Miesiąc: październik 1981

Stanowisko naszego Związku w sprawie samorządu pracowniczego i sa­modzielności przedsiębiorstw zostało wyrażone w Uchwale Zjazdu, podjętej w dniu 8.09.1981 r. Było ono więc znane Sejmowi PRL, który w dniu 25.09.81 uchwalił Ustawę o Przedsiębiorstwach Państwowych oraz Ustawę o Samorządzie Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego. Sejm odstąpił w usta­wach od uzgodnionego z Prezydium KKP kompromisu, dotyczącego sposobu powoływania dyrektora przedsiębiorstwa państwowego. Był on wyjątkowo daleko idącym ustępstwem, mającym na celu uniknięcie konfliktu z wła­dzami państwowymi. Sejm nie uwzględnił również stanowiska Związku w wielu innych, wyjątkowej wagi sprawach, dotyczących samorządu pra­cowniczego i samodzielności przedsiębiorstw. Mimo to Zjazd, kierując się duchem porozumienia, nie odrzuca tych ustaw w całości.

Zgodnie z wcześniejszą uchwałą, Zjazd postanawia poddać pod referen­dum w zakładach pracy te przepisy obu ustaw, które w rażący sposób od­biegają od stanowiska Związku oraz zagrażają samorządności i samodziel­ności przedsiębiorstw, a tym samym godzą w reformę gospodarczą.

Oczekujemy, że zmiany w obu ustawach dotyczyć będą w szczególności:

1. przepisów dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem. Zjazd wyraża pogląd, że przedsiębiorstwem winna zarządzać załoga poprzez decydo­wanie o wszystkich istotnych sprawach przedsiębiorstwa.

2. przepisu określającego skład komisji konkursowej, wyłaniającej kandy­datów na dyrektora przedsiębiorstwa. Jesteśmy zdania, że określenie składu oraz powoływanie owej komisji winno być wyłącznym i nie­zbywalnym prawem Rady Pracowniczej.

3. przepisu określającego przedsiębiorstwa, których dyrektorzy mają być powoływani
i odwoływani przez organ założycielski. Zjazd jest zdania, że na liście owej mogą znajdować się jedynie zakłady zbrojeniowe, przedsiębiorstwa podlegające Ministrowi Finansów oraz przedsiębiorstwa podległe Ministrowi Sprawiedliwości, działające przy zakładach karnych.

4. przepisu zezwalającego organowi założycielskiemu na nałożenie na przedsiębiorstwo państwowe obowiązku wykonania określonych zadań. Uważamy, że może to mieć miejsce jedynie w wypadku klęski żywioło­wej oraz zadań wynikających z niezbędnych potrzeb obronnych kraju. We wszystkich tych przypadkach organ założycielski winien zapewnić odpowiednie środki materialne oraz ponieść wszystkie koszty związane
z nałożonym zadaniem.

5. przepisu zezwalającego na zmuszenie przedsiębiorstwa do przystąpienia do zrzeszenia przedsiębiorstw. Zjazd uważa, że przepis taki może do­tyczyć wyłącznie przedsiębiorstw wskazanych wyżej, w punkcie 3. Komisja Krajowa przedstawi Sejmowi wyniki referendum wraz z wnios­kiem o dokonanie odpowiedniej nowelizacji Ustawy o Samorządzie Załogi Przedsiębiorstwa Państwowego oraz Ustawy o Przedsiębiorstwach Państwo­wych.

Zjazd stoi na stanowisku, że treść przepisów wykonawczych obu ustaw oraz ustaw towarzyszących, winna być ustalona w porozumieniu ze związ­kami zawodowymi.

W walce o samorząd pracowniczy i przedsiębiorstwo uspołecznione Związek nadal będzie postępował zgodnie z wolą załóg. Związek zapewnia załogi, że podejmie wszelkie kroki niezbędne do obrony samorządu.

Zjazd wzywa wszystkie załogi do tworzenia autonomicznych samorządów pracowniczych na zasadach zgodnych ze stanowiskiem Związku.

Gdańsk, 3 października 1981 r.

Doceniając rangę problemu społecznego, jakim są warunki życia osób niepełnosprawnych w Polsce, Zjazd Delegatów uznaje działalność zmierza­jącą do pełnej rehabilitacji i integracji tej części społeczeństwa za jeden z ważnych kierunków działania Związku.

Dotychczasowa działalność w tym zakresie, zarówno Rządu, jak i władz administracyjnych oraz instytucji odpowiedzialnych za rehabilitację i in­tegrację społeczną osób niepełnosprawnych, jest dalece niewystarczająca, a zaniedbania w tej dziedzinie w stosunku do innych krajów, szczególnie europejskich, są ogromne.

Stały wzrost ilości osób niepełnosprawnych, których liczba sięga w Pol­sce 5 milionów, powoduje, że sprawę pełnej integracji tych osób ze społe­czeństwem należy uznać za jeden
z pierwszoplanowych problemów.

Celem, jaki należy osiągnąć, jest likwidacja wszelkiego rodzaju utrudnień, powodujących dyskryminację tej części społeczeństwa pod względem eko­nomicznym, oświatowym
i kulturalnym.

Do osiągnięcia przedstawionego celu Związek będzie dążył poprzez:

— podjęcie skutecznych działań, które doprowadzą do ratyfikacji wszyst­kich konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy, które przewidują automatyczną waloryzację świadczeń rentowych i emerytalnych w razie zmiany ogólnego poziomu zarobków lub wzrostu kosztów utrzymania;

— podjęcie walki o likwidację istniejących oraz nie tworzenie nowych barier architektonicznych, urbanistycznych, komunikacyjnych, admini­stracyjnych
i psychologicznych;

— inspirowanie tworzenia nowych ośrodków rehabilitacyjnych oraz spra­wowanie związkowej i społecznej kontroli nad organizacją i przebiegiem rehabilitacji w zakładach ją prowadzących;

— powodowanie, aby zgodnie z Deklaracją Praw Człowieka wszyscy ludzie niepełnosprawni mogli korzystać z prawa do zawodowej rehabilitacji i szkolenia w celu umożliwienia im podejmowania pracy zgodnej z moż­liwościami psycho – fizycznymi, w warunkach chronionych, gdy zachodzi taka potrzeba.

Dla zapewnienia realizacji przyjętych przez Związek zadań, Zjazd Dele­gatów uznaje potrzebę powołania przez Krajową Komisję i Zarządy Regio­nalne zespołów problemowych d/s osób niepełnosprawnych. W zespołach tych należy zapewnić możliwość działania przede wszystkim tym członkom. Związku, inwalidom, których osobiste doświadczenia, jak
i umiejętności zawodowe, predysponują do skutecznego prowadzenia tego rodzaju działalności.

Pierwszy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” zobowiązuje przyszłe władze wykonawcze Związku do powołania codziennej gazety związkowej o zasięgu ogólnokrajowym.

Jako stałe pozycje dziennika, należy przyjąć między innymi:

1. Omawianie prac Prezydium Komisji Krajowej,

2. Publikowanie wyników rozmów prowadzonych z władzami państwo­wymi,

3. Publikowanie informacji Komisji Rewizyjnej, dotyczących gospodarki majątkiem związkowym.

1. Pierwszy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” składa podziękowanie grupom redakcyjnym i założycielskim tygodników, biuletynów i innych wydawnictw związkowych.

2. Biorąc pod uwagę aktualny stan dostępu „Solidarności” do środków ma­sowego przekazu, Zjazd stoi na stanowisku, że nowe władze krajowe powinny udzielić jak najdalej idącej pomocy prasie i wydawnictwom związkowym, szczególnie w zakresie zwiększenia nakładów.

3. Uważamy, że w polityce pomocy (przydział papieru, maszyn poligraficz­nych) władze krajowe powinny kierować się następującymi zasadami:

a) podtrzymać należy dotychczasowe inicjatywy, szczególnie zaś te, któ­re
w najtrudniejszym okresie znalazły drogę do swej realizacji. Na­leży stosować zasadę proporcjonalności w rozdziale papieru i maszyn poligraficznych, dotychczas wydawanych tygodników i biuletynów związkowych,

b) nowe tygodniki i dzienniki powoływać należy w tych regionach, w których monopol na informację posiada koncern RSW „Prasa, Książ­ka, Ruch”. Szczególnie idzie tu
o regiony odległe od wielkich aglome­racji.

4. W celu określenia innych zasad polityki wydawniczej, oceny pism związkowych
i wydawnictw, Zjazd powoła Radę Programowo – Wydawniczą.

5. Zjazd apeluje do Rządu PRL o jak najszybsze zrealizowanie zobowiąza­nia przydziału puli papieru dla „Solidarności”.

6. Zjazd, zwraca się do władz państwowych oraz ich organów prasowych o dostarczanie rzetelnych informacji o przebiegu obrad Zjazdowych.

Pierwszy Zjazd Delegatów zobowiązuje nowo wybrane władze Komisji Krajowej do pełnego i jednoznacznego wyjaśnienia wszystkich spraw zwią­zanych z zakupem, dostawą
i rozdziałem sprzętu poligraficznego.

Wyjaśnienie winno określać wysokość darowizn zagranicznych, treść umów na dostawę urządzeń, wielkość zrealizowanych dostaw oraz szczegó­łowy rozdzielnik.

Materiały opracowane przez Komisję prowadzącą postępowanie wy­jaśniające, należy przedłożyć Krajowej Komisji Rewizyjnej.