Zasłużeni dla „Solidarności”
Podczas uroczystości, zorganizowanej 7 lutego 2014 roku w Żywcu z okazji 34. rocznicy zakończenia strajku generalnego na Podbeskidziu, szereg osób zostało uhonorowanych związkowymi odznaczeniami. Część z nich, mających charakter ogólnopolski, nadał Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Inne zostały nadane decyzją podbeskidzkiego Walnego Zebrania Delegatów. Pragniemy pokrótce przedstawić sylwetki wszystkich uhonorowanych.
W dniu 9 października 2014 roku XXVII Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” nadał tytuł Zasłużony dla NSZZ „Solidarność” następującym osobom:
1. ks. bp Tadeusz Rakoczy,
2. ks. prałat Zbigniew Powada,
3. Marcin Tyrna.
Biskup Tadeusz Rakoczy pochodzi z Gilowic koło Żywca. Święcenia kapłańskie przyjął 23 czerwca 1963 roku w katedrze na Wawelu z rąk biskupa Karola Wojtyły. W latach 1978-1992 pracował w Polskiej Sekcji Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej, będąc jednym z najbliższych współpracowników Ojca Świętego Jana Pawła II.
W marcu 1992 roku został mianowany pierwszym biskupem ordynariuszem nowopowstałej diecezji bielsko-żywieckiej. Funkcję tę pełnił do 16 listopada 2013 roku, gdy przeszedł na emeryturę. Przez cały ten czas biskup Tadeusz Rakoczy okazywał wyjątkową życzliwość dla podbeskidzkiej „Solidarności”: sprawował dla związkowców Msze Święte, wspierał związkowe inicjatywy, w swych homiliach i wystąpieniach propagował idee „Solidarności” w powiązaniu ze społeczną nauką Kościoła, brał udział w organizowanych przez „Solidarność” uroczystościach, regularnie spotykał się z liderami związkowymi. Taką samą otwartą i życzliwą dla „Solidarności” postawę prezentuje także obecnie, będąc już na emeryturze. Biskup Tadeusz Rakoczy jest też patronem organizowanego przez Zarząd Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność” cyklu konferencji „Bez wartości nie ma Solidarności”. Ksiądz Prałat Zbigniew Powada pochodzi z Dębowca koło Skoczowa. Święcenia kapłańskie przyjął 30 marca 1972 roku w Katowicach. W latach 1972-82 był wikarym w parafiach Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jastrzębiu Zdroju, św. Antoniego w Rybniku i Wszystkich Świętych w Pszczynie.
We wrześniu 1982 roku został wikarym, a rok później proboszczem parafii św. Mikołaja w Bielsku-Białej, która od 1992 roku jest parafią katedralną diecezji bielsko-żywieckiej. W latach stanu wojennego aktywnie włączył się w organizację pomocy osobom represjonowanym i ich rodzinom. W 1984 roku był pomysłodawcą oraz współorganizatorem Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Mikołaja, które stało się miejscem spotkań i współpracy działaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Do dziś pełni funkcję duszpasterza ludzi pracy, a także kapelana podbeskidzkiej „Solidarności” oraz Klubu Inteligencji Katolickiej w Bielsku-Białej. Od wielu lat sprawuje zainicjowane przez siebie comiesięczne Msze Święte w intencji Ojczyzny i „Solidarności”. Marcin Tyrna, od 1959 pracownik Bielskiej Fabryki Maszyn Włókienniczych Befama. 30 sierpnia 1980 roku był współorganizatorem solidarnościowego strajku w Befamie i członkiem Komisji Robotniczej, od września 1980 w „Solidarności”, przewodniczący Komisji Zakładowej i delegat na Walne Zebranie Delegatów Regionu Podbeskidzie, od czerwca 1981 roku członek Prezydium Zarządu Regionu Podbeskidzie.
13 grudnia 1981 roku został internowany, po dwóch tygodniach zwolniony. W latach 1984-1988 wiceprzewodniczący Zakładowej Rady Pracowniczej BFMW Befama. W latach 1989-1992 ponownie został przewodniczącym Komisji Zakładowej i równocześnie pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Zarządu Regionu Podbeskidzie,. W 1992 roku został wybrany przewodniczącym Zarządu Regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność”, funkcję tę pełnił do czerwca 2014 roku.
W latach 1993-2001 był senatorem RP, w latach 2000-2001 pełnił funkcję wicemarszałka Senatu.
Podbeskidzka „Solidarność”, w latach gdy jej pracami kierował Marcin Tyrna, była i pozostaje jednym z najbardziej aktywnych i sprawnych organizacyjnie regionów na związkowej mapie Polski.
W dniu 13 czerwca 2014 roku XII Walne Zebranie Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Podbeskidzie nadało honorowy tytuł „Zasłużonego dla Solidarności Podbeskidzia” za dotychczasową działalność i szczególne zasługi dla naszego Związku i Regionu następującym osobom:
1. ks. prof. Tadeusz Borutka
2. Alojzy Danel
3. Józef Golonka
4. Edward Kubas
5. Franciszek Piątek
6. Jan Polak
7. Jerzy Zeman.
Ks. prof. Tadeusz Borutka – założyciel i wieloletni dyrektor Instytutu Teologicznego im. św. Jana Kantego w Bielsku-Białej, naukowiec specjalizujący się w katolickiej nauce społecznej; diecezjalny asystent Akcji Katolickiej. Wieloletni wypróbowany przyjaciel podbeskidzkiej „Solidarności”, kaznodzieja i celebrans Mszy Świętych, sprawowanych w czasie związkowych uroczystości, współorganizator i gospodarz cyklu sesji „Bez wartości nie ma Solidarności”.
Alojzy Danel – członek NSZZ „Solidarność” od 1980 roku, wieloletni przewodniczący Komisji Zakładowej Rafinerii Czechowice (obecnie Lotos Terminale S.A.), członek Krajowej Sekcji Przemysłu Chemicznego, delegat na WZD Regionu Podbeskidzie. Z determinacją walczył o byt Rafinerii w czasie transformacji, skutecznie opóźniając procesy restrukturyzacyjne do czasu rozwiązania kwestii pracowniczych.
Józef Golonka – we wrześniu 1980 współorganizator „S” w Zakładach Metali Lekkich Kęty (obecnie Grupa Kęty SA) i członek Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego „S” Regionu Podbeskidzie, od października 1980 wiceprzewodniczący Komisji Zakładowej. Od maja 1981 członek Zarządu Regionu Podbeskidzie. Od 1989 roku przewodniczący KZ ZML i członek Zarządu Regionu. Delegat na WZD wszystkich dotychczasowych kadencji, a w latach 1992-95 delegat na Krajowy Zjazd Delegatów.
Edward Kubas – wieloletni pracownik Fabryki Aparatów Elektrycznych Apena (obecnie GE Power Controls) w Bielsku-Białej; w 1980 współzałożyciel oraz wiceprzewodniczący Komisji Zakładowej, a w 1981 roku jej przewodniczący. 14 grudnia 1981 organizator jednodniowego strajku protestacyjnego w Apenie. Od lutego 1989 przewodniczący „Solidarności” Apeny. Od 1989 członek Zarządu Regionu (w tym również członek Prezydium ZR), od 1991 delegat na Krajowy Zjazd Delegatów „Solidarność”. Wieloletni przewodniczący Regionalnej Sekcji Metalowców.
Franciszek Piątek – długoletni działacz związkowy w Żywieckiej Fabryki Sprzętu Szpitalnego Famed. Członek „Solidarności” od 1980 roku. Od 1994 roku przez trzy kadencje pełnił funkcję sekretarza Komisji Zakładowej, od 2002 przez trzy kadencje był delegatem na Walne Zebranie Delegatów Regionu. Ofiarnie działał w „Solidarności” Famedu w najtrudniejszych dla tej firmy czasach. Obecnie na emeryturze.
Jan Polak – w 1980 roku organizator „Solidarności” w Bielskiej Fabryce Wyrobów Śrubowych Bispol (obecnie spółka Bulten), sekretarz Komisji Zakładowej do 13.12.1981 roku; w latach 1989-1994 wiceprzewodniczący KZ, a w latach 1994-1999 przewodniczący Komisji Zakłaodwej. W latach 1999-2014 członek Prezydium Zarządu Regionu (od 2002 sekretarz ZR); delegat na Walne Zebranie Delegatów Regionu przez wszystkie kadencje od 1981 roku.
Jerzy Zeman – wieloletni pracownik Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Bielsku-Białej, obecnie emeryt. Członek „Solidarności” od 1980 roku, w 1981 roku współzałożycieli „Solidarności” Transportu Prywatnego w regionie Podbeskidzie, w latach 1996-2010 przewodniczący Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego; delegat na Walne Zebranie Delegatów Regionu, w latach 1998-2006 członek Zarządu Regionu Podbeskidzie; inicjator ufundowania sztandaru „Solidarności” MZK. Zawsze wierny ideałom „Solidarności”.