Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektów uchwały Rady Ministrów ws. ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych oraz rozporządzenia Rady Ministrów ws. szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych.
1. Należy pozytywnie ocenić ustanowienie rządowego programu dla rodzin wielodzietnych, który ma wspierać podjęte przez samorządy terytorialne, inicjatywy mające na celu umacnianie rodzin wielodzietnych.
2. Program ma być realizowany przy współudziale gminy jako zadanie zlecone
z zakresu administracji rządowej. Wyjaśnić należy, z jakich środków budżetowych będzie finansowany program oraz koszt jego obsługi. Prezydium KK zwraca uwagę, że środki budżetowe przeznaczone na świadczenia rodzinne oraz na świadczenia z pomocy społecznej są niewystarczające na bieżącą realizację zadań, co dotyka zwłaszcza rodziny wielodzietne. Spadek ilości wypłacanych zasiłków rodzinnych trwa już od 9 lat. W tym okresie liczba dzieci otrzymujących zasiłek spadła z 5,5 mln (w 2004 r.) do ok. 2,2 mln (w 2012 r.). Wynika to
z utrzymywania na niezmienionym poziomie, w latach 2004-2012, kryteriów dochodowych uprawniających do korzystania ze świadczeń rodzinnych. Kolejne rządy nie decydowały się na podniesienie kryteriów, tłumacząc to brakiem środków finansowych w budżecie. Jednocześnie w latach 2006-2012 rząd, ze względów oszczędnościowych, zrezygnował z ustawowego podniesienia progów uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej, czego efektem było obniżenie kryteriów pomocy społecznej poniżej minimum egzystencji dla rodzin z dziećmi. Sytuacja nie uległa zmianie po weryfikacji od 1 października 2012 r., podwyższone kryteria uprawniające do pomocy społecznej już z chwilą ich przyjęcia były poniżej minimum egzystencji dla dwóch typów rodzin, w tym dla rodziny 5 – osobowej. W związku z powyższym Prezydium KK postuluje, aby środki finansowe na realizację rządowego programu dla rodzin wielodzietnych stanowiły oddzielną pozycję budżetową.
3. Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zwraca uwagę na nierozwiązaną kwestię przepisów prawa finansowego, w oparciu o które regionalne izby obrachunkowe, zaliczają korzystanie z ulgowych opłat i zniżek
z tytułu posiadania Karty Dużej Rodziny do „dochodów” podlegających opodatkowaniu. Samorządy zgłaszają powyższy problem, jako istotną barierę rozwoju tej inicjatywy.
Do rozstrzygnięcia pozostaje problem, w jaki sposób zachęcać gminy do przyłączania się do ogólnopolskiej akcji, jeśli nie mają one gwarancji rekompensat za udzielane wsparcie w zakresie działania karty rodzinom spoza terenu danej gminy (np. kwestia ulg w na przejazdy komunikacją gminną dla rodzin z sąsiedniej gminy).