Miesiąc: lipiec 2012

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje przedstawiony przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Krajowy Raport Społeczny 2012 oceniając, że jest on nierzetelny i stanowi jedynie wpasowanie nielicznych działań rządu w przyjęty schemat Raportu.

Ad. 2. Ocena realizacji głównych celów „społecznej” otwartej metody koordynacji

            Za niewiarygodne należy uznać stanowisko rządu dotyczące wzrostu aktywności zawodowej ludności w dobie pogarszającej się koniunktury gospodarczej w kraju jak i w jego otoczeniu  dalszym i bliższym. Oczekiwanie wzrostu podaży pracy trudno jest uznać za element stymulowania spadku bezrobocia w obliczu spowolnienia gospodarczego i ograniczania wydatków na walkę z bezrobociem.  Jednocześnie same wskaźniki wyjściowe dotyczące stopy bezrobocia są zaniżone (obecnie stopa bezrobocia rejestrowego wg. GUS za I kwartał 2012 wynosi 10,5% a nie jak podaje Raport 9,9%).

            Trudno także przyjąć ostatnie poprawki w systemie emerytalnym polegające na podwyższeniu wieku uprawniającego do świadczenia emerytalnego za reformę systemu. NSZZ „Solidarność” po raz kolejny stwierdza, że mechaniczne podnoszenie wieku emerytalnego nie zastąpi systemowych rozwiązań. Również autorzy Krajowego Raportu Społecznego 2012 zwracają uwagę, że „Należy podkreślić, że w polskim systemie emerytalnym wydłużenie średniej długości życia uwzględnione jest już w formule emerytalnej. Uzależnia ona wysokość świadczenia emerytalnego wprost proporcjonalnie od wysokości odprowadzonych przez ubezpieczonego składek emerytalnych i odwrotnie proporcjonalnie do średniego dalszego trwania życia. Ubezpieczeni są więc finansowo motywowani do wydłużenia aktywności zawodowej”. Nie ma więc podstaw aby przypuszczać, że odsunięcie w czasie wypłat emerytur przyczyni się znacznie do zwiększenia kapitału emerytalnego przyszłych świadczeniobiorców. Brakuje obecnie wiarygodnych analiz, które dowodzą, że osoby w wieku powyżej 60 lat w przyszłości będą miały większe szanse na utrzymanie  zatrudnienia (a co za tym idzie podstawę do uiszczania składek ubezpieczeniowych). Nie ma również analiz wskazujących, iż w roku 2060 wskaźnik zatrudnienia będzie wynosił 61,5 %. W tym zakresie dane przedstawione w Raporcie są gołosłowne i nie mogą być przewidziane w sytuacji niestabilnego rynku pracy w Polsce.

 Ad. 3. Zmniejszenie ubóstwa i wykluczenia społecznego

            W Raporcie określono jako cel obniżenie o 1,5 mln osób zagrożonych ubóstwem lub żyjących w gospodarstwach domowych bez osób pracujących lub o niskiej intensywności pracy. Projektodawcy koncentrują swoje działania na szeroko rozumianej kwestii zwiększania szans na zatrudnienie. Nie odniesiono się bezpośrednio do następujących kwestii:

–       Wykluczenie społeczne jest narastającym zjawiskiem również wśród osób pracujących. Niskie płace i niestabilne warunki pracy to przyczyny ubóstwa i wykluczenia społecznego pracowników. Problem ubóstwa pracowników dotyka całej Europy, a obecny kryzys finansowy jeszcze go pogłębił. Z danych Eurostatu wynika, że Polska znajduje się na 3 miejscu (około 10 %) jeżeli chodzi o odsetek biednych pracujących, zaraz za Grecją i Rumunią.

–       Najniższe świadczenia emerytalno – rentowe mają coraz mniejszą wartość w stosunku do średnich wysokości emerytur i rent. Oznacza to konieczność zmian sposobu waloryzacji najniższych świadczeń tak, aby rekompensowane były koszty utrzymania w najniższych grupach dochodowych.

–       Progi interwencji socjalnej mimo tegorocznej weryfikacji są na poziomie bliskim minimum egzystencji. Nadal brakuje środków finansowych na świadczenia społeczne. Następna weryfikacja przewidziana ustawą odbędzie się w 2015 roku. Nie ulegnie więc poprawie sytuacja najuboższych.

Ad. 4. Adekwatność świadczeń oraz stabilność systemów emerytalnych

            Zmiany w strukturze składki odprowadzonej do otwartych funduszy emerytalnych (OFE) były podyktowane deficytem finansów publicznych. Jak wyraziliśmy to w Decyzji Prezydium KK 40/11 proponowane zmiany miały na celu w pierwszej kolejności rozwiązanie problemu zagrożenia jakie dla systemu finansów publicznych stwarza narastanie jawnego długu publicznego związane z koniecznością pokrywania niedoboru w FUS powstałego w rezultacie przekazywania części składki na ubezpieczenie emerytalne w OFE.
W niedostatecznym zakresie uwzględniono natomiast potrzebę podjęcia działań legislacyjnych zmierzających do zapewnienia ubezpieczonym objętym nowym systemem emerytalnym (tzw. systemem emerytalnym zdefiniowanej składki) odpowiedniego poziomu świadczeń. Zrezygnowano w znacznej części z wykorzystania działalności inwestycyjnej OFE jako czynnika podnoszącego wartość kapitału emerytalnego. Rozwiązanie to jest jedynie doraźne, gdyż z chwilą wypłat świadczeń ponownie pojawi się problem wypłacalności systemu (spadek liczby płatników składek oraz wzrost liczby świadczeniobiorców na skutek zmian demograficznych), tak więc trudno uznać to rozwiązanie za stabilizujące finansowo system ubezpieczeń społecznych.

Przypominamy, że nadal brakuje rozwiązań zapewniających kapitałowi emerytalnemu bezpieczeństwa w okresie poprzedzającym przejście na emeryturę oraz mimo zbliżania się terminu pierwszych dożywotnich emerytur kapitałowych (1 stycznia 2014 r.) nie wprowadzono rozwiązań ustawowych określających zasady wypłat z systemu kapitałowego.

            W Raporcie nie zawarto informacji o corocznych wypłatach z Funduszu Rezerwy Demograficznej. Fundusz ten jako jeden z zasadniczych elementów reformy miał gromadzić i lokować środki pochodzące ze składek emerytalnych przekazanych ze środków z prywatyzacji mienia Skarbu Państwa, przychodów z lokat oraz innych źródeł. Podstawowym celem utworzenia FRD miało być uzupełnienie niedoboru funduszu emerytalnego wynikającego z przyczyn demograficznych w okresie, kiedy liczba ubezpieczonych płacących składki będzie niższa od liczby osób pobierających świadczenie. Bieżące wykorzystywanie środków FRD stawia pod znakiem zapytania gwarancje stabilności finansowej systemu ubezpieczeń społecznych.

            Zabrakło także w Raporcie informacji o braku rozwiązań prawnych chroniących osoby w wieku przedemerytalnym, które pozostaną bez środków do życia z powodu ograniczonego dostępu do rynku pracy i odroczonego momentu przejścia (na skutek zmian w systemie) na emeryturę. W związku z powyższym, istnieje duże prawdopodobieństwo, że część osób z długoletnim stażem pracy i sporym funduszem składkowym będzie skazana na ubóstwo  nie mogąc skorzystać ze zgromadzonych przez siebie środków.

Ad. 5. Dostępność wysokiej jakości opieki zdrowotnej i długoterminowej oraz stabilność systemów świadczenia takiej opieki

            Jak wynika z Raportu brakuje w Polsce kompleksowego planu dążenia do wysokiej jakości opieki zdrowotnej, a tym bardziej opieki długoterminowej. Nakłady na służbę zdrowia nie zwiększają się a prace nad rozwiązaniami systemowymi są stymulowane przede wszystkim koniecznością oszczędności. Pomimo gwarancji powszechności opieki zdrowotnej większość pacjentów, którzy wymagają natychmiastowej opieki specjalistów musi korzystać z usług komercyjnych (odpłatnych).

            Brak w Raporcie konkretnych rozwiązań dotyczących rozwoju opieki geriatrycznej i długoterminowej jest dowodem na to, że w swoich najbliższych planach rząd nie ma koncepcji rozwoju tego sektora opieki zdrowotnej.

         Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraża zgodę na użycie nazwy
i znaku graficznego NSZZ „Solidarność” na kartach CDO24, wydawanych członkom NSZZ „Solidarność” z Tauron Ciepło i Elektrownią Rybnik, mających podpisaną umowę z CDO24 sp. z o. o.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu Programu Ministerstwa Gospodarki „Lepsze Regulacje” na lata 2012 – 2015:

Celem głównym Programu jest zmniejszenie kosztów wykonywania działalności gospodarczej oraz podniesienie konkurencyjności polskiej gospodarki. Cel ten ma być osiągnięty zdaniem autorów poprzez realizacje trzech celów szczegółowych komplementarnych wobec siebie:

a)  doskonalenie systemu tworzenia prawa oraz poprawę skuteczności implementacji prawa wspólnotowego;

b) doskonalenie istniejącego otoczenia prawnego poprzez redukcję barier przedsiębiorczości;

c) poprawę komunikacji z interesariuszami poprzez usprawnienie procesu konsultacji społecznych.

W związku z faktem, że opiniowany projekt dotyczy głównie problemów związanych z zasadami i formami prowadzenia dialogu społecznego należy przede wszystkim rozstrzygnąć, który resort powinien koordynować pracę na ten temat. Czy ma to być Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które ma w zakresie swoich działań koordynację zadań związanych z dialogiem społecznym (w szczególności dotyczących współpracy z organizacjami partnerów społecznych i instytucjami dialogu społecznego), czy też Ministerstwo Gospodarki odpowiadające między innymi za doskonalenie przepisów prawnych w zakresie wykonywania działalności gospodarczej oraz współpracę z organizacjami samorządu gospodarczego w tym zakresie.

Zapowiadane jest powołanie zespołu do spraw deregulacji gospodarki, do którego zadań będzie należała analiza przepisów prawa w celu identyfikowania barier prawnych rozwoju przedsiębiorczości i formułowanie propozycji działań służących likwidacji lub ograniczaniu tych barier oraz proponowanie rozwiązań w zakresie dialogu obywatelskiego mających na celu doskonalenie regulacji gospodarczych.

Prezydium KK negatywnie ocenia fakt, że w składzie tego zespołu nie przewiduje się udziału przedstawicieli związków zawodowych.

W części programu dotyczącej poprawy skuteczności implementacji prawa wspólnotowego należy kategorycznie odrzucić koncepcję systemowego zwalczania nadmiernego wdrażania prawa wspólnego tj. gold-plating. W obszarze społecznym idea ta jest dla Polski wręcz pożądana. Dyrektywy unijne nakładają bowiem na państwa członkowskie przeważnie wymogi minimalne. Nie można zakładać, że przyjęcie standardów wyższych wpłynie na zwiększenie obciążeń obywateli. Wręcz przeciwnie, wiele przykładów (np. wdrożenie dyrektywy o informowaniu i konsultowaniu pracowników) wskazuje, że literalne trzymanie się wymogów minimalnych powoduje brak pozytywnych efektów praktycznych dla obywateli. Należy w tym punkcie także stanowczo zaakcentować potrzebę stworzenia ram legislacyjnych do współpracy rządu z organizacjami partnerów społecznych, w odniesieniu do tworzenia prawa polskiego, wykonującego prawo UE w dziedzinach określonych art. 153 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a więc podlegających traktatowemu obowiązkowi konsultacji z europejskimi partnerami społecznymi.
W szczególności chodzi o taką sytuację, gdy wdrażane jest w Polsce prawo unijne wykonujące porozumienia europejskich partnerów społecznych. Trzeba zwrócić uwagę, że na potrzebę wprowadzenia takiej regulacji wskazują ostatnie perturbacje z wdrożeniem w Polsce dyrektywy o urlopach rodzicielskich, wykonującej Europejskie porozumienie partnerów społecznych, oraz brak zaangażowania rządu w monitorowanie wdrażania w Polsce Europejskich porozumień autonomicznych dotyczących stresu związanego z pracą oraz nękania i przemocy w miejscu pracy.

Nie można akceptować takiej sytuacji, w której na poziomie unijnym polscy partnerzy społeczni mogą uczestniczyć w tworzeniu prawa, a nie istnieją ramy prawne do ich włączenia w jego implementację krajową (poza standardowym opiniowaniem).

W projekcie zapowiadane są zmiany zasad przeprowadzania konsultacji dotyczące czasu i sposobu przeprowadzania konsultacji w procesie tworzenia dokumentów rządowych oraz zapowiedź, że inicjatywa i podmiot konsultacji ma zależeć od władz publicznych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” uważa, że projekt Programu „Lepsze Regulacje” 2012 – 2015 powinien być niezwłocznie skierowany do prac w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno – Gospodarczych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie wnosi uwag do projektu ustawy z dnia 19 czerwca 2012 roku o zmianie ustawy- Prawo zamówień publicznych.  Zaproponowane w projekcie zmiany zmierzają we właściwym kierunku wzmacniając pewność obrotu gospodarczego oraz likwidację patologii polegającej na niepłaceniu podwykonawcom robót publicznych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” postuluje o jak najszybsze skierowanie projektu do prac parlamentarnych.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pozytywnie ocenia cel  uchwalenia projektowanej ustawy:

• dostosowanie zawartych w Kodeksie pracy upoważnień do wydania aktów wykonawczych do wymogów Konstytucji RP,
•  przeniesienie do Kodeksu pracy i innych ustaw – z rozporządzeń wykonawczych do Kodeksu pracy – przepisów rangi ustawowej,
•  usunięcie luk prawnych zarówno w przepisach Kodeksu pracy, jak i w innych ustawach oraz wątpliwości interpretacyjnych związanych z tymi przepisami.

W szczególności pozytywnie oceniamy reakcję na stanowisko zajęte przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 31 marca 2009 r., sygn. akt K 28/08 w kontekście którego, znaczna ilość delegacji do wydania rozporządzeń zawartych w Kodeksie pracy narażona jest na zarzut niezgodności z ustawą zasadniczą.

 Prezydium KK  wnosi do projektu  założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw  następujące uwagi:

• Istotne na etapie założeń do projektu zmian  jest znalezienie równowagi pomiędzy przenoszeniem dotychczasowej materii regulowanej rozporządzeniami do Kodeksu pracy, a zgodnym z wymogami wskazanymi w art. 92 ust. 1 Konstytucji tworzeniem nowych delegacji dla wydawanych rozporządzeń. Zbyt pochopne przeniesienie dużej ilości kwestii na poziom ustawowy może prowadzić do zbyt znacznego rozbudowania Kodeksu pracy, co może skutkować nadmiernym skomplikowaniem tego aktu. Należy również wziąć pod uwagę, że zmodyfikowane przepisy Kodeksu pracy będą ulegały częstym zmianom z różnych przyczyn, co nie będzie służyło trwałości zawartych w nim unormowań;
• W proponowanych zmianach w pkt 1 położono nacisk na wprowadzenie do Kodeksu pracy obowiązku sporządzenia świadectwa pracy, natomiast niesłusznie pominięto obowiązek wydania go pracownikowi. Termin na dostarczenie pracodawcy świadectwa pracy po prawomocnym orzeczeniu sądu (propozycje do art. 61¹  Kodeksu pracy) powinien zostać wydłużony do 7 dni.  W raporcie o działalności Państwowej Inspekcji Pracy z 2011 r. zwrócono uwagę na wątpliwości interpretacyjne dotyczące terminu wydania świadectwa pracy, w sytuacji gdy przed upływem 24 miesięcy pracodawca zawiera z pracownikiem umowę na czas nieokreślony;
• Zastanowienia wymaga propozycja wydłużenia terminów w zakresie odwołania od wypowiedzenia  (art. 246  § 1 Kodeksu pracy). W związku z nowelizacją art. 207 § 6 Kodeksu postępowania cywilnego, który nałożył na stronę wnoszącą pozew do sądu obowiązek wskazania w nim wszystkich dowodów, uzasadnionym wydaje się wydłużenie tego terminu do 14 dni.
•  Naszym zdaniem czas szkolenia bhp (237 ³  Kodeksu pracy) oraz profilaktycznych badań lekarskich, o którym mowa w art. 229 Kodeksu pracy powinien być wprost kwalifikowany jako czas pracy. Praktyka wykazuje, że szereg szkoleń  organizowanych jest po służbowym czasie pracy pracowników. Ujednolicenie w ten  sposób ww.  przepisów  uważamy za zasadne, korzystne dla pracowników.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”  zastrzega, że pełna ocena propozycji będzie możliwa po analizie  projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw oraz zwraca uwagę, że załączony Test regulacyjny  w punkcie 15. zawiera datę zakończenia konsultacji projektu założeń – 31.05.2012 r.

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” nie wnosi uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz niektórych innych ustaw, tym samym   podtrzymujemy decyzję Prezydium KK nr 86/12 z dnia 23 maja 2012 r.

Decyzja do użytku służbowego