W piątek 17 lipca  na placu Bolesława Chrobrego w Bielsku-Białej odbyło się otwarcie wystawy „TU rodziła się Solidarność”, przygotowanej przez katowicki Oddział Instytutu Pamięci Narodowej.

W otwarciu wystawy uczestniczyli m.in. poseł Przemysław Drabek, wicewojewoda śląski Jan Chrząszcz, radna wojewódzka Ewa Żak, wiceprezydent Bielska-Białej Adam Ruśniak, przewodniczący Rady Miejskiej Bielska-Białej Janusz Okrzesik, przewodniczący podbeskidzkiej „Solidarności” Marek Bogusz i jego zastępca Andrzej Madyda oraz dyrektor katowickiego Oddziału IPN Andrzej Sznajder. Była też spora grupa obecnych i dawnych działaczy podbeskidzkiej „Solidarności”, w tym uczestników sierpniowych strajków w 1980 roku – między innymi Henryk Urban, Eugeniusz Widyna i Władysław Mędrzak z Fabryki Samochodów Małolitrażowych, Marcin Tyrna z Befamy, Roman Pisulak z Transbudu, Jarosław Kolmer z OBR Komel, Lesław Werpachowski ze skoczowskiej Kuźni.

Adrian Rams, autor wystawy „Tu rodziła się Solidarność“: – Ekspozycja składa się z części ogólnopolskiej, regionalnej i lokalnej. Część regionalna poświęcona jest wydarzeniom, które toczyły się na terenach dzisiejszego województwa śląskiego latem 1980 r. Wystawy lokalne opisują wydarzenia z czterech miejscowości: Tarnowskich Gór, Bielska Białej, Dąbrowy Górniczej i Jastrzębia-Zdroju. W Tarnowskich Górach 21 sierpnia 1980 roku odbył się pierwszy w województwie katowickim strajk solidarnościowy z robotnikami z Wybrzeża.

Na wystawie zostało przypomniane, że w utworzonym w 1975 r. województwie bielskim nie było zorganizowanej opozycji lub tradycji strajkowych, jednak informacje o strajkach na Wybrzeżu w 1980 roku docierały do miejscowych robotników i padały na podatny grunt. 8 sierpnia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji w Bielsku-Białej pracownicy zaczęli zbierać podpisy pod listą postulatów do dyrekcji zakładu. Tego samego dnia strajk rozpoczął się w Bielskich Zakładach Przemysłu Lniarskiego „Lenko”. Trzy dni później wybuchł strajk w Bielskiej Fabryce Maszyn „Befama” – jednym z największych zakładów w mieście. 

Po ogłoszeniu postulatów gdańskich pracownicy bielskich zakładów zaczęli je popierać na masówkach, dokładając do nich swoje żądania. Tak rozwijały się protesty m.in. w Fabryce Aparatów Elektrycznych „Apena”, Bielskiej Fabryce Armatury „Befa” i Fabryce Samochodów Małolitrażowych. Protesty w zakładach odbywały się oddzielnie, w sposób nieskoordynowany. 27 sierpnia powołano komitet strajkowy w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacji, którego śladem poszli pracownicy Befamy i FSM. Strajki objęły także zakłady z Oświęcimia, Andrychowa, Kęt i Żywca.

Strajki na Podbeskidziu trwały jeszcze w pierwszych dniach września. 11 września 1980 r., w siedzibie bielskiego oddziału Stowarzyszenia PAX, odbyło się pierwsze spotkanie organizacyjne Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego samorządnych, niezależnych związków zawodowych w województwie bielskim. W zebraniu wzięli udział przedstawiciele trzydziestu zakładów pracy, dało ono następnie początek podbeskidzkiej „Solidarności”.

Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających w Bielsku-Białej do 28 lipca 2020 r.  Zaprezentowana zostanie również m.in. w Jastrzębiu-Zdroju (przed MOK Jastrzębie – 13 – 25 sierpnia) i Dąbrowie Górniczej (przed Pałacem Kultury Zagłębia – 30 lipca – 11 sierpnia). Prezentacja cyklu wystaw będzie skoordynowana tworząc w całej Polsce „Biało-czerwony szlak: Tu rodziła się Solidarność”. Trasy wszystkich wystaw regionalnych zbiegną się 28 sierpnia na wernisażu w Warszawie.