Decyzja Prezydium nr 135/2012 ws. opinii o projekcie ustawy Ministra Sprawiedliwości o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” analizując projekt ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw przedstawia negatywną  opinię do zmian zaproponowanych w ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Art. 2 ustawy zmieniającej).

Pion Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i podległych jej Oddziałowych Komisji powołany został do życia przez Państwo Polskie dla ścigania
i rozliczania przestępstw i zbrodni popełnionych przez przedstawicieli oraz funkcjonariuszy komunistycznej władzy, państwa totalitarnego. Sprawy tego typu budziły i ciągle budzą szereg kontrowersji zwłaszcza natury politycznej. Z tych też przyczyn, by z jednej strony zachęcić prokuratorów do podjęcia tego typu wyzwań, a z drugiej, by zagwarantować im niezależność, ustawodawstwca zdecydował o utworzeniu szczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury nie podporządkowanych administracji rządowej i nie obarczonych zmianami koncepcji politycznych. Innym wyrazem gwarancji niezależności prokuratorskiej, tego szczególnego pionu prokuratorskiego było wzmocnienie statusu zawodowego prokuratorów, które przybrało postać awansu. Prokuratorzy Głównej Komisji, co do statusu finansowego i poborów zrównani zostali z prokuratorami Prokuratury Generalnej (poprzednio Prokuratury Krajowej), zaś prokuratorzy oddziałowych komisji z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej. Przy czym z mocy odpowiednich regulacji ustawy o IPN do prokuratorów pionu śledczego IPN zastosowanie miały wszystkie przepisy gwarantujące niezmienność zasad zatrudnienia i wynagrodzenia dotyczące prokuratorów jednostek powszechnych (art. 47 ust. 5 i 6 ustawy o IPN). Żadne z odnośnych regulacji nie zawierały, ani nie zawierają zapisów, które wskazywałyby, że ten uzyskany poprzez przystąpienie do korpusu śledczego Głównej Komisji IPN status zawodowy prokuratora ma charakter tymczasowy bądź przemijający.

W art. 2 pkt 3 projektu postuluje się nowelę przepisów dotyczących prokuratorów IPN mającą na celu racjonalizację obsady prokuratorskiej pionu śledczego Instytutu
i dostosowanie jej do realiów obciążenia pracą tych jednostek.

Zmiany te sprowadzają się do przyznania Prokuratorowi Generalnemu i Prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej, działającym w porozumieniu, kompetencji do określania corocznie liczby prokuratorów potrzebnych w Głównej i Oddziałowych Komisjach Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zmiany dotyczą także  przypadków przeniesienia przez Prokuratora Generalnego działającego w porozumieniu z Prezesem Instytutu Pamięci Narodowej prokuratorów w Pionie Śledczym Instytutu, w przypadku potrzeby zmniejszenia stanu etatowego, na poprzednio zajmowane stanowisko lub stanowisko równorzędne poprzednio zajmowane w prokuraturach powszechnych oraz wyłączają zasadę przechodzenia prokuratorów IPN w stan spoczynku, by zamiast tego przewidzieć ich przeniesienie do jednostek powszechnych na zasadach jak wyżej.

Proponowana w art. 2 pkt 3 projektu nowelizacja art. 47 ustawy o IPN poprzez dodanie doń ustępu 3b budzi wątpliwości odnośnie zgodności z Konstytucją. Proponowany przepis godzi w konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych oraz zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i prawa, określoną jako zasadę lojalności państwa wobec obywatela. Proponowane zapisy mają wprowadzić zdecydowanie mniej korzystną dla prokuratorów Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu zmianę, polegającą na swoistej degradacji ich na niższe stanowiska zajmowane przez nich przed powołaniem na stanowiska prokuratorów Komisji Ścigania IPN. Rozwiązanie zaproponowane w przedmiotowym projekcie, dające Prokuratorowi Generalnemu w porozumieniu z Prezesem IPN możliwość przeniesienia prokuratorów pionu śledczego IPN na uprzednio zajmowane stanowisko bez zachowania prawa do dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia, narusza ich prawa. Niewątpliwie prokuratorzy, którzy przed laty podjęli decyzję o przyjęciu do pracy w pionie śledczym IPN mieli prawo oczekiwać od Państwa Polskiego, że podejmując służbę w ustawowo utworzonym pionie prokuratury będą mieli zagwarantowane, jak ich koledzy z prokuratury powszechnej i wojskowej, uprawnienia wynikające z ustawy o prokuraturze i powiązanych z nią przepisów prawa o ustroju sądów powszechnych.

Proponowane zmiany wydają się też być próbą obejścia obowiązujących (i nie „zagrożonych” planowaną nowelizacją) szczególnych gwarancji przyznanych prokuratorom przez przepis art. 62a ust 1 ustawy o prokuraturze w związku z art. 71 § 3 i art. 100 § 1 ustawy „Prawo o ustroju sądów powszechnych” (prawo do przejścia w stan spoczynku, z zachowaniem dotychczasowego uposażenia w razie zmiany ustrojowej prokuratury, polegającej na likwidacji jednego z jej pionów), gdyż w efekcie doprowadzą do likwidacji pionu śledczego IPN poprzez  przeniesienie zatrudnionych w nim prokuratorów, a nie poprzez odpowiednie rozwiązania ustawowe. Warto zauważyć, że wśród sankcji dyscyplinarnych, przewidzianych w ustawie o prokuraturze, najsurowszą (nie licząc wydalenia z prokuratury) jaką można orzec tylko wobec sprawców ciężkich deliktów służbowych jest kara przeniesienia na inne miejsce służbowe (art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy o prokuraturze), która jednak nie wiąże się ze zmniejszeniem wynagrodzenia.

Ustawodawca dostrzegający potrzebę reorganizacji prokuratury nie decyduje się przy tym na wykorzystanie obowiązującego aktualnie i uregulowanego w ustawie o prokuraturze trybu postępowania w tym zakresie (art. 16 w zw. z art. 62a ust. 1 w zw. z art. 73§3 u.s.p.) lecz wprowadza nową, nieprzewidywalną regulację specjalną. Regulacja ta przewiduje „przeniesienie na inne stanowisko służbowe”, czego w ogóle nie przewidują aktualne uregulowania ustawy o prokuraturze. Jest przy tym jasne, że w zdecydowanej większości, o ile nie we wszystkich przypadkach, owo „przeniesienie na poprzednio zajmowane stanowisko” wiązać się będzie z niekorzystną zmianą warunków płacy i pracy, gdyż zdecydowana większość prokuratorów wstąpiła do tego pionu z Prokuratur Rejonowych lub Okręgowych. Dla tych prokuratorów „przeniesienie na poprzednio zajmowane stanowisko” oznacza zatem zmniejszenie wynagrodzenia w stosunku do określonego w art. 47 ust. 5 ustawy o IPN. Wszystkie te skutki nastąpią dodatkowo bez jakiegokolwiek zaliczenia stażu pracy w Instytucie Pamięci Narodowej chociażby do okresu, od którego zależą stawki awansowe na poprzednio zajmowanym stanowisku. Oznacza to, że praca prokuratora w Instytucie Pamięci Narodowej stanowić będzie swoistą „białą plamę” w karierze zawodowej. Dodatkowym problemem postulowanych regulacji jest i to, że nie określają one w ogóle kryteriów typowania „prokuratorów do zredukowania”.

Należy zwrócić uwagę, że w analogicznej sytuacji reorganizacji służby cywilnej
w wyroku z dnia 14 czerwca 2011 r., sygn. Kp 1/11, LEX nr 950589, Trybunał Konstytucyjny zadeklarował konstytucyjną ochronę praw nabytych składających się na treść stosunku pracy z mianowania, a w szczególności ustawowo gwarantowanych warunków pracy i płacy urzędników służby cywilnej. Wyrokiem tym Trybunał stwierdził sprzeczność z art. 2 i 153 ust. 1 Konstytucji RP regulacji ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., o racjonalizacji zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych i niektórych innych jednostkach sektora finansów publicznych w latach 2011-2013, wywodząc, że racjonalizacja zatrudnienia nie może przebiegać z naruszeniem ustawowych gwarancji dotyczących stosunku pracy urzędników służby cywilnej. Składające się na prokuratorski stosunek pracy prawa podmiotowe również nie mogą być naruszone arbitralnie, tym bardziej, że zasady postępowania w przypadku konieczności reorganizacji prokuratury określa już w tym zakresie obowiązująca aktualnie ustawa.

Co ciekawe, w analizowanym projekcie (art. 1 ust 54 lit. 1 i lit. h) Minister Sprawiedliwości w odniesieniu do odwoływanych z prokuratury wojskowej prokuratorów, zapewnia im wynikający z zasady ochrony praw nabytych, ekwiwalent ich dotychczasowych (nabytych jako prokurator prokuratury wojskowej) uprawnień. Niezrozumiałym jest, dlaczego konstytucyjna zasada ochrony praw nabytych według autorów projektu nowelizacji ma mieć zastosowanie jedynie wobec prokuratorów prokuratury wojskowej.

Nie sposób też nie odnieść się krytycznie do nowelizacji art. 47 ustawy o IPN, dotyczącej mechanizmu przywrócenia prokuratorom pionu śledczego IPN na uprzednio zajmowane stanowisko. Przepis ten nie precyzuje w oparciu o jakie to przesłanki ma być podejmowana decyzja o przywróceniu prokuratora pionu śledczego IPN na uprzednio zajmowane stanowisko. Wobec powszechnie znanych niedoborów kadrowych w obsadzie Biura i niektórych oddziałowych biur lustracyjnych IPN, dziwi brak rozstrzygnięcia pozwalającego na przenoszenie na wniosek Prezesa IPN „zbędnych” prokuratorów pionu śledczego IPN do pracy w pionie lustracyjnym IPN.

Decyzja Prezydium nr 134/2012 ws. opinii o prezydenckim projekcie ustawy o Aktuariuszu Krajowym

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia prezydencki projekt ustawy o Aktuariuszu Krajowym.

Opiniowany projekt ustawy przewiduje utworzenie centralnego organu administracji rządowej podległego Prezesowi Rady Ministrów, właściwego w sprawach: 1) sporządzania analiz, prognoz i opinii dotyczących przychodów, dochodów, rozchodów i wydatków sektora finansów publicznych. 2) monitorowania i oceny wpływu obowiązujących aktów normatywnych oraz projektów aktów normatywnych na przychody, dochody, wydatki i rozchody sektora finansów publicznych oraz na dochody ludności. Aktuariusz Krajowy skupiłby w swoich rękach zadania realizowane do tej pory przez różne podmioty m.in.:
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który opracowuje aktuarialne analizy i prognozy
w zakresie ubezpieczeń społecznych (art. 68 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz wieloletnie prognozy kroczące dochodów i wydatków funduszu emerytalnego, w oparciu o które powinna być prowadzona gospodarka finansowa Funduszu Rezerwy Demograficznej (art. 61 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), 2) Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, który sporządza coroczne prognozy przychodów i kosztów NFZ na kolejne 3 lata, 3) Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, który m.in. ustala tablice trwania życia dla wieku ubezpieczonych brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości świadczeń emerytalno-rentowych.

Analiza przewidzianych w opiniowanym projekcie kompetencji Aktuariusza Krajowego pozwala na stwierdzenie, że większość z nich dotyczy przygotowywania dokumentów (analiz, prognoz i opinii) dotyczących różnych czynników wpływających
na sytuację sektora finansów publicznych (jego przychodów, dochodów, rozchodów
i wydatków). Spośród kompetencji o charakterze stanowczym w art. 4 opiniowanego projektu ustawy wymienia się jedynie sporządzanie tablic dalszego trwania życia oraz obliczanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla kategorii ryzyka dla poszczególnych grup działalności.

Jak wynika z uzasadnienia opiniowanego projektu ustawy jego uchwalenie jest konieczne z uwagi na potrzebę stworzenia ram prawnych i instytucjonalnych systemowego przygotowywania prognoz długookresowych, które zapewnią niezależne, kompetentne i terminowe przygotowywanie analiz i prognoz długookresowych.

Przesłany do zaopiniowania prezydencki projekt ustawy o Aktuariuszu Krajowym zasługuje na krytyczną ocenę. Przewiduje on w istocie rzeczy powielenie kompetencji realizowanych do tej pory przez inne podmioty (głównie Prezesów ZUS, NFZ i GUS).
W projekcie nie przewiduje się jednocześnie pozbawienia tych podmiotów zadań, które w zamierzeniu projektodawcy mają być realizowane przez Aktuariusza Krajowego (zarzut ten nie dotyczy kompetencji do ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, które na zasadzie wyłączności mają być realizowane przez Aktuariusza Krajowego). W art. 4 pkt 2 opiniowanego projektu ustawy proponuje się np. powierzenie Aktuariuszowi Krajowemu kompetencji do sporządzania tablic dalszego trwania życia, o których mowa w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz w art. 24 ustawy o emeryturach kapitałowych nie przewidując jednocześnie żadnych zmian w tych ustawach w przepisach zmieniających opiniowanego projektu ustawy. W rezultacie tablice dalszego trwania życia byłyby ogłaszane zarówno przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim na podstawie obowiązującego nadal art. 26 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jak i przez Aktuariusza Krajowego na podstawie art. 9 ust. 2 opiniowanego projektu ustawy. Zarzut dublowania kompetencji dotyczy również innych zadań, które miałyby być realizowane przez Aktuariusza Krajowego. Analizy, prognozy i opinie, o których wspomina się w art. 3 opiniowanego projektu ustawy byłyby równocześnie przygotowywane w różnych instytucjach w Polsce (Aktuariusz Krajowy, ZUS, NFZ, GUS). Co więcej GUS, ZUS, NFZ, na których spoczywa ustawowy obowiązek przygotowywania różnych analiz, prognoz, sprawozdań i opinii związanych z zakresem ich działalności mogłyby zlecić Aktuariuszowi Krajowemu przygotowanie analizy lub opinii, a także świadczyć na ich rzecz bieżące doradztwo z zakresu analiz aktuarialnych.

Dotychczasowy sposób realizacji przez Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych ZUS oraz odpowiednie jednostki organizacyjne Głównego Urzędu Statystycznego, Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Finansów zadań w zakresie przygotowywania analiz, prognoz, sprawozdań i opinii dotyczących różnych aspektów ich działalności nie potwierdza potrzeby powierzenia tych kompetencji kolejnej instytucji publicznej jaką miałby być Aktuariusz Krajowy. W art. 8 opiniowanego projektu ustawy deklaruje się bezstronność i niezależność  Aktuariusza Krajowego przy wykonywaniu swoich zadań. Nie gwarantuje tego natomiast założony w projekcie opiniowanej ustawy charakter prawny Aktuariusza Publicznego (centralny organ administracji rządowej podległy Prezesowi Rady Ministrów) oraz przyjęty sposób jego powoływania i odwoływania.

Wejście w życie opiniowanego projektu ustawy spowoduje obciążenie budżetu państwa dodatkowymi kosztami, które szacowane są na ok. 4-4,7 mln złotych rocznie. Takie skutki finansowe wejścia w życie ustawy o Aktuariuszu Krajowym zostały oparte na nierealnym założeniu, że urząd Aktuariusza Krajowego będzie w stanie realizować określone w ustawie zadania przy pomocy 20 pracowników.

Decyzja Prezydium nr 129/2012 ws. opinii o projekcie rozporządzenia MPiPS w sprawie specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wnosi następujące uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2012 r.w sprawie specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej:

–       Projekt rozporządzenia wprowadza nowy wykaz bloków tematycznych. Negatywnie należy ocenić wprowadzenie dla specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej do minimum programowego nowego tematu (par. 2 pkt 8) „publiczne relacje, reklama społeczna i promocja działań w pomocy społecznej – public relations (PR)”. Uważamy, że działalność w tym zakresie wystarczająco prowadzi Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, a ośrodki pomocy społecznej (OPS) powinny się skupić na pomocy społecznej i pracy socjalnej. Zamiast przeznaczać na zagadnienia związane z PR 20 godzin, lepiej przeznaczyć więcej czasu na zajęcia dotyczące par. 2 pkt 3 tj. na „niepubliczne podmioty w pomocy społecznej”, z którymi OPS-y ściśle współpracują, a zaproponowano na nie tylko 10 godzin. Zwiększyć należy także liczbę godzin na zajęcia dotyczące par. 2 pkt 4 tj. „zadania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej: gminy, powiaty, województwa”. Na te zadania zaproponowano w projekcie 20 godzin, podczas gdy w obecnie obowiązującym rozporządzeniu przeznaczone jest 50 godzin.

Zmiana modułów specjalizacji jest wg. projektodawców spowodowana koniecznością dostosowania tematyki i formy szkolenia do zmian jakie nastąpiły w obszarze pomocy społecznej. Prezydium KK uważa, że PR – em nie zmieni się stanu faktycznego, to jest niskich (na poziomie minimum egzystencji) kryteriów uprawniających do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej oraz braku środków finansowych przeznaczonych na te świadczenia.

 –       Wprowadzenie do par. 2 rozporządzenia dodatkowych bloków tematycznych

nie powinno się odbywać kosztem innych bloków, zwłaszcza takich jak etyka pracy socjalnej, na którą w obecnie obowiązującym rozporządzeniu przeznaczone jest
10 godzin szkolenia.

Decyzja Prezydium nr 128/2012 ws. opinii o Założeniach do projektu budżetu państwa na rok 2013

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia projekt Założeń do projektu budżetu państwa na rok 2013.

Dotychczasowe i planowane działania Ministerstwa Finansów (poszerzenie zastosowania reguły wydatkowej na pozostałe jednostki sektora finansów publicznych) koncentrują się na cięciach wydatków budżetowych, które są powodem tłumienia rozwoju gospodarczego kraju. Powszechnie artykułowana jest konieczność ograniczania deficytu poprzez wprowadzenie reguły wydatkowej. NSZZ „Solidarność” nie może zaakceptować jej negatywnego wpływu na poziom wydatków pobudzających wzrost gospodarczy. Tymczasem konieczne są również racjonalne i konsekwentne decyzje w zakresie zwiększania dochodów. Szczególnie pożądane są inwestycje w stabilne zatrudnienie, które przekładają się bezpośrednio na wzrost wpływów podatkowych do budżetu oraz stabilizują system emerytalny.

Polityce rządu powinna towarzyszyć wrażliwość społeczna, a nie tylko chłodna kalkulacja ekonomiczna. Taka jednostronna polityka powoduje narastanie niepokojów społecznych zarówno wśród bezrobotnej młodzieży jak i osób starszych, którzy stoją przed perspektywą pozostania na niepewnym rynku pracy, który cechuje segmentacja, wysoki poziom ubóstwa wśród osób pracujących, nadmierne wykorzystywanie umów cywilno-prawnych oraz rekordowa w Europie liczba umów na czas określony.

Nadal wzrasta stopa bezrobocia, która obecnie wynosi już 12,6 %. Projekt założeń przewiduje, iż w bieżącym roku stopa bezrobocia wyniesie 12,6 %, przy czym prognoza ta jest bardzo optymistyczna, wręcz nierealna. W Polsce obecnie jest 2 mln 14 tysięcy osób bezrobotnych, po przeliczeniu tej wartości wynika, iż 1 punkt procentowy to blisko 160 tys. osób bezrobotnych. W ubiegłym roku rząd prognozował, że stopa bezrobocia wyniesie na początku 2012 r. 10,5%. Okazało się, że eksperci rządowi pomylili się o prawie 2 punkty procentowe, czyli o ok. 320 tys. osób. Należy przy tym wskazać, iż określając wysokość stopy bezrobocia trzeba wziąć pod uwagę wahania zatrudnienia dotyczące pracowników sezonowych. Z projektu założeń nie wynika, aby zostało to uwzględnione.
W tym stanie rzeczy można stwierdzić, iż stopa bezrobocia na koniec bieżącego roku wyniesie co najmniej 13,5%, a w roku kolejnym może jeszcze wzrosnąć. Należy przy tym zauważyć, iż pomimo stale pogarszającej się sytuacji na rynku pracy rząd nie podejmuje działań mających na celu dokonanie zmian w Funduszu Pracy, które skutkowałyby wzrostem aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, pomimo zgłaszanych w tym zakresie inicjatyw partnerów społecznych.

Wzrost stopy bezrobocia dotknie w szczególności pracowników z branży budowlanej, którzy stracą zatrudnienie w związku z zakończeniem inwestycji związanych z infrastrukturą przeznaczoną na Euro 2012, zmniejszeniem absorpcji środków unijnych, jak również upadłością firm sektora budowlanego wynikającą m. in. z braku zmian w ustawie prawo zamówień publicznych, które powinny zmierzać do ochrony podwykonawców przed nieregulowaniem ich należności, jak również zmiany czynników wpływających na wybór ofert w przetargach. Jednocześnie zauważyć należy, iż pomimo tego, że zgodnie z projektem założeń, wysokość nakładów na inwestycje czynionych przez samorządy jest zdecydowanie wyższa, jednak nastąpiło to w wyniku wzrostu zadłużenia samorządów, zwłaszcza miast gospodarzy Euro 2012. Na marginesie zaznaczyć należy, iż z samego projektu założeń wynika, iż rok bieżący jest czwartym z kolei, w którym wzrost wydajności pracy jest wyższy niż wzrost realnego wynagrodzenia.

Aby sytuacja na rynku pracy uległa poprawie, należy zabezpieczyć w budżecie państwa odpowiednie środki na aktywne polityki przeciwdziałające bezrobociu oraz wzmocnienie Funduszu Pracy, co ma na celu zwiększenie wydatków na rzecz aktywizacji bezrobotnych oraz pracowników z zakładów restrukturyzowanych, zagrożonych bezrobociem z powodu utraty miejsc pracy (zwłaszcza sektor budowlany i pracownicy sezonowi), a także środków z rezerwy państwa na efektywne przeciwdziałanie spowolnieniu gospodarczemu. Składki pracodawców na rzecz Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych należy utrzymać w dotychczasowej wysokości w związku z dalszym finansowaniem z tych funduszy dodatkowych zadań (vide: szkolenia lekarzy i pielęgniarek). Konieczne jest również podjęcie skutecznych działań w sferze prawnej i organizacyjnej skierowanych na eliminację nadużywania umów cywilno-prawnych oraz umów na czas określony.

Zaplanowana na 2013 rok inflacja średnioroczna wynosząca 2,7 proc jest według NSZZ „Solidarność” niedoszacowana. Od 2007 roku zakładany w ustawie budżetowej wskaźnik inflacji był niedoszacowany, w roku ubiegłym skala tego niedoszacowania wyniosła aż 2 punkty procentowe. Tak więc, od kilku lat rząd opiera wyliczenia budżetowe na błędnych założeniach, co jest powodem realnego zmniejszania poziomu wydatków i ograniczania możliwości rozwojowych kraju. Zbyt niski prognozowany wskaźnik inflacji wpływa również na zaostrzenie fiskalnej reguły budżetowej.

Najbardziej niepokojący jest wzrost cen towarów i usług mających wpływ na budżety gospodarstw domowych: wzrost cen nośników energii, opłat za mieszkanie oraz cen żywności. Powoduje to spadek realnego poziomu wynagradzania, a co za tym idzie pogorszenie poziomu życia. NSZZ „Solidarność” negatywnie ocenia w szczególności długotrwałe zamrożenie płac w sferze budżetowej. Brak wzrostu wynagrodzeń od 2011 roku powoduje przy utrzymującej się wysokiej inflacji poważny spadek siły nabywczej wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej. Projekt założeń nie zawiera odpowiedzi, czy mimo planowanego zamrożenia płac będą dotrzymywane podjęte przez rząd zobowiązania dotyczące podwyższenia wynagrodzeń np.: coroczny wzrost w latach 2013 – 2015 dla pracowników uczelni publicznych.

Brak jest realnych przesłanek dla tak optymistycznego szacowania wzrostu spożycia indywidualnego. Utrzymująca się w dalszym ciągu niepewność na rynkach światowych oraz kryzys w strefie Euro wpływają na decyzje przedsiębiorców powodując dużą ostrożność w kształtowaniu wynagrodzeń pracowników. Efektem jest tłumienie wzrostu płac. Przy prognozowanym wysokim poziomie bezrobocia oraz wobec zamrożenia płac w sferze budżetowej, a także niskiego wzrostu płac w sektorze przedsiębiorstw osiągnięcie zakładanego poziomu spożycia indywidualnego jest niemożliwe. Wobec powyższego wątpliwości budzi perspektywa szybkiej realizacji scenariusza wzrostu popytu indywidualnego, o którym mowa w Założeniach: „Jednak negatywne konsekwencje w postaci ograniczenia popytu publicznego powinny zostać złagodzone przyspieszeniem popytu prywatnego wraz z poprawą koniunktury w UE.” Kłopoty finansowe kolejnych krajów europejskich oddalają perspektywę poprawy sytuacji gospodarczej UE.

Podtrzymujemy Stanowisko Prezydium Komisji Krajowej nr 91/12, które zawiera między innymi propozycje:

–       Wskaźnika wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, który powinien wynosić nie mniej niż 9%;

–       Wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę nie mniej niż 8,4 % (1625 zł);

–       Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2013 roku  powinien wynosić nie mniej niż wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2012 roku, zwiększony o 50% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku 2012.

W dokumencie „Założenia do budżetu państwa na rok 2013” ponownie brakuje podstawowych danych dotyczących zestawienia planowanych dochodów budżetowych oraz wydatków, a także wysokości deficytu. Brak tych danych przeszkadza w ocenie dokumentu. Założenia budżetowe z roku na rok stają się mniej precyzyjne, co powoduje wątpliwości,co do ich wagi i znaczenia dla kształtowania realnej polityki budżetowej.

Decyzja Prezydium nr 127/2012 ws. opinii o poselskim projekcie ustawy o likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” negatywnie opiniuje poselski projektu ustawy o likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, tym samym podtrzymujemy decyzję Prezydium KK nr 83/12 z dnia 23 maja 2012 r.

Decyzja Prezydium nr 126/2012 ws. opinii o projekcie założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zgłasza następujące uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

 Kwotę wynagrodzenia wolną od potrąceń w postępowaniu egzekucyjnym określa art. 871 Kodeksu pracy. Prezydium KK zdecydowanie negatywnie ocenia propozycję zmniejszenia kwoty wolnej od potrąceń w postępowaniu egzekucyjnym do 80% minimalnego wynagrodzenia. Proponowana zmiana w art. 871§ 1 pkt. 1) jest nieuzasadniona i narusza zasadę ochrony wynagrodzeń za pracę. Wynagrodzenie za pracę stanowi podstawowe,

  1. a niejednokrotnie jedyne źródło utrzymania pracownika i jego rodziny. Spełnia więc ono dwie zasadnicze funkcje: alimentacyjną (służy zaspokojeniu potrzeb życiowych pracownika i jego rodziny) i bodźcową (wynagrodzenie motywuje pracownika do wykonywania pracy i zwiększania jej wydajności). Dlatego też, wynagrodzenie za pracę stanowi instytucję w sposób szczególny chronioną prawem. Domagamy się zachowania art. 871  § 1 pkt.1) i pkt. 3  Kodeksu pracy  w dotychczasowym brzmieniu.

Jednocześnie Prezydium KK wskazuje, że obecne brzmienie art. 87 KP przewiduje,
że pierwszeństwo przed potrąceniami mają odliczenia danin publicznoprawnych – składki na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. Podobna zasada została przyjęta w art. 871 KP (podstawę kwoty wolnej od potrąceń stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia po dokonaniu tym samych odliczeń).

Regulacja tej treści jest jednakże niepełna, gdyż pomija odliczanie składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Względy poprawności techniki legislacyjnej uzasadniają uzupełnienie katalogu odliczeń danin publicznych zawartych w art. 87 oraz 871 KP właśnie o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

  1. Na pozytywną ocenę zasługują propozycje dotyczące „dokumentów”, zarówno te dotyczące wprowadzenia definicji „dokumentu” jak i wprowadzenia formy dokumentowej i formy elektronicznej jako nowych typów formy szczególnej czynności prawnej. Wyodrębnienie przepisów dotyczących formy elektronicznej oraz rozszerzenie zakresu stosowania przepisu 79 KC są godne poparcia ze względu na możliwość objęcia ich działaniem przede wszystkim osób niepełnosprawnych.
  2. Prezydium KK zgłasza obawę czy cel przyświecający projektodawcy – przyspieszenie postępowań sądowych w związku z wprowadzeniem możliwości wnoszenia pism procesowych i doręczeń drogą elektroniczną osiągnie spodziewane rezultaty z uwagi na brak powszechnej dostępności do środków komunikacji elektronicznej.
  3. Przedstawione propozycje dotyczące wykorzystania systemu teleinformatycznego operatora pocztowego do przekazywania informacji o doręczeniu pism sądowych są niewystarczające aby móc ocenić ich działanie w praktyce.
  4. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na 2 problemy związane z doręczaniem pism procesowych:

1)      Przepisy ustawy z 17 listopada 1964r. – Kodeks postępowania cywilnego  regulują sposoby doręczania pism sądowych: Art. 133 KPC – doręczenie osobiste, Art. 138 KPC – doręczenie zastępcze. W sytuacji niemożności wykorzystania tych sposobów, stosuje się awizowanie (art. 139 par. 1 KPC). Pismo złożone w placówce pocztowej operatora publicznego lub innego operatora pocztowego może zostać odebrane przez osobę upoważnioną na podstawie pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych (Art. 139 par 11). Zgodnie z par. 18 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz. U z 2004 r., Nr 5, poz 34 ze zm.) takiego pełnomocnictwa udziela adresat, składając pisemne oświadczenie woli w obecności upoważnionego pracownika operatora w placówce oddawczej operatora lub w miejscu pobytu, okazując jeden z dokumentów, o którym mowa w § 36 rozporządzenia. Do przepisu ustawy KPC nie dostosowano rozporządzenia MS z 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym ( Dz. U. z 2010 r , Nr 190 poz 1277). Zgodnie z § 8 ust 1 pkt 1 rozporządzenia przesyłkę złożoną w placówce pocztowej operatora, itd. wydaje się osobie uprawnionej do jej odbioru, którą jest – w przypadku osób fizycznych – tylko i wyłącznie adresat. Dlatego wnioskujemy o ujednolicenie przepisów rozporządzenia i KPC.

2)      Zarówno ustawa Prawo pocztowe (Dz.U. z 2008 r. , nr 189, poz. 1159 ze zm.) jak
i rozporządzenie w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych ( Dz. U z 2004 r., Nr 5, poz. 34 ze zm.) nie nakładają na doręczyciela obowiązku ustalenia czy adresat zamieszkuje pod wskazanym adresem. Domniemanie otrzymania przesyłki w sytuacji zamieszkiwania adresata w innym miejscu będzie powodować możliwość uruchomienia różnego rodzaju środków prawnych, które adresat może podjąć: wniosek o przywrócenie terminu, wznowienie postępowania. Dodatkowo środki prawne, które potencjalnie przysługują pozwanemu (wniosek o doręczenie, sprzeciw, wniosek o przywrócenie terminu) wzajemnie się wykluczają. Taki stan powoduje, że zostaje ograniczone prawo pozwanego do sądu, ponieważ wybór jednego środka prawnego wyklucza możliwość skorzystania z innego z powodu upływu terminu. Uzasadnionym jest więc wprowadzenie regulacji, która wskazywałaby na właściwy środek prawny w sytuacji nieprawidłowego doręczenia w związku z upływem terminu do dokonania czynności procesowej oraz przepisu, który wstrzymywałby postępowanie egzekucyjne.

  1. Wprowadzenie możliwości sporządzania ustnego uzasadnienia, ze względu na powody podane w uzasadnieniu – „pisemne uzasadnienia są obszerne” są nie do zaakceptowania. Bardzo często analiza samego uzasadnienia w formie pisemnej nastręcza stronom, szczególnie działającym samodzielnie, bardzo duże trudności. Wprowadzenie tylko i wyłącznie formy ustnej spowoduje wydłużenie procesu takiej analizy o ile w ogóle jej nie uniemożliwi. Uzasadnionym wydaje się pozostawienie dwóch alternatywnych form uzasadnienia, biorąc pod uwagę różne preferencje oraz nabyte umiejętności werbalnego lub pisemnego komunikowania się zarówno ze strony uzasadniających w procesie kształcenia sędziów i referendarzy jak i  stron procesowych.
  2. Wątpliwości budzi zliberalizowanie przepisów dotyczących uzupełnienia braków formalnych w postępowaniu upominawczym.
  3.  Prezydium KK nie znajduje w projekcie wystarczającego i przekonywującego uzasadnienia dla ograniczenia katalogu czynności komornika podlegającym zaskarżeniu.
  4. Jeśli chodzi o wyjaśnienia dłużnika dotyczące jego majątku (art. 801 KPC) zastanawia
    w jaki sposób komornik dokona oceny czy dłużnik udzielił świadomie fałszywych wyjaśnień.
  5. Zdaniem Prezydium KK brak jest merytorycznego uzasadnienia (projektodawca wskazuje jedynie na brak aksjologicznych podstaw) dla tak drastycznego obniżenia wysokości środków pieniężnych znajdujących się na rachunkach oszczędnościowo- rozliczeniowych, oszczędnościowych oraz na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych jednej osoby wolnej od zajęcia do wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
  6. Prezydium KK zwraca uwagę, że ograniczenie czynności należących do właściwości sądu jako organu egzekucyjnego w ramach egzekucji z nieruchomości spowoduje zwiększenie opłat za czynności komornika.