21 kwietnia 2004 (10-13/04)

Napisany w dniu | przez Sekretariat Prezydium

Komunikat

W dniu 21 kwietnia 2004 r. w Gdańsku odbyło się posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", podczas którego zadecydowano o kontynuacji akcji w obronie praw pracowniczych i związkowych, przyjęto stanowisko ws. projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, przygotowywano dokumenty na Krajowy Zjazd Delegatów.

Uchwała o kontynuacji akcji w obronie praw pracowniczych i związkowych stwierdza, iż NSZZ "Solidarność" domaga się: /1/ skutecznego ścigania przez organy państwa przypadków łamania prawa przez pracodawców, których najbardziej skandalicznymi przykładami są PKS Kozienice i "Jedynka Wrocławska"; /2/ systemów osłonowych, w tym zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, dla osób tracących pracę z winy zakładu; /3/ wycofania się rządu z kolejnych projektów niszczących kodeks pracy; /4/ przeciwdziałania nieuczciwej konkurencji wynikającej z nierównego obciążania płatników podatkami oraz składkami na ubezpieczenia społeczne; /5/ wycofania nowelizacji ustawy niszczącej system ubezpieczeń społecznych, m.in. przez likwidację podziału Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na fundusze: emerytalny, rentowy, chorobowy i wypadkowy; /6/ realizacji postulatów zagrożonych branż. Postulaty te Związek kieruje do obecnego i następnych rządów, do pracodawców oraz wszystkich ugrupowań politycznych aspirujących do rządzenia Polską. Do określenia harmonogramu i sposobu przeprowadzenia ogólnopolskiej akcji, Komisja Krajowa zobowiązała konwent przewodniczących w terminie do końca kwietnia.

Komisja Krajowa zaprotestowała również przeciwko odrzuceniu przez Sejm obywatelskiego projektu ustawy o zasiłkach i świadczeniach przedemerytalnych. Zdaniem przedstawicieli KK obecny parlament okazał się niezdolny do podejmowania decyzji w interesie swoich obywateli. Wśród różnych propozycji oszczędności, ograniczenie zasiłków i świadczeń przedemerytalnych wzbudzało największy sprzeciw społeczny – 75 proc. ankietowanych obywateli jest przeciwnych likwidacji zasiłków i ograniczaniu świadczeń przedemerytalnych. Komisja Krajowa postanowiła opublikować w okręgach wyborczych nazwiska posłów, którzy głosowali przeciwko obywatelskiemu projektowi.

W trakcie obrad przyjęto także stanowisko w sprawie kolejnych zmian w Kodeksie pracy proponowanych przez rząd. Komisja Krajowa oceniła je negatywnie. Ewidentnym przykładem ograniczenia uprawnień pracowników oraz związków zawodowych jest: dopuszczenie możliwości wypłacania pracownikom wynagrodzeń w ratach; wprowadzenie przerywanego czasu pracy i możliwości praktycznie nieograniczonego stosowania umów na czas określony; a także zamiana dotychczasowego obowiązku konsultacji zamiaru zwolnienia pracownika z zakładową organizacją związkową na jedynie zawiadomienie tej organizacji.

Po wyczerpującej dyskusji Komisja Krajowa przyjęła stanowisko w sprawie projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy. Pomimo licznych kontrowersji wokół dokumentu członkowie KK stwierdzili, że Związek powinien zająć stanowisko wobec Traktatu. Traktat zastępuje jednolitym tekstem dotychczasowe dokumenty, usprawnia mechanizmy demokratyczne UE oraz zapewnia przejrzystość i jawność prac instytucji Unii. Komisja Krajowa podkreśla również, że w Traktacie znalazło się wiele zapisów, które spełniają postulaty "Solidarności" i europejskiego ruchu związkowego. Należy do nich np. włączenie do Traktatu Karty Praw Podstawowych. Dzięki temu w Traktacie znalazły się podstawowe prawa człowieka, do których zalicza się: prawo do życia, prawo do tworzenia związków zawodowych, prawo do rokowań zbiorowych i strajku oraz prawo do zabezpieczenia i ochrony społecznej. Traktat uznaje również rolę partnerów społecznych oraz prawo pracowników do informacji i konsultacji. W przyjętym stanowisku znalazły się też wątpliwości co do niektórych zapisów Traktatu wyrażane przez członków KK. Ich zdaniem w Traktacie brakuje m.in. zapisu o prawie do życia od poczęcia do naturalnej śmierci, o wyższości człowieka i jego pracy nad kapitałem czy odniesienia się do chrześcijańskich korzeni UE. Wśród niedostatków Traktatu Komisja Krajowa wymieniła również brak: możliwości tworzenia ponad granicznych związków zawodowych, zasady podejmowania decyzji kwalifikowaną większością głosów w sprawach polityki społecznej i podatkowej oraz nowych narzędzi i procedur odnoszących się do zarządzania gospodarką.

Przyjęto jednocześnie specjalne stanowisko, w którym Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" zwraca się do członków, struktur Związku i wszystkich ludzi dobrej woli z apelem o włączenie się w zbieranie podpisów pod petycją domagającą się umieszczenia w preambule Traktatu ustanawiającego Konstytucję przyszłej Europy zapisu o wartościach chrześcijańskich.

Komisja Krajowa zaapelowała również do Stowarzyszenia "Solidarni ze Stocznią Gdańską" o zaangażowanie się w renowację historycznej Sali Bhp oraz utworzenie na terenie Bastionu św. Rocha na Jasnej Górze stałej wystawy upamiętniającej Stocznię Gdańską. Warunkiem włączenia się Stowarzyszenia w remont Sali Bhp jest uzyskanie przez Związek praw właścicielskich do niej.

Podczas posiedzenia członkowie Komisji Krajowej przyjęli projekt sprawozdania o pracy KK za minione osiem miesięcy przygotowanego na majowy Krajowy Zjazd Delegatów w Spale. Zapoznano się także z informacją Krajowej Komisji Rewizyjnej.

  • Dariusz Wasielewski – rzecznik prasowy KK

Uchwała KK nr 10/04
ws. Funduszu Wspierania Statutowych Zadań Związku

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność", w oparciu o § 6 ust. 5 Regulaminu Funduszu Wspierania Statutowych Zadań Związku postanawia zmienić rozkład środków finansowych przekazywanych do rad krajowych sekretariatów branżowych.

Rady krajowe sekretariatów branżowych, ze środków na realizację celów zapisanych w § 6 ust. 2a – 2d Regulaminu FWSZZ, mogą wydzielić do 25% całości środków i przeznaczyć je na opłacenie składek afiliacyjnych w międzynarodowych strukturach związkowych.

APEL KK nr 11/04
do Stowarzyszenia "Solidarni ze Stocznią Gdańską" ws. podjęcia wspólnych działań na rzecz ratowania Sali BHP i budowy Bastionu św. Rocha

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" w związku z możliwością uzyskania praw właścicielskich do historycznej Sali BHP, apeluje do Stowarzyszenia "Solidarni ze Stocznią Gdańską" o podjęcie wspólnych działań na rzecz renowacji Sali BHP i przekazanie na ten cel środków finansowych. Umożliwi to jej odnowienie i przystosowanie do działalności o charakterze muzealno – patriotycznym. Sala mogłaby również służyć jako miejsce ważnych spotkań będących źródłem inicjatyw solidarnościowych i związkowych.

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" wnioskuje także o zaangażowanie środków Stowarzyszenia w utworzenie na terenie Bastionu Św. Rocha na Jasnej Górze stałej wystawy upamiętniającej Stocznię Gdańską jako symbol wielkiego zrywu narodowego, który otworzył Polsce i innym krajom Europy Środkowej i Wschodniej drogę do wolności.

Uchwała KK nr 12/04
ws. kontynuowania akcji w obronie praw pracowniczych i związkowych

W związku z nasilającymi się negatywnymi zjawiskami uderzającymi w pracowników oraz brakiem przeciwdziałań ze strony rządu i parlamentu, Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" postanawia kontynuować akcje w obronie praw pracowniczych i związkowych.

W ramach akcji będziemy się domagać:

  1. skutecznego ścigania przez organy państwa przypadków łamania prawa przez pracodawców, których najbardziej skandalicznymi przykładami są: PKS Kozienice i Jedynka Wrocławska,
  2. systemów osłonowych w tym zasiłków i świadczeń przedemerytalnych dla osób tracących pracę z winy zakładu,
  3. wycofania się rządu z kolejnych projektów niszczących kodeks pracy,
  4. przeciwdziałania nieuczciwej konkurencji wynikającej z obniżania kosztów firm poprzez stosowanie patologicznego samozatrudnienia w celu zmniejszenia podatków i składek na ubezpieczenia społeczne,
  5. wycofania nowelizacji ustawy niszczącej system ubezpieczeń społecznych m.in. przez likwidację podziału Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na fundusze: emerytalny, rentowy, chorobowy i wypadkowy,
  6. realizacji postulatów zagrożonych branż.

Postulaty te kierujemy do obecnego i następnych rządów, do pracodawców oraz wszystkich ugrupowań politycznych aspirujących do rządzenia Polską.

Do określenia harmonogramu i sposobu przeprowadzenia ogólnopolskiej akcji, Komisja Krajowa zobowiązuje się i upoważnia Konwent przewodniczących w terminie do końca kwietnia br.

Uchwała KK nr 13/04
ws. przyjęcia informacji o pracy KK NSZZ "Solidarność" na XVII KZD

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" przyjmuje "Informację o pracy Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" w okresie sierpień 2003 r. – marzec 2004 r." przygotowaną na XVII Krajowy Zjazd Delegatów.

Stanowisko KK nr 5/04
ws. projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" powstał na gruncie walki o godność człowieka. Pragnienie wolności ucieleśniło się w zrywie solidarnościowym w Polsce i w następstwie spowodowało obalenie muru berlińskiego, a potem także upadek reżimów totalitarnych oraz umożliwiło przywrócenie demokracji w tych krajach Europy, które obecnie stają się częścią Unii Europejskiej.

Tym ideałom ciągle przyświeca także troska o utrzymanie tożsamości narodowej.

Naród w referendum akcesyjnym opowiedział się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, ale rząd poprzez swoją błędną politykę i dezinformację doprowadził do sytuacji, w której Polacy coraz bardziej obawiają się o swoją przyszłość w Unii Europejskiej. Nie wiadomo, w jakim stopniu przedstawiona wizja Polski w Europie znajdzie swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości.

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" dokonała starannej i rzetelnej analizy projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, a jej wyniki prowadzą do następujących wniosków ogólnych:

  • projekt zastępuje jednolitym tekstem nawarstwiające się kolejno traktaty począwszy od Traktatu Rzymskiego, a skończywszy na Traktacie Nicejskim,
  • traktat istotnie usprawnia mechanizmy demokratyczne Unii Europejskiej nadając większe znaczenie ciałom przedstawicielskim, w tym Parlamentowi Europejskiemu oraz umożliwiając obywatelską inicjatywę legislacyjną [Część I, 46];
  • określone zostają kompetencje Unii wyznaczone przez zasadę powierzenia, pomocniczości i proporcjonalności [Część I, 9];
  • zapewniona zostaje przejrzystość i jawność prac instytucji Unii, w tym obrad Parlamentu Europejskiego i Rady Ministrów, rozpatrującej wniosek ustawodawczy [Część I, 49].

NSZZ "Solidarność" w uchwale nr 5 XVI Krajowego Zjazdu Delegatów przedstawił postulaty dotyczące zapisów w Traktacie Konstytucyjnym. Do tych, które zostały spełnione w całości lub częściowo zaliczyć można:

  • włączenie do traktatu Karty Praw Podstawowych, co nadało jej moc prawnie obowiązującą w tak kluczowych zagadnieniach jak: prawo do życia, podstawowe prawa człowieka, prawo do tworzenia związków zawodowych, prawo do rokowań zbiorowych i do strajku, ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, zabezpieczenie i pomoc społeczna [Część II, 12, 28, 30, 34];
  • odniesienie m.in. do poszanowania ludzkiej godności, solidarności i sprawiedliwości jako podstawowych wartości Unii, zmierzającej do pełnego zatrudnienia, społecznej gospodarki rynkowej, ochrony socjalnej i wyeliminowania wyłączenia społecznego [Część I, 2, 3];
  • uznanie roli partnerów społecznych [Część I, 47];
  • dostarczenie podstawy prawnej dla ustawodawstwa europejskiego w sprawie zasad funkcjonowania usług powszechnego dostępu [Część III, 6];
  • uznanie roli Unii w koordynowaniu krajowych polityk zatrudnienia i polityk gospodarczych [Część I, 14];
  • włączenie zapisów odnoszących się do wsparcia dla polityki społecznej, przemysłowej, badań naukowych, zdrowia publicznego, edukacji i kształcenia zawodowego [Część III, 103, 180, 146, 175, 182];
  • odniesienie się wprost do prawa pracowników do informacji i konsultacji w ramach przedsiębiorstwa [Część II, 27].

Zagadnienia dotyczące systemu wartości zostały ujęte w traktacie zbyt ogólnikowo i niekompletnie. Do jego niedostatków należą także:

  • brak zapisu o prawie do życia od poczęcia do naturalnej śmierci;
  • brak odniesienia wprost do korzeni chrześcijańskich, na których opierają się wartości europejskie i europejska tożsamość (mimo przywołania religijnego dziedzictwa Europy w preambule Traktatu);
  • brak zapisu, że człowiek i wykonywana przez niego praca są ponad kapitałem;
  • brak definicji rodziny z daleko idącymi tego konsekwencjami i jej roli w społeczeństwie;
  • brak zapisu o możliwości tworzenia ponadgranicznych związków zawodowych;
  • brak zasady podejmowania decyzji kwalifikowaną większością głosów w sprawach polityki społecznej i podatkowej;
  • brak nowych narzędzi i procedur odnoszących się do zarządzania gospodarką (z wyjątkiem skromnych instrumentów przewidzianych dla strefy euro) [Część III, 88].

Ponadto należy stwierdzić, że część III zawierająca dyspozycje szczegółowe jest nadmiernie rozbudowana, a z powodu pośpiechu w jej przyjmowaniu jest częściowo niespójna pod względem językowym z częścią I i II. Domagamy się też harmonizacji części III z częścią I i II, a w szczególności dostosowania sformułowań "wysoki poziom zatrudnienia" [Część III, 99] i "otwarta gospodarka rynkowa" [Część III, 69] do występujących w części I określeń "pełnezatrudnienie" i "społeczna gospodarka rynkowa" [Część I, 3].

Przy całościowej ocenie projektu Traktatu należy wziąć pod uwagę, że był on przedmiotem kompromisu, dotychczasowe zabezpieczenia traktatowe dla pracowników zostały w całości przyjęte, a lista spełnionych postulatów NSZZ "Solidarność" oznacza postęp.

Jednocześnie Komisja Krajowa wyraża niezadowolenie z powodu pominięcia ww. znaczących kwestii oraz wzywa rząd polski i Konferencję Międzyrządową do ich uwzględnienia w projekcie traktatu.

Komisja Krajowa wyraża także przekonanie, że państwa członkowskie i Unia jako całość będą kierowały się zasadą solidarności zarówno w rozwiązaniach ekonomicznych jak i socjalnych.

NSZZ "Solidarność" podkreśla, że bez względu na treść przyjętego ostatecznie Traktatu Konstytucyjnego, w dalszym ciągu będzie pracować na rzecz utrzymania tożsamości Europy opartej na wielokulturowym dziedzictwie, chrześcijańskich korzeniach i wartościach, pośród których tradycja chrześcijańska należy do najcenniejszych i najbardziej w naszym kraju szanowanych.

Stanowisko KK nr 6/04
ws. zmian do Kodeksu pracy

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie ustawy o związkach zawodowych z dnia 22 marca 2004 r. negatywnie ocenia proponowane w projekcie zmiany.

Kolejne zmiany Kodeksu pracy zmierzają do ograniczenia uprawnień pracownika w ramach stosunku pracy oraz do ograniczenia uprawnień związków zawodowych jako strony w zbiorowych stosunkach pracy.

Ewidentnym przykładem ograniczenia uprawnień jest propozycja:

  • likwidacji obowiązującej konsultacji z zakładową organizacją związkową zamiaru zwolnienia pracownika i wprowadzenie jedynie konieczności zawiadomienia o wypowiedzeniu stosunku pracy,
  • dopuszczenia możliwości wypłacania pracownikom wynagrodzenia w ratach,
  • wprowadzenia sytemu przerywanego czasu pracy,
  • praktycznie nieograniczonego stosowania umów na czas określony.

Uzupełnieniem niniejszego stanowiska będzie opinia szczegółowa nt. zawartych w projekcie zmian legislacyjnych.

Stanowisko KK nr 7/04
ws. odrzucenia przez Sejm RP obywatelskiego projektu ustawy o zasiłkach i świadczeniach przedemerytalnych

Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" oceniając przebieg prac nad obywatelskim projektem inicjatywy ustawodawczej, mającym na celu przywrócenie zasiłków przedemerytalnych oraz wysokości świadczeń przedemerytalnych z roku 2001 stwierdza, że obecny parlament wyczerpał swoje możliwości i okazał się niezdolny do podejmowania decyzji leżących w interesie polskiego narodu – 75% ankietowanych obywateli jest przeciwnych likwidacji zasiłków i ograniczaniu świadczeń przedemerytalnych.

Ponad 650 tysięcy podpisów złożonych nie tylko przez członków NSZZ "Solidarność pod projektem ustawy mającej zabezpieczyć minimum potrzeb życiowych ludziom o kilkudziesięcioletnim stażu pracy, którzy nie z własnej woli stracili pracę i dla których nie ma ofert pracy, było wyrazem troski wyrażonej o los ich rodzin. Niemoralne jest odbieranie tym pracownikom – w czasie, kiedy liczne afery korupcyjne i błędy rządu narażają państwo na wielomiliardowe straty – prawa do wsparcia ze strony państwa.

Obywatelski projekt skierowany do parlamentu w kwietniu 2003 r. przeleżał tam trzy miesiące, następnie skierowany został do czterech komisji sejmowych, które nie znalazły czasu na jego rozpatrzenie. Pod obrady sejmu trafił natomiast rządowy kontrprojekt ustawy, który w znacznym stopniu ograniczał prawo do świadczeń przedemerytalnych i zmniejszał wysokość tych świadczeń. Powołana nadzwyczajna komisja sejmowa podjęła w trybie pilnym prace nad tym rządowym projektem. Protesty Komisji Krajowej doprowadziły wprawdzie do przekazania do wspomnianej komisji obywatelskiego projektu, ale komisja odrzuciła go w całości. Ostatecznie sejm uchwalił ustawę w wersji proponowanej przez rząd SLD-UP.

Postawa posłów SLD wspartych w tej sprawie – w ostatecznym głosowaniu – przez kluby UP, SDLP, PO, FKP, SKL i Samoobrony jest jednoznacznym dowodem na brak wrażliwości społecznej większości elit politycznych.

Komisja Krajowa postanawia opublikować imienne wyniki głosowania nad obywatelskim projektem w macierzystych okręgach wyborczych posłów.

Stanowisko KK nr 8/04
ws. petycji o uzupełnienie preambuły Traktatu Konstytucyjnego UE

Z dniem 1 maja 2004 r. Polacy stają się obywatelami Unii Europejskiej, mamy zatem pełne prawo zgłaszania instytucjom Unii Europejskiej swoich postulatów.

Jedną z istotnych kwestii, która dzieli obywateli państw narodowych UE, jest projekt traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy i brak w preambule odniesienia do wartości chrześcijańskich.

Jesteśmy pewni, że "ojcowie założyciele" Wspólnot byli przekonani, że to co łączy ich ideę – m. in. uniwersalne wartości chrześcijańskie u podstaw których legły: prawda, sprawiedliwość, wolność, godność człowieka, prawo do życia i umiłowanie rodziny – powinno być fundamentem na którym budowana będzie wspólna Europa.

Stając w obronie tych wartości oraz wychodząc naprzeciw oczekiwaniom większości obywateli Polski, Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" zwraca się do członków NSZZ "Solidarność", struktur Związku i wszystkich ludzi dobrej woli z apelem o włączenie się w zbieranie podpisów pod petycją domagającą się umieszczenia w przyszłej preambule Traktatu ustanawiającego Konstytucję przyszłej Europy zapisu o wartościach chrześcijańskich.

Komisja Krajowa zobowiązuje Prezydium KK do opracowania karty, na której będą zbierane podpisy i upoważnia Zarządy Regionów do koordynacji akcji zbierania podpisów.