje dla Młodzieży.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, na podstawie art. 50 ust. 2 pkt 2  ustawy z dnia 17 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych postanawia delegować Krzysztofa Rowińskiego jako przedstawiciela NSZZ „Solidarność” do Rady Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” mając na uwadze lokalny charakter oddziaływania projektowanego rozporządzenia Ministra Zdrowiaw sprawie połączenia Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach, podziela i przedstawia opinię Zarządu Regionu  Śląsko- Dąbrowskiego  NSZZ „Solidarność”  o następującej treści.

    Zarząd Regionu Śląsko- Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie połączenia Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa w Katowicachnie tylko z formalno-prawnego punktu widzenia, ale również i przede wszystkim zasadność i celowość jego wydania.

     Podstawę prawną wydania rozporządzenia stanowi art. 66 ustawy o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. Przepis ten określa, w jaki sposób i na podstawie jakiego aktu dokonać można połączenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (dalej zwanych SPZOZ-ami). Ustęp 3 tego artykułu określa minimalne wymogi, jakie spełniać winien akt o połączeniu – w tym wypadku, zgodnie z art. 66 ust. 2 pkt. 1 wspomnianej ustawy – akt o połączeniu stanowić będzie rozporządzenie. Wniosek dotyczący tego, że ustawa reguluje tylko minimalne warunki jakie spełniać musi akt o połączeniu, wynika wprost z brzmienia art. 66 ust. 3, w którym użyto słowa „w szczególności”. Gdyby owo sfomułowanie nie zostało zawarte w treści przepisu, katalog elementów treściowych stawianych aktowi o połączeniu miałby charakter zamknięty i wyczerpujący, bez możliwości rozszerzenia takiego aktu o elementy dodatkowe.

W sytuacji natomiast, gdy w wyniku tego rodzaju konstrukcji przepisu użyte zostało sformułowanie „w szczególności”, przyjąć należy stanowczo, że akt o połączeniu (rozporządzenie) może regulować kwestie związane z połączeniem SPZOZ-ów bardziej szczegółowo i szerzej aniżeli wynika z brzmienia ustawy – dopuszcza to bowiem sam ustawodawca. Jednocześnie w art. 66 ust. 6 wspomnianej ustawy, połączenie, o którym mowa w ust. 1, następuje bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego podmiotu przejmowanego. Przepis ten może być interpretowany jednakże dwojako – albo jako zakaz likwidacji podmiotu przejmowanego albo stricte jako ułatwienie formalnego przeprowadzenia połączenia się SPZOZ-ów, nie wykluczające jednak możliwości faktycznego ograniczenia lub nawet zaprzestania działalności (w perspektywie czasu) podmiotu przejętego.  Powstaje więc konieczność gruntownej analizy podstaw i następstw wydania aktu o połączeniu (rozporządzenia).

Wymogi legislacyjne, jakie stawia się projektom aktów prawnych wydawanych w ramach swoich kompetencji przez organy administracji rządowej – ministra, określone zostały w uchwale nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. „Regulamin pracy Rady Ministrów”. Stosownie do § 20 ust. 1 tejże uchwały do opracowania, prowadzenia procesu uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania oraz wnoszenia do rozpatrzenia projektu dokumentu rządowego jest uprawniony między innymi członek Rady Ministrów, stosownie do zakresu swojej właściwości, zwany także „organem wnioskującym”. Przed dokument rządowy lub akt normatywny zgodnie z § 19 ust. 1 pkt. 3 rozumieć należy między innymi projekt rozporządzenia ministra. Podstawy uzasadniające przygotowanie projektu dokumentu urzędowego w sprawie określa § 24 wspomnianej uchwały, z którego wynika, że organ wnioskujący podejmuje prace nad projektem dokumentu rządowego, jeżeli opracowanie danego dokumentu wynika w szczególności z:

1.       obowiązujących przepisów;

2.       konieczności wdrożenia lub wykonania prawa Unii Europejskiej;

3.       przyjętych strategii lub programów;

4.       dokonanych analiz i ocen stanu prawnego lub sytuacji społeczno-gospodarczej, w tym uwzględniających konsultacje zagadnień z danej dziedziny życia społeczno-gospodarczego.

Przed rozpoczęciem prac nad opracowaniem projektu dokumentu rządowego, o którym mowa w § 19 ust. 1, zwanego dalej „projektem aktu normatywnego” oraz projektu założeń projektu ustawy organ wnioskujący dokonuje oceny przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych ich wydania. Zgodnie z § 27 uchwały wraz z projektem aktu normatywnego organ wnioskujący opracowuje uzasadnienie projektu. Uzasadnienie projektu aktu normatywnego powinno:

1.   wyjaśniać potrzebę i cel wydania aktu;

2.   przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana;

3.       wykazywać różnicę między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym     (przewidywane skutki prawne wejścia aktu w życie);

4.       zawierać:

a.      oświadczenie organu wnioskującego co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej,

1. ocenę organu wnioskującego, czy projekt aktu podlega notyfikacji zgodnie
   z przepisami dotyczącymi funkcjonowania krajowego systemu.

 

Odnosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt przesłanego projektu rozporządzenia oraz jego uzasadnienia stwierdzić trzeba, iż samo rozporządzenie zawiera jedynie podstawowe tj. minimalnie wymagane, stosownie do art. 66 ustawy o działalności leczniczej, unormowania dotyczące połączenia wskazanych w nim SPZOZ-ów i nie reguluje w sposób szczegółowy istotnych dla dalszego funkcjonowania RCKiK w Raciborzu kwestii, zwłaszcza w zakresie mienia podmiotu przejmowanego (ogranicza się jedynie do wskazania, że mienie to stanie się własnością RCKiK w Katowicach) i zagadnień personalnych (tutaj też zawiera jedynie odesłanie do art. 23¹ KP i mówi o przejściu pracowników RCKiK w Raciborzu do RCKiK w Katowicach). Ustawa zaś dopuszcza uregulowanie tychże kwestii w sposób bardziej szczegółowy, wprost stanowiąc, iż akt o połączeniu zawiera postanowienia „w szczególności” o przejęciu mienia podmiotu przejmowanego (ustawa więc odsyła do aktu o połączeniu, jako dokumentu uszczegóławiającego te kwestie).  Przedstawione zaś uzasadnienie projektu, w ocenie Zarządu Regionu Śląsko- Dąbrowskiego, nie odpowiada  wymogom stawianym w wyżej powołanych przepisach Regulaminu pracy Rady Ministrów i z racji jego braków  nie pozwala na akceptację projektu rozporządzenia.

Całokształt uzasadnienia ogranicza się do bardzo ogólnikowych sformułowań sprowadzających się do następujących wniosków:

–        RCKiK w Raciborzu posiada zadłużenie i jest w złej sytuacji finansowej

–        zasięg działania RCKiK w Raciborzu jest niewielki;

–        RCKiK w Raciborzu  posiada nadmiar krwi, którą niekiedy trzeba było zniszczyć;

Z kolei RCKiK w Katowicach:

–        jest jednostką dużą

–        znajduje się w dobrej sytuacji materialnej

–        jest w stanie przejąć RCKiK w Raciborzu i uczynić z niego sprawnie działający oddział terenowy.

Z przesłanek tych projektodawca wywodzi dalece ogólną konkluzję, iż połączenie poprawi dystrybucję krwi, wpłynie na racjonalizację kosztów funkcjonowania publicznej służby krwi, i doprowadzi do skuteczniejszego i bardziej efektywnego zarządzania aktywami i personelem.

Powyższe wnioski, wbrew wymogom określanym w § 27 Regulaminu pracy Rady Ministrów, są tak dalece ogólne, że w zasadzie opatrzyć można by nimi  każdy postulowany do wejścia w życie projekt aktu normatywnego i tym samym nie pozwalają ocenić jakie skutki socjalne
i pracownicze będzie mieć połączenie.

Połączenie jako takie wywierać będzie skutki tak dla osób korzystających z RCKiK w Raciborzu, ale przede wszystkim na jego pracowników. Gruntowej analizie poddać trzeba więc celowość dokonania połączenia obu podmiotów. W ocenie Zarządu Regionu Śląsko – Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”, przy takim brzmieniu uzasadnienia projektu rozporządzenia,  brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że połączenie obu podmiotów nie wpłynie negatywnie na sytuację pracowników, zwłaszcza, że w kilku miejscach uzasadnienia akcentuje się konieczność podjęcia radykalnych działań naprawczych i efektywnego zarządzania personelem.

 Z uzasadnienia projektu ani dołączonej do niego Oceny Skutków Regulacji (OSR) nie wynika na podstawie jakich konkretnie danych, analiz, opinii czy też badań przyjęto konieczność połączenia obu SPZOZów i w oparciu o jakie przesłanki przyjmuje się, że połączenie to doprowadzi do pozytywnych następstw, o których mowa w uzasadnieniu. Połączenie dwóch istotnych dla województwa śląskiego regionalnych centrów służby krwi (wbrew temu co wskazano w uzasadnieniu RCKiK w Raciborzu obsługuje bardzo znaczący region w województwie, w tym miasta powyżej 100 000 mieszkańców) wymaga przeprowadzenia gruntowych analiz, ocen, kontroli i konsultacji. RCKiK w Raciborzu jest podmiotem posiadającym znaczące aktywa majątkowe, w tym nowy, warty miliony złotych budynek, w którym mieści się siedziba tej jednostki. Proces analiz i konsultacji powinien poprzedzać samo opracowanie projektu aktu o połączeniu. W uzasadnieniu projektu brak jest odniesienia, na jakich konkretnie wartościach i danych (w tym kwotowych i procentowych), oparł się Minister Zdrowia przystępując do opracowania projektu rozporządzenia. Pod uwagę wziąć trzeba uregulowania art. 51 i nast. ustawy o działalności leczniczej, który określa zasady gospodarki finansami SPZOZ-u, w tym zasady pokrywania ujemnego wyniku finansowego i możliwości pozyskiwania środków na jego pokrycie, w tym ze strony podmiotu tworzącego.

Uznając, że RCKiK w Raciborzu znajduje się w złej sytuacji finansowej i że połączenie to jedyna droga do jej poprawy, nie podaje się żadnych konkretnych danych.  Pomija się także, z niewiadomych względów, iż zasadniczą przyczyną powstania zadłużenia jest przede wszystkim realizowana przez RCKiK w Raciborzu inwestycja w nowy budynek, która to inwestycja realizowana była za wiedzą i każdorazową zgodą Ministerstwa Zdrowia
w zakresie planowania finansowego i zwiększających się kosztów inwestycji. Pomija się także, że zadłużenie RCKiK w Raciborzu w porównaniu z sytuacją finansową innych SPZOZ-ów na terenie Polski i województwa nie jest aż tak wysokie. Istnieją podmioty z zadłużeniem sięgającym setek milionów złotych, które nie są restrukturyzowane, a dostają rządowe środki na poprawę finansową. W uzasadnieniu projektu rozporządzenia nie podaje się nawet przybliżonych danych dotyczących zadłużenia RCKiK w Raciborzu i ocena jego sytuacji ekonomicznej ogranicza się do ogólników. Akcentuje się konieczność dokonania zmian o charakterze naprawczym, także bez bardziej szczegółowego wskazania jakie będą wynikać z tego skutki (ocena skutków jest jednym z wymogów stawianych uzasadnieniu projektu dokumentu rządowego). Jeśli Minister wysuwa tak dalece idące wnioski
o pozytywnym oddziaływaniu zmian na sytuację RCKiK w Raciborzu to znaczy, że wnioski takie poparte musiały być na jakichś konkretnych podstawach i danych – niestety nie poddano ich w uzasadnieniu, a zatem nie można zapoznać się odpowiednio z powodami przyjęcia wyłącznie pozytywnych następstw połączenia.  Uzasadniając połączenie przy użyciu argumentu o nadwyżkach krwi w RCKiK w Raciborzu i jej niedoborach w RCKiK
w Katowicach, nie bierze się pod uwagę sygnałów jakie Ministerstwo Zdrowia już otrzymywało, a mianowicie, że RCKiK w Katowicach posiadając niedobory krwi praktycznie nie zwracało się do RCKiK w Raciborzu o jej udostępnienie, a zwracało się o to przykładowo do RCKiK w Raciborzu centrum małopolskie. Pod wątpliwość zatem poddać należy założenie, że połączenie tych konkretnych podmiotów poprawi dystrybucję krwi.
W uzasadnieniu projektu nie jest w ogóle poddana analizie specyfika regionu. Katowice i Racibórz to miasta oddalone od siebie blisko o 80 km. Jeśli w ramach postulowanego planu naprawczego dojdzie do likwidacji pewnych pracowni w RCKiK w Raciborzu, określone czynności lub badania wykonać będzie można wyłącznie w Katowicach, co skutkować będzie poniesieniem w efekcie większych kosztów i przedłużeniem się czasu wykonywania badań. Nie wiadomo skąd Minister wywodzi, że odsetek zniszczeń krwi w RCKiK w Raciborzu jest duży – w ocenie tego centrum nie przekracza on średniej krajowej, a mógłby być jeszcze niższy, gdyby prawidłowo odbywała się współpraca ze strony RCKiK w Katowicach. Nie określono w rozporządzeniu ani w jego uzasadnieniu co planowane jest w perspektywie czasowej z majątkiem RCKiK w Raciborzu, brak jest jakichkolwiek gwarancji czy też chociażby ram pozwalających ustalić jak majątek ten będzie zagospodarowany, czy zostanie utrzymany czy też dokonane zostaną nim po połączeniu pewne rozporządzenia. Jeśli połączenie ma mieć efekt pozytywny, to z pewnością została opracowana analiza założenia działań o charakterze  naprawczym po połączeniu (bez niej przecież nie można wywodzić racjonalnych wniosków o skutkach połączenia – brak jest jednakże odniesienia się do tego w uzasadnieniu projektu).

Nie jest także brany pod uwagę aspekt społeczny i lokalny przy ocenie konieczności i skutków połączenia obu jednostek, gdzie plany ich połączenia spotykają się radykalnym sprzeciwem tak pacjentów, organów samorządowych jak i dawców – nie ulega wątpliwości, że organy administracji rządowej powinny ten aspekt brać pod uwagę na równi z aspektem ekonomicznym (choć także i ten, co wynika z uzasadnienia, nie został dokładnie przeanalizowany).

Wreszcie – co najistotniejsze – uzasadnienie wskazuje, że wydanie rozporządzenia i połączenie podmiotów nie wypłynie na rynek pracy, a pracownicy RCKiK w Raciborzu w trybie art. 23¹ KP staną się pracownikami RCKiK w Katowicach. Jest to sformułowanie oczywiście mające wprost odzwierciedlenie w treści ustawy o działalności leczniczej, ale samo rozporządzenie ani jego uzasadnienie nie reguluje w jakikolwiek sposób tego jakie będą następstwa połączenia dla pracowników w dalszej perspektywie czasowej. Wiadomym jest, że samo przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę nie może być powodem rozwiązania stosunków pracy z pracownikami (art. 23¹§ 6 KP).  Jednakże po połączeniu, zmiany organizacyjne z powodów ekonomicznych wynikających z takiego przejścia zakładu pracy, mogą w ocenie pracodawcy uzasadniać redukcję etatów. Tutaj szczególny niepokój budzić musi silnie akcentowany w uzasadnieniu projektu rozporządzenia postulat radykalnych działań naprawczych i optymalizacji zarządzenia personelem. W powiązaniu z brakiem jakichkolwiek dalszych postanowień co do planowanej organizacji RCKiK w Raciborzu po połączeniu, jego struktury organizacyjnej i personalnej, brakiem jakiegokolwiek planu lub założeń w tej kwestii (gdyby takowy istniał, projekt rozporządzenia lub jego uzasadnienie odnosiłby się do niego) sytuacja pracowników RCKiK w Raciborzu jest wysoce niepewna
i zachodzi duże prawdopodobieństwo, że kierując się postulatem „optymalizacji zarządzania” po połączeniu dojdzie do licznych zwolnień pracowniczych, co wywoła nie tylko szkodliwe skutki dla samych pracowników, ale także i pacjentów, którzy od lat korzystają ze specjalistycznej wiedzy doświadczonych pracowników RCKiK w Raciborzu. Po ich zwolnieniu większość pacjentów zmuszona będzie dojeżdżać do Katowic. Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” wyraźnie wskazuje na konieczność dogłębnej analizy i przedstawienia jej efektów przed wydaniem rozporządzenia w zakresie sytuacji pracowników RCKiK w Raciborzu po połączeniu. Za celowe uznajemy wprowadzenie gwarancji zatrudnienia po połączeniu, tak aby wskazany w rozporządzeniu status pracowników miał rzeczywiście realne znaczenie i nie odnosił się wyłącznie do chwili połączenia. Pracownicy boją się marginalizacji i zwolnień – co zrozumiałe z racji tego, że ich dotychczasowy zakład pracy stanie się jednostką podległą innej jednostce i to jej oddziałowi terenowemu.

Zdumienie budzi i niepokój strony związkowej ekspresowe tempo wprowadzenia w życie projektowanego rozporządzenia, w szczególności rezygnacja z okresu vacatio legis, co budzi poważne zastrzeżenia co do zgodności projektowanego aktu normatywnego w Konstytucją. Przy tak istotnych brakach informacyjnych i braku wszechstronnej analizy problemu wydanie tego aktu normatywnego nie tylko może nie spełnić oczekiwań ujętych
w uzasadnieniu, co wręcz prowadzić może do skutków szkodliwych

Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” wskazuje na konieczność bezpośrednich spotkań strony rządowej ze stroną związkową tak na szczeblu wojewódzkim jak i centralnym. Należy wysłuchać stanowiska strony pracowniczej i środowisk lokalnych, aby móc podjąć racjonalną decyzję i na jej podstawie wydać akt normatywny, który przyniesie postulowane w nim efekty. W chwili obecnej prace legislacyjne prowadzone są pospiesznie i bez odpowiednich konsultacji. Uprzedzamy, że uchwalenie rozporządzenia bez wcześniejszego dokładnego omówienia podstaw i następstw jego wydania wywoła z pewnością duże wzburzenie społeczne, a organy władzy publicznej powołane są by służyć obywatelom.

 

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” mając na uwadze lokalny charakter oddziaływania projektowanego rozporządzenia Ministra Zdrowiaw sprawie połączenia Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach, podziela i przedstawia opinię Zarządu Regionu  Śląsko- Dąbrowskiego  NSZZ „Solidarność”  o następującej treści.

    Zarząd Regionu Śląsko- Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie połączenia Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Raciborzu z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa w Katowicachnie tylko z formalno-prawnego punktu widzenia, ale również i przede wszystkim zasadność i celowość jego wydania.

     Podstawę prawną wydania rozporządzenia stanowi art. 66 ustawy o działalności leczniczej z dnia 15 kwietnia 2011 r. Przepis ten określa, w jaki sposób i na podstawie jakiego aktu dokonać można połączenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (dalej zwanych SPZOZ-ami). Ustęp 3 tego artykułu określa minimalne wymogi, jakie spełniać winien akt o połączeniu – w tym wypadku, zgodnie z art. 66 ust. 2 pkt. 1 wspomnianej ustawy – akt o połączeniu stanowić będzie rozporządzenie. Wniosek dotyczący tego, że ustawa reguluje tylko minimalne warunki jakie spełniać musi akt o połączeniu, wynika wprost z brzmienia art. 66 ust. 3, w którym użyto słowa „w szczególności”. Gdyby owo sfomułowanie nie zostało zawarte w treści przepisu, katalog elementów treściowych stawianych aktowi o połączeniu miałby charakter zamknięty i wyczerpujący, bez możliwości rozszerzenia takiego aktu o elementy dodatkowe.

W sytuacji natomiast, gdy w wyniku tego rodzaju konstrukcji przepisu użyte zostało sformułowanie „w szczególności”, przyjąć należy stanowczo, że akt o połączeniu (rozporządzenie) może regulować kwestie związane z połączeniem SPZOZ-ów bardziej szczegółowo i szerzej aniżeli wynika z brzmienia ustawy – dopuszcza to bowiem sam ustawodawca. Jednocześnie w art. 66 ust. 6 wspomnianej ustawy, połączenie, o którym mowa w ust. 1, następuje bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego podmiotu przejmowanego. Przepis ten może być interpretowany jednakże dwojako – albo jako zakaz likwidacji podmiotu przejmowanego albo stricte jako ułatwienie formalnego przeprowadzenia połączenia się SPZOZ-ów, nie wykluczające jednak możliwości faktycznego ograniczenia lub nawet zaprzestania działalności (w perspektywie czasu) podmiotu przejętego.  Powstaje więc konieczność gruntownej analizy podstaw i następstw wydania aktu o połączeniu (rozporządzenia).

Wymogi legislacyjne, jakie stawia się projektom aktów prawnych wydawanych w ramach swoich kompetencji przez organy administracji rządowej – ministra, określone zostały w uchwale nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. „Regulamin pracy Rady Ministrów”. Stosownie do § 20 ust. 1 tejże uchwały do opracowania, prowadzenia procesu uzgodnień, konsultacji publicznych lub opiniowania oraz wnoszenia do rozpatrzenia projektu dokumentu rządowego jest uprawniony między innymi członek Rady Ministrów, stosownie do zakresu swojej właściwości, zwany także „organem wnioskującym”. Przed dokument rządowy lub akt normatywny zgodnie z § 19 ust. 1 pkt. 3 rozumieć należy między innymi projekt rozporządzenia ministra. Podstawy uzasadniające przygotowanie projektu dokumentu urzędowego w sprawie określa § 24 wspomnianej uchwały, z którego wynika, że organ wnioskujący podejmuje prace nad projektem dokumentu rządowego, jeżeli opracowanie danego dokumentu wynika w szczególności z:

1.       obowiązujących przepisów;

2.       konieczności wdrożenia lub wykonania prawa Unii Europejskiej;

3.       przyjętych strategii lub programów;

4.       dokonanych analiz i ocen stanu prawnego lub sytuacji społeczno-gospodarczej, w tym uwzględniających konsultacje zagadnień z danej dziedziny życia społeczno-gospodarczego.

Przed rozpoczęciem prac nad opracowaniem projektu dokumentu rządowego, o którym mowa w § 19 ust. 1, zwanego dalej „projektem aktu normatywnego” oraz projektu założeń projektu ustawy organ wnioskujący dokonuje oceny przewidywanych skutków społeczno-gospodarczych ich wydania. Zgodnie z § 27 uchwały wraz z projektem aktu normatywnego organ wnioskujący opracowuje uzasadnienie projektu. Uzasadnienie projektu aktu normatywnego powinno:

1.   wyjaśniać potrzebę i cel wydania aktu;

2.   przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana;

3.       wykazywać różnicę między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym     (przewidywane skutki prawne wejścia aktu w życie);

4.       zawierać:

a.      oświadczenie organu wnioskującego co do zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej,

1. ocenę organu wnioskującego, czy projekt aktu podlega notyfikacji zgodnie
   z przepisami dotyczącymi funkcjonowania krajowego systemu.

 

Odnosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt przesłanego projektu rozporządzenia oraz jego uzasadnienia stwierdzić trzeba, iż samo rozporządzenie zawiera jedynie podstawowe tj. minimalnie wymagane, stosownie do art. 66 ustawy o działalności leczniczej, unormowania dotyczące połączenia wskazanych w nim SPZOZ-ów i nie reguluje w sposób szczegółowy istotnych dla dalszego funkcjonowania RCKiK w Raciborzu kwestii, zwłaszcza w zakresie mienia podmiotu przejmowanego (ogranicza się jedynie do wskazania, że mienie to stanie się własnością RCKiK w Katowicach) i zagadnień personalnych (tutaj też zawiera jedynie odesłanie do art. 23¹ KP i mówi o przejściu pracowników RCKiK w Raciborzu do RCKiK w Katowicach). Ustawa zaś dopuszcza uregulowanie tychże kwestii w sposób bardziej szczegółowy, wprost stanowiąc, iż akt o połączeniu zawiera postanowienia „w szczególności” o przejęciu mienia podmiotu przejmowanego (ustawa więc odsyła do aktu o połączeniu, jako dokumentu uszczegóławiającego te kwestie).  Przedstawione zaś uzasadnienie projektu, w ocenie Zarządu Regionu Śląsko- Dąbrowskiego, nie odpowiada  wymogom stawianym w wyżej powołanych przepisach Regulaminu pracy Rady Ministrów i z racji jego braków  nie pozwala na akceptację projektu rozporządzenia.

Całokształt uzasadnienia ogranicza się do bardzo ogólnikowych sformułowań sprowadzających się do następujących wniosków:

–        RCKiK w Raciborzu posiada zadłużenie i jest w złej sytuacji finansowej

–        zasięg działania RCKiK w Raciborzu jest niewielki;

–        RCKiK w Raciborzu  posiada nadmiar krwi, którą niekiedy trzeba było zniszczyć;

Z kolei RCKiK w Katowicach:

–        jest jednostką dużą

–        znajduje się w dobrej sytuacji materialnej

–        jest w stanie przejąć RCKiK w Raciborzu i uczynić z niego sprawnie działający oddział terenowy.

Z przesłanek tych projektodawca wywodzi dalece ogólną konkluzję, iż połączenie poprawi dystrybucję krwi, wpłynie na racjonalizację kosztów funkcjonowania publicznej służby krwi, i doprowadzi do skuteczniejszego i bardziej efektywnego zarządzania aktywami i personelem.

Powyższe wnioski, wbrew wymogom określanym w § 27 Regulaminu pracy Rady Ministrów, są tak dalece ogólne, że w zasadzie opatrzyć można by nimi  każdy postulowany do wejścia w życie projekt aktu normatywnego i tym samym nie pozwalają ocenić jakie skutki socjalne
i pracownicze będzie mieć połączenie.

Połączenie jako takie wywierać będzie skutki tak dla osób korzystających z RCKiK w Raciborzu, ale przede wszystkim na jego pracowników. Gruntowej analizie poddać trzeba więc celowość dokonania połączenia obu podmiotów. W ocenie Zarządu Regionu Śląsko – Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”, przy takim brzmieniu uzasadnienia projektu rozporządzenia,  brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że połączenie obu podmiotów nie wpłynie negatywnie na sytuację pracowników, zwłaszcza, że w kilku miejscach uzasadnienia akcentuje się konieczność podjęcia radykalnych działań naprawczych i efektywnego zarządzania personelem.

 Z uzasadnienia projektu ani dołączonej do niego Oceny Skutków Regulacji (OSR) nie wynika na podstawie jakich konkretnie danych, analiz, opinii czy też badań przyjęto konieczność połączenia obu SPZOZów i w oparciu o jakie przesłanki przyjmuje się, że połączenie to doprowadzi do pozytywnych następstw, o których mowa w uzasadnieniu. Połączenie dwóch istotnych dla województwa śląskiego regionalnych centrów służby krwi (wbrew temu co wskazano w uzasadnieniu RCKiK w Raciborzu obsługuje bardzo znaczący region w województwie, w tym miasta powyżej 100 000 mieszkańców) wymaga przeprowadzenia gruntowych analiz, ocen, kontroli i konsultacji. RCKiK w Raciborzu jest podmiotem posiadającym znaczące aktywa majątkowe, w tym nowy, warty miliony złotych budynek, w którym mieści się siedziba tej jednostki. Proces analiz i konsultacji powinien poprzedzać samo opracowanie projektu aktu o połączeniu. W uzasadnieniu projektu brak jest odniesienia, na jakich konkretnie wartościach i danych (w tym kwotowych i procentowych), oparł się Minister Zdrowia przystępując do opracowania projektu rozporządzenia. Pod uwagę wziąć trzeba uregulowania art. 51 i nast. ustawy o działalności leczniczej, który określa zasady gospodarki finansami SPZOZ-u, w tym zasady pokrywania ujemnego wyniku finansowego i możliwości pozyskiwania środków na jego pokrycie, w tym ze strony podmiotu tworzącego.

Uznając, że RCKiK w Raciborzu znajduje się w złej sytuacji finansowej i że połączenie to jedyna droga do jej poprawy, nie podaje się żadnych konkretnych danych.  Pomija się także, z niewiadomych względów, iż zasadniczą przyczyną powstania zadłużenia jest przede wszystkim realizowana przez RCKiK w Raciborzu inwestycja w nowy budynek, która to inwestycja realizowana była za wiedzą i każdorazową zgodą Ministerstwa Zdrowia
w zakresie planowania finansowego i zwiększających się kosztów inwestycji. Pomija się także, że zadłużenie RCKiK w Raciborzu w porównaniu z sytuacją finansową innych SPZOZ-ów na terenie Polski i województwa nie jest aż tak wysokie. Istnieją podmioty z zadłużeniem sięgającym setek milionów złotych, które nie są restrukturyzowane, a dostają rządowe środki na poprawę finansową. W uzasadnieniu projektu rozporządzenia nie podaje się nawet przybliżonych danych dotyczących zadłużenia RCKiK w Raciborzu i ocena jego sytuacji ekonomicznej ogranicza się do ogólników. Akcentuje się konieczność dokonania zmian o charakterze naprawczym, także bez bardziej szczegółowego wskazania jakie będą wynikać z tego skutki (ocena skutków jest jednym z wymogów stawianych uzasadnieniu projektu dokumentu rządowego). Jeśli Minister wysuwa tak dalece idące wnioski
o pozytywnym oddziaływaniu zmian na sytuację RCKiK w Raciborzu to znaczy, że wnioski takie poparte musiały być na jakichś konkretnych podstawach i danych – niestety nie poddano ich w uzasadnieniu, a zatem nie można zapoznać się odpowiednio z powodami przyjęcia wyłącznie pozytywnych następstw połączenia.  Uzasadniając połączenie przy użyciu argumentu o nadwyżkach krwi w RCKiK w Raciborzu i jej niedoborach w RCKiK
w Katowicach, nie bierze się pod uwagę sygnałów jakie Ministerstwo Zdrowia już otrzymywało, a mianowicie, że RCKiK w Katowicach posiadając niedobory krwi praktycznie nie zwracało się do RCKiK w Raciborzu o jej udostępnienie, a zwracało się o to przykładowo do RCKiK w Raciborzu centrum małopolskie. Pod wątpliwość zatem poddać należy założenie, że połączenie tych konkretnych podmiotów poprawi dystrybucję krwi.
W uzasadnieniu projektu nie jest w ogóle poddana analizie specyfika regionu. Katowice i Racibórz to miasta oddalone od siebie blisko o 80 km. Jeśli w ramach postulowanego planu naprawczego dojdzie do likwidacji pewnych pracowni w RCKiK w Raciborzu, określone czynności lub badania wykonać będzie można wyłącznie w Katowicach, co skutkować będzie poniesieniem w efekcie większych kosztów i przedłużeniem się czasu wykonywania badań. Nie wiadomo skąd Minister wywodzi, że odsetek zniszczeń krwi w RCKiK w Raciborzu jest duży – w ocenie tego centrum nie przekracza on średniej krajowej, a mógłby być jeszcze niższy, gdyby prawidłowo odbywała się współpraca ze strony RCKiK w Katowicach. Nie określono w rozporządzeniu ani w jego uzasadnieniu co planowane jest w perspektywie czasowej z majątkiem RCKiK w Raciborzu, brak jest jakichkolwiek gwarancji czy też chociażby ram pozwalających ustalić jak majątek ten będzie zagospodarowany, czy zostanie utrzymany czy też dokonane zostaną nim po połączeniu pewne rozporządzenia. Jeśli połączenie ma mieć efekt pozytywny, to z pewnością została opracowana analiza założenia działań o charakterze  naprawczym po połączeniu (bez niej przecież nie można wywodzić racjonalnych wniosków o skutkach połączenia – brak jest jednakże odniesienia się do tego w uzasadnieniu projektu).

Nie jest także brany pod uwagę aspekt społeczny i lokalny przy ocenie konieczności i skutków połączenia obu jednostek, gdzie plany ich połączenia spotykają się radykalnym sprzeciwem tak pacjentów, organów samorządowych jak i dawców – nie ulega wątpliwości, że organy administracji rządowej powinny ten aspekt brać pod uwagę na równi z aspektem ekonomicznym (choć także i ten, co wynika z uzasadnienia, nie został dokładnie przeanalizowany).

Wreszcie – co najistotniejsze – uzasadnienie wskazuje, że wydanie rozporządzenia i połączenie podmiotów nie wypłynie na rynek pracy, a pracownicy RCKiK w Raciborzu w trybie art. 23¹ KP staną się pracownikami RCKiK w Katowicach. Jest to sformułowanie oczywiście mające wprost odzwierciedlenie w treści ustawy o działalności leczniczej, ale samo rozporządzenie ani jego uzasadnienie nie reguluje w jakikolwiek sposób tego jakie będą następstwa połączenia dla pracowników w dalszej perspektywie czasowej. Wiadomym jest, że samo przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę nie może być powodem rozwiązania stosunków pracy z pracownikami (art. 23¹§ 6 KP).  Jednakże po połączeniu, zmiany organizacyjne z powodów ekonomicznych wynikających z takiego przejścia zakładu pracy, mogą w ocenie pracodawcy uzasadniać redukcję etatów. Tutaj szczególny niepokój budzić musi silnie akcentowany w uzasadnieniu projektu rozporządzenia postulat radykalnych działań naprawczych i optymalizacji zarządzenia personelem. W powiązaniu z brakiem jakichkolwiek dalszych postanowień co do planowanej organizacji RCKiK w Raciborzu po połączeniu, jego struktury organizacyjnej i personalnej, brakiem jakiegokolwiek planu lub założeń w tej kwestii (gdyby takowy istniał, projekt rozporządzenia lub jego uzasadnienie odnosiłby się do niego) sytuacja pracowników RCKiK w Raciborzu jest wysoce niepewna
i zachodzi duże prawdopodobieństwo, że kierując się postulatem „optymalizacji zarządzania” po połączeniu dojdzie do licznych zwolnień pracowniczych, co wywoła nie tylko szkodliwe skutki dla samych pracowników, ale także i pacjentów, którzy od lat korzystają ze specjalistycznej wiedzy doświadczonych pracowników RCKiK w Raciborzu. Po ich zwolnieniu większość pacjentów zmuszona będzie dojeżdżać do Katowic. Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” wyraźnie wskazuje na konieczność dogłębnej analizy i przedstawienia jej efektów przed wydaniem rozporządzenia w zakresie sytuacji pracowników RCKiK w Raciborzu po połączeniu. Za celowe uznajemy wprowadzenie gwarancji zatrudnienia po połączeniu, tak aby wskazany w rozporządzeniu status pracowników miał rzeczywiście realne znaczenie i nie odnosił się wyłącznie do chwili połączenia. Pracownicy boją się marginalizacji i zwolnień – co zrozumiałe z racji tego, że ich dotychczasowy zakład pracy stanie się jednostką podległą innej jednostce i to jej oddziałowi terenowemu.

Zdumienie budzi i niepokój strony związkowej ekspresowe tempo wprowadzenia w życie projektowanego rozporządzenia, w szczególności rezygnacja z okresu vacatio legis, co budzi poważne zastrzeżenia co do zgodności projektowanego aktu normatywnego w Konstytucją. Przy tak istotnych brakach informacyjnych i braku wszechstronnej analizy problemu wydanie tego aktu normatywnego nie tylko może nie spełnić oczekiwań ujętych
w uzasadnieniu, co wręcz prowadzić może do skutków szkodliwych

Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność” wskazuje na konieczność bezpośrednich spotkań strony rządowej ze stroną związkową tak na szczeblu wojewódzkim jak i centralnym. Należy wysłuchać stanowiska strony pracowniczej i środowisk lokalnych, aby móc podjąć racjonalną decyzję i na jej podstawie wydać akt normatywny, który przyniesie postulowane w nim efekty. W chwili obecnej prace legislacyjne prowadzone są pospiesznie i bez odpowiednich konsultacji. Uprzedzamy, że uchwalenie rozporządzenia bez wcześniejszego dokładnego omówienia podstaw i następstw jego wydania wywoła z pewnością duże wzburzenie społeczne, a organy władzy publicznej powołane są by służyć obywatelom.