Miesiąc: październik 2012

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, w związku z decyzją nr 167/11 ws. wypowiedzenia umowy o przekazaniu prowadzenia Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych w Łodzi, z dniem 1 stycznia 2013 r. postanawia dokonać likwidacji ww. Ośrodka.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do Art. 1 projektu ustawy Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 września o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz niektórych innych ustaw:

1)     Zmiana 2: w art. 6a nie ma uzasadnienia obowiązku przedstawiania przez rodziców/opiekunów dzieci danych dotyczących miejsca opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 6a pkt 7) oraz danych o wysokości dochodów rodziców (art. 6a pkt 8);

2)     Zmiana 3: w art. 9a o ile łączenie w celach organizacyjnych żłobków i klubów dziecięcych z przedszkolami nie budzi zastrzeżeń, to łączenie ich ze szkołami może stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa najmłodszych podopiecznych. Obniżenie kosztów funkcjonowania żłobka lub klubu dziecięcego nie powinno odbywać się kosztem bezpieczeństwa maluchów;

3)     Zmiana 10: negatywnie opiniujemy ustawowe ograniczenie form zatrudnienia opiekunów dziennych jedynie do umów cywilno-prawnych (umowy – zlecania). Postulujemy o rozszerzenie form zatrudnienia o umowy zawierane na podstawie Kodeksu pracy;

4)     Zmiana 21: mimo zwiększenia maksymalnej granicy dotacji do 80% kosztów realizacji zadania, jej fakultatywność nie gwarantuje rzeczywistego jej zwiększenia, a co za tym idzie poddaje w wątpliwość osiągnięcie zakładanych w uzasadnieniu do projektu ustawy celów: tj. ułatwienie tworzenia nowych miejsc opieki dla dzieci oraz obniżenie wysokości opłat wnoszonych przez rodziców.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do przedstawionego przez Urząd Zamówień Publicznych „projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych”.

Zamówienia publiczne, jako przedsięwzięcia realizowane z pieniędzy podatników powinny podlegać specjalnej procedurze. Doświadczenia ostatnich lat związane z intensyfikacją inwestycji publicznych pokazały słabości obecnie obowiązującej procedury zamówień publicznych, doprowadzając do upadłości wielu firmy oraz powodując lawinowe zwolnienia pracowników. Dlatego też pozytywnie należy ocenić inicjatywę Urzędu Zamówień Publicznych, zmierzającą do wprowadzenia przepisów mających na celu wzmocnienie jakości realizowanych inwestycji publicznych. Niestety, termin ich wprowadzenia należy uznać za spóźniony, ponieważ okres intensywnej realizacji zamówień publicznych związanych ze współfinansowaniem z funduszy unijnych oraz z turniejem EURO 2012 dobiega końca.

Wprowadzenie mechanizmu eliminacji rażąco niskiej ceny w procedurze zamówień publicznych jest dawno oczekiwanym przez Związek postulatem. Takie rozwiązanie uchroni rynek przed nierzetelnymi wykonawcami licytującymi nierealnie niskie ceny, wręcz uniemożliwiające wykonanie zamówienia. Dla związków zawodowych nie do przyjęcia są przede wszystkim rozwiązania umożliwiające przyjęcie ofert z zaniżonymi wynagrodzeniami pracowników. Zamawiający winien już w zamówieniu wyspecyfikować pozycję określającą koszty pracy w podziale na umowy o pracę i inne umowy cywilno-prawne. Analiza tej wartości pozwoli, wszystkim zainteresowanym stronom procesu udzielania zamówienia publicznego, na weryfikację ofert pod kątem ich zgodności z  przepisami  prawa pracy.
NSZZ „Solidarność” postuluje powrót do koncepcji, która z dobrym skutkiem obowiązywała jeszcze kilka lat temu. Związki zawodowe i pracodawcy ustalali płacę minimalną uwzględniającą wszelkie koszty: podatków pośrednich, bezpośrednich oraz zobowiązania w stosunku do pracowników z uwzględnieniem przepisów BHP oraz funduszu socjalnego. Tak ustalona płaca minimalna obowiązywała przy tworzeniu kosztorysu przetargowego. Wybieranie ofert z rażąco niską ceną powoduje, że obecnie często na placu budowy pracują źle opłacani pracownicy o najniższych kwalifikacjach. Trudno wówczas mówić o jakości, czy terminowości. Należy zauważyć, że w związku z faktem, iż zamówienia publiczne są realizowane przez instytucje publiczne lub przez podmioty prywatne z udziałem środków publicznych, możliwość oceny przyszłego wykonawcy w zakresie przestrzegania przez niego praw pracowniczych stanowić będzie również impuls dla firm ubiegających się o zlecenia rządowe lub samorządowe do prowadzenia polityki zatrudniania w sposób gwarantujący poszanowanie standardów pracy. W celu ochrony zatrudnienia pracowników na umowę o pracę oraz tworzenia dobrej jakości miejsc pracy, należy wprowadzić uwarunkowanie, aby firma startująca do przetargu wykonywała co najmniej 30% robót własnymi siłami. Takie rozwiązanie uniemożliwi udział w przetargach firm, tak zwanych „teczkowych”, które są niepotrzebnym pośrednikiem pomiędzy zamawiającym a realizatorem zamówienia.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia możliwość ograniczenia przez zamawiającego podmiotów biorących udział w postępowaniu do wykonawców pochodzących z UE, EOG, z krajów stron Porozumienia w sprawie zamówień rządowych (GPA). Powszechnie krytykowana jest praktyka zamówień publicznych, np. w budownictwie, dotycząca powszechnego dostępu do przetargów na roboty budowlane. Powszechna dostępność, w tym dla firm spoza terytorium Unii Europejskiej, generuje problemy z realizacją zamówień, co można było zaobserwować w ostatnim czasie przy budowie autostrad realizowanych przez firmy azjatyckie. Według naszej opinii rynek budowlany jest dostatecznie konkurencyjny, wszystkie wielkie koncerny z kapitałem transgranicznym, jak również polskim, są podmiotami startującymi w przetargach na kontrakty budowlane. Posiadają one wysokiej jakości kwalifikacje oraz zasoby, niezbędne do realizacji zamówień publicznych. W nowych rozwiązaniach muszą znajdować się zapisy zachęcające do stosowania tego ograniczenia przez zamawiających.

Procedura zamówień publicznych powinna uwzględniać również pewne uwarunkowania globalne, niezależne od samego zamawiającego oraz realizującego zamówienia publiczne. Przykładem takiego niezależnego uwarunkowania są np.: ceny ropy naftowej czy stali na rynkach światowych. Dziś inwestor sam ponosi ryzyko związane z destabilizacją na rynkach światowych. Powinna istnieć możliwość negocjowania zmiany cen z ważnych powodów w obie strony, przede wszystkim w sytuacji zagrożenia upadłością firmy realizującej zamówienie publiczne. Działanie takie powinno stanowić element walki z bezrobociem.

Zdaniem Prezydium KK przy realizacji zamówień publicznych powinno się zwracać większą uwagę na kwestie związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Już na etapie warunków przetargowych powinno uwzględniać się warunki BHP, ten czynnik powinien być znaczący w punktowaniu składanych ofert.

Dopuszczenie możliwości składnia ofert i dokumentów wyłącznie w języku innym niż język polski (Ad 10), implikuje ograniczenie możliwości analizy tak przedstawionej oferty przez podmioty krajowe oraz generuje koszty dla krajowych przedsiębiorców w postaci nakładów na tłumaczenie dokumentacji złożonej przez kontroferentów. Jednocześnie taka możliwość nakłada na zamawiającego konieczność zatrudniania osób biegle władających językiem obcym, w którym jest złożona oferta, lub zlecenia takiej usługi na zewnątrz. W obu przypadkach, koszty oceny takiej oferty spadły na instytucje rządowe lub samorządowe.
W związku z tym, przy wprowadzeniu takiego zapisu należy dodatkowo oszacować koszty jego funkcjonowania.

Decyzja do użytku służbowego

Prezydium Komisji Krajowej negatywnie ocenia projekt ustawy z dnia 12 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz o zmianie niektórych ustaw.

W 2009 r. została uchwalona nowa ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Następnie w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 2012 r. (Sygn. Akt Kp 10/09) Sejm zmodyfikował zakwestionowane przepisy ustawy i w dniu 26 lipca 2012 r. ustawa w nowym brzmieniu została opublikowana (Dz. U z 2012, poz. 855). Opiniowany przez Prezydium KK NSZZ „Solidarność” poselski projekt został wniesiony do laski marszałkowskiej przed publikacją ustawy w Dzienniku Ustaw.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” podtrzymuje stanowisko XXIII KZD ws. zmian w ustawie o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych sprzeciwiając się wprowadzeniu przepisów ograniczających niezależność kas spółdzielczych, które mogą doprowadzić do wyeliminowania międzysektorowej konkurencji na rynku usług finansowych.

Zdaniem Prezydium KK projekt nie uwzględnia specyfiki SKOK, wzorując proponowane regulacje wprost na rozwiązaniach zastosowanych dla banków, które prowadzą znacznie szerszą działalność.

Projekt wprowadza rozwiązania nadzorcze dalej idące niż w przypadku innych instytucji finansowych (np. dotyczące kadencji członków zarządów i rad nadzorczych). Brak jest uzasadnienia dla zastąpienia regulacji Prawa spółdzielczego rozwiązaniami pochodzącymi z Kodeksu spółek handlowych.

Biorąc pod uwagę bardzo istotny cel projektu, jakim jest dodatkowe wzmocnienia bezpieczeństwa członków kas oraz zapewnienia stabilności finansowej całemu systemowi finansowemu oraz zapewnienia bezpieczeństwa środków gromadzonych, należałoby wykazać, że dotychczas stosowane zabezpieczenia są niewystarczające. Takich informacji w uzasadnieniu projektu nie ma, a dodatkowo projektodawcy potwierdzają wypełnienie przez obowiązującą ustawę ustaleń dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE z dnia 11 marca 2009 r. zmieniającej dyrektywę 94/19/WE w sprawie systemów gwarantowania depozytów w odniesieniu do poziomu gwarancji oraz terminu wypłaty. Warto także zwrócić uwagę na wolę projektodawcy (wyrażoną w uzasadnieniu) opracowania rozwiązań prawnych uwzględniających specyfikę kas, jednak szczegółowe rozwiązania przedstawione w projekcie przeczą tej tezie. Znaczna część przepisów powstała w oparciu o regulacje zawarte w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, a wiele sformułowań zostało przeniesionych wprost w brzmieniu zawartym w ustawie, a zmiany dotyczą jedynie nomenklatury (zmiana: „bank” lub „podmiot objęty systemem gwarantowania” na „kasa”).

Zakres przedłożonej nowelizacji wymaga przedstawienia analizy jej skutków oraz kosztów ich wdrożenia dla dalszego funkcjonowania SKOK, ale przede wszystkim dla beneficjentów kas spółdzielczych, tym bardziej, że projekt wprowadza istotne zmiany
w systemie gwarantowania depozytów. Biorąc pod uwagę skutki proponowanych zmian, okres 14 dni vacatio legis jest zdecydowanie niewystarczający.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, w związku z podpisanym przez Prezesa Rady Ministrów zarządzeniem nr 72 z dnia 6 września 2012 r. zmieniającym zarządzenie Prezesa Rady Ministrów nr 41 z dnia 15 grudnia 2008 r. w sprawie Zespołu ds. Rozwiązań Systemowych w Zakresie Ekonomii Społecznej, wyznacza do prac w Zespole jako przedstawiciela NSZZ „Solidarność” Agnieszkę Kochańską.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia cofnąć rekomendację przedstawicielowi NSZZ „Solidarność” Zdzisławowi Maszkiewiczowi – członkowi zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy i powołać w jego miejsce Waldemara Bartosza jako członka zespołu problemowego ds. polityki gospodarczej i rynku pracy Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno Gospodarczych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postanawia cofnąć rekomendację do prac w Naczelnej Radzie Zatrudnienia przedstawicielowi NSZZ „Solidarność” Zdzisławowi Maszkiewiczowi, a w jego miejsce powołuje Waldemara Bartosza.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” protestuje przeciwko rozwiązaniom zawartym w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie wyraża zgody na ponowne zamrożenie wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej w sytuacji stale rosnących cen i kosztów utrzymania. Od 2007 roku następuje systematyczny spadek płac realnych osób pracujących w sferze budżetowej. Spadek wynagrodzeń realnych jest tym dotkliwszy dla pracowników, że wzrosty cen dotyczą głownie cen nośników energii, opłat za mieszkanie oraz cen żywności.

Za niedopuszczalne uważamy sięganie po raz kolejny do środków Funduszu Pracy, niezgodnie z jego przeznaczeniem (finansowanie szkoleń, staży, specjalizacji służby zdrowia) oraz zamrożenie na poziomie 2011 r. zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Uwagi szczegółowe

1. Prezydium KK zdecydowanie negatywnie ocenia zmiany zaproponowane w art. 2 projektu. Projektodawcy planują, aby przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, będące podstawą do wyliczeń odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, stanowiło przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2010 r., ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 5 ust. 7 ustawy. Tak więc proponuje się, aby podstawa do wyliczeń odpisu podstawowego na Fundusz w 2013 roku pozostała na taki samym poziomie jak w roku 2012 r.

Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, iż przyczyną proponowanych rozwiązań jest realizacja polityki państwa polegająca na zamrożeniu wydatków
na wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej. Należy wskazać, iż proponowana zmiana wywrze szerszy skutek, niż wskazany przez projektodawcę
w uzasadnieniu. Zakres podmiotowy ustawy obejmuje zarówno pracodawców sfery budżetowej jak i działających poza nią. Zatem beneficjentami środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą być zarówno pracownicy zatrudnieni w sferze budżetowej, jak i ci zatrudnieni u pozostałych pracodawców. Wprowadzenie proponowanej zmiany wpłynie również na wysokość świadczenia urlopowego wypłacanego pracownikom przez pracodawców, którzy nie utworzyli zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Art. 8 ust. 1. ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wskazuje, iż przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Z powyższego wynika, iż beneficjantami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są pracownicy znajdujący się w najtrudniejszej sytuacji ekonomiczno-społecznej. Utrzymanie wysokości odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na poziomie roku poprzedniego będzie oznaczać, iż pracownicy znajdujący się w trudnej sytuacji otrzymają pomoc o mniejszej wartości realnej.

 1.Prezydium KK negatywnie opiniuje zmiany zaproponowane w art. 3, 9, 16, 27 i 28 projektu ustawy.

Projekt przewiduje kolejny rok z rzędu obciążenie Funduszu Pracy kosztami szkoleń lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych, co jest sprzeczne z celem, dla którego Fundusz Pracy został powołany. Ponadto, jako dysponenta Funduszu w powyższym zakresie ustanowiono Ministra Zdrowia, który zgodnie z podziałem kompetencji nie realizuje zadania w postaci aktywizacji osób bezrobotnych. Dysponentem Funduszu Pracy powinien być w pełnym zakresie Minister Pracy i Polityki Społecznej. Jednocześnie należy podkreślić, iż w uzasadnieniu projektu ustawy nie wskazano przyczyn finansowania szkoleń lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych z Funduszu Pracy. Wskazano jedynie, iż finansowanie to odbywało się w latach ubiegłych, zatem konieczne jest jego przedłużenie w roku kolejnym. Mając na uwadze powyższe ocena skutków regulacji powinna przewidywać negatywny wpływ na rynek pracy ww. przepisów, ponieważ ograniczają one co najmniej o ponad 800 mln zł finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu.

W art. 9 ust. 2 projektu negatywnie należy ocenić możliwość przesunięcia środków Funduszu Pracy na finansowanie innych działań, niż związane z przeciwdziałaniem bezrobociu. NSZZ „Solidarność” nie akceptuje pomniejszania kwot przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych, na rzecz działań niezwiązanych z promocją zatrudnienia szczególnie w okresie kryzysu gospodarczego i związanego z nim wzrostu stopy bezrobocia.

1. Art. 4 projektu zawiera propozycję zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej
   i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w postaci dodania art. 68gb. Zmiana ta polega na zróżnicowaniu wysokości dofinansowania do wynagrodzenia niepełnosprawnych pracowników w zależności od statusu zatrudniającego ich podmiotu, przyznając wyższe dofinansowanie pracodawcom prowadzącym zakład pracy chronionej. NSZZ „Solidarność” wielokrotnie podkreślała, że zróżnicowanie wysokości pomocy państwa na zatrudnianie osób niepełnosprawnych na otwartym
   i chronionym rynku pracy powinno stanowić stały element systemu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych a w tym wspierania przez państwo pracodawców realizujących to zadanie. Przekonanie o konieczności zróżnicowania pomocy wynika
   z tego, iż na pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne w zakładach pracy chronionej nałożonych jest znacznie więcej obowiązków w zakresie rehabilitacji
   i ochrony zdrowia niepełnosprawnych pracowników niż na pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne na otwartym rynku pracy. Z tej przyczyny NSZZ „Solidarność” wskazuje, iż o ile konieczne i celowe jest zróżnicowanie wsparcia pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, czego odzwierciedlenie znajduje się w opiniowanym projekcie, to nie może wyrazić poparcia dla sposobu, w jaki to zróżnicowanie jest realizowane. Zgodnie z szacunkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2013 roku wydatki na dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych przy utrzymaniu zróżnicowania wysokości dofinansowania w zależności od statusu pracodawcy będą
   o około 300 mln zł niższe niż przy zrównaniu pomocy dla otwartego i chronionego rynku pracy. Zawieranie co roku w ustawach okołobudżetwych rozwiązania, które powinno stanowić stały element systemu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych wskazuje, iż ustawodawca bardziej kieruje się doraźnym interesem budżetu państwa niż potrzebą stworzenia stabilnego systemu wspierania zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

1. Wątpliwość budzi zgodność proponowanego art. 8 z zasadami gospodarowania środkami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zapisanymi w ustawie Prawo ochrony środowiska. Art.400a ustawy Prawo ochrony środowiska wylicza szczegółowo zadania, na które mogą zostać użyte środki NFOŚiGW. Art.400a, ust.1 p.42) umożliwia wprawdzie wydatkowanie tych środków na „inne zadania służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej(…)”, jednakże projektodawca nie wykazuje, w jaki sposób składka do Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA miałaby służyć ochronie środowiska i gospodarki wodnej w Polsce.

1. Prezydium Komisji Krajowej proponuje dokonać zmiany w art. 19 ust.4 projektu.

Z uwagi na specyfikę działalności Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej prowadzonej zgodnie z bezpośrednio stosowanymi przepisami prawa UE dot. Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej oraz pod nadzorem międzynarodowych organizacji i instytucji europejskich, proponuje się dodanie pkt 3) w brzmieniu:

„3) związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa żeglugi powietrznej oraz realizacją pozostałych ogólnoeuropejskich celów w zakresie skuteczności działania  przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej”.

Zgodne z przepisami dotyczącymi funkcjonowania jednostek sektora budżetowego, każdy wydatek tej jednostki winien mieć wskazane źródło finansowania z budżetu państwa. W przeciwieństwie do innych jednostek sektora finansów publicznych,
w przypadku Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej środki publiczne – budżetu państwa nie stanowią podstawy finansowej. Agencja nie jest dysponentem budżetu państwa, posiada budżet wypracowany z własnych przychodów, czyli jest organem
w pełni samofinansującym się – generuje przychody z odpłatnego świadczenia usług na rzecz innych podmiotów, w głównej mierze obcych przewoźników lotniczych.

Zasadniczymi regulacjami prawnymi na podstawie, których funkcjonuje Agencja są przepisy Unii Europejskiej, postanowienia umów międzynarodowych oraz przepisy Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej EUROCONTROL. Przepisy krajowe stosowane są wyłącznie w zakresie nieobjętym wskazanymi wyżej regulacjami międzynarodowymi. Zasady powyższe dotyczą również gospodarki finansowej PAŻP. Zgodnie z art. 8 i art. 9 ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, Agencja prowadzi samodzielną gospodarkę finansową, z uwzględnieniem prawa Unii Europejskiej, umów międzynarodowych oraz przepisów Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej EUROCONTROL, dotyczących systemu opłat nawigacyjnych, w tym zasad ustalania i pobierania opłat oraz wystawiania faktur określonych przez komórkę organizacyjną EUROCONTROL – Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO). PAŻP pokrywa koszty prowadzenia swojej działalności z własnych przychodów. Rachunkowość oraz sprawozdawczość Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej prowadzona jest zgodnie z Międzynarodowymi Standardami  Rachunkowości, natomiast przepisy polskiej ustawy o rachunkowości stosuje się wyłącznie posiłkowo.