W poniedziałek 4 grudnia w hali PreZero Arena Gliwice odbyła się akademia barbórkowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Górnikom w dniu ich święta towarzyszyli m.in. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, prezes JSW Tomasz Cudny i przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.
Tradycyjnie święto górnicze odbywa się we wspomnienie liturgiczne świętej Barbary z Nikomedii, patronki dobrej śmierci i szczególnie narażonych na nią zawodów, takich jak górnicy. Wedle legendy, tuż przed męczeńską śmiercią, anioł przyniósł świętej Barbarze komunię świętą. Kult patronki górników trwa w Polsce od wieków – data 4 grudnia pojawiła się już bowiem w modlitewniku Gertrudy Mieszkówny w XI wieku.
Barbórka i 30-lecie JSW
Na początku uroczystości, które odbywały się w Arenie Gliwice, wprowadzono poczty sztandarowe i odśpiewano hymn RP Mazurka Dąbrowskiego, a następnie hymn górniczy – „Niech żyje nam górniczy stan!”.
Tak jak w ubiegłym roku tegoroczne święto odbywało się w cieniu tragicznych i niestety śmiertelnych wypadków górniczych. Przed tygodniem, 28 listopada czterech górników z kopalni ZG Sobieski w Jaworznie zginęło na skutek rozerwania rurociągu podsadzkowego. Mając w pamięci swoich kolegów, górnicy uczcili minutą ciszy wszystkich tych, którzy odeszli na wieczną szychtę. W tym roku śmierć poniosło łącznie 15 pracowników polskich kopalń.
Tegoroczne obchody Barbórki były wyjątkowe również ze względu na jubileusz 30. rocznicy powstania Jastrzębskiej Spółki Węglowej, w skład której wchodzą 4 kopalnie węgla kamiennego: Borynia-Zofiówka-Jastrzębie, Budryk, Knurów-Szczygłowice i Pniówek. Grupa kapitałowa JSW jest dziś największym producentem węgla koksowego hard w UE, a także koksu przeznaczonego do wytopu stali – surowca określanego mianem krytycznego (strategicznego) dla gospodarki. W tym roku przypadło także 120-lecie powstania najstarszej kopalni JSW – kopalni Knurów.
– Dzisiejszy dzień jest dla nas wyjątkowym dniem. Dzień patronki św. Barbary wyzwala u nas niesamowite emocje – tego dnia składamy sobie życzenia, tego dnia gratulujemy naszej braci górniczej zaangażowania, które wkładają w każdy dzień pracy. Załogo JSW, jesteście sercem naszej spółki, a wasza ciężka praca jest filarem naszego sukcesu. Barbórka jest okresem, który pobudza do refleksji nad czasem minionym. Pamiętamy o wszystkich, którzy od nas odeszli, a szczególnie o górnikach z kopalni Sobieski i Staszic-Wujek – podkreślił prezes JSW Tomasz Cudny, prosząc wszystkich o powstanie i uczczenie minutą ciszy zmarłych braci górników.
W swoim przemówieniu prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej mówił również o strategicznym znaczeniu węgla koksowego, wydobywanego w należących do spółki kopalniach.
– Bez waszego zaangażowania, bez waszej ciężkiej pracy nie byłoby węgla koksowego, a bez węgla koksowego nie byłoby stali – kręgosłupa nowoczesnej gospodarki. Stal to podstawa do rozwoju naszego przemysłu, a my w JSW dostarczamy najwięcej tego produktu w całej Europie – wskazywał Cudny, dodając, że węgiel koksowy jest niezbędny do zielonej transformacji, która „zaczyna się bardzo głęboko, prawie 1 tys. metrów pod ziemią”.
Prezes Cudny nawiązał również do obchodzonego w tym roku 120-lecia kopalni Knurów.
– Wiele pokoleń górników wydobywało tu węgiel, który przysłużył się do rozwoju tego regionu i Ojczyzny. Wykuliście w tym węglu wspaniałą historię, jesteśmy z niej dumni, szanujemy ją i gwarantuję, że przekażemy ją kolejnym pokoleniom – obiecał Tomasz Cudny, składając wszystkim byłym i obecnym pracownikom JSW życzenia górniczego szczęścia i opieki Świętej Barbary.
Prezydent: Dziękuję, że wybraliście ten trudny zawód
Kolejnym punktem wydarzenia była uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych. Prezydent RP z okazji Barbórki nadał odznaczenia zasłużonym górnikom i pracownikom spółki JSW SA, a następnie wygłosił przemówienie, w którym wspominał o tragicznych wydarzeniach z Jaworzna, gdzie złożył wizytę przed przyjazdem do Gliwic.
Odwiedzając Jaworzno, Prezydent złożył wiązankę kwiatów pod pomnikiem św. Barbary i spotkał się z ratownikami górniczymi, którzy brali udział w akcji ratowniczej w kopalni Sobieski.
– Braci górnicza, uroczystości barbórkowe nie są w pełni radosne, jak chcielibyśmy, żeby były w to wielkie święto górników i ich patronki św. Barbary. Dzisiejszą moja podróż, tutaj w tę część naszego kraju, gdzie wydobywa się węgiel, zacząłem od wizyty w Jaworznie, gdzie 6 dni temu zginęło czterech państwa kolegów górników. Pojechałem do nich i z tym smutkiem tamtej wizyty przyjeżdżam też do Was, bo nie trzeba tutaj mówić co to znaczy. Także i Wy cały czas pozostajecie w żałobie i wspominacie kolegów, którzy zginęli w kwietniu 2022 roku w Zofiówce oraz Pniówku, gdzie akcje poszukiwawczą udało się zakończyć raptem półtora miesiąca temu. Taki jest los i element wielkiego etosu tej pracy, tego trudu górniczego, tej górniczej służby dla Polski i społeczeństwa – mówił Prezydent.
– Dziękuję za codzienne zjeżdżanie na dół, za podejmowanie ryzyka, za codzienne pożegnania w domu z najbliższymi, którzy tak mocno tutaj u Was, o tych strasznych wypadkach, które przeżyła wasza społeczność – tak mocno wiedza. Wiedzą, co ta praca oznacza i że górnik może ze swojej szychty nie wrócić do domu. Dziękuję za te służbę z całego serca w imieniu Rzeczypospolitej i całego naszego społeczeństwa, bo ona jest niezbędna. Dziękuję ogromnie, że podjęliście tę decyzję, by ten trudny zawód wybrać, bardzo często idąc za tradycją rodzinną i dziękuję Wam, że ją kontynuujecie. Każda służba górnicza jest niezwykle istotna. Bez waszego węgla nie będzie stali, nie będzie ciepła w domach, jest on potrzebny w elektrociepłowniach, przemyśle chemicznym i cały czas w przemyśle energetycznym – podkreślił Prezydent.
– Wasz węgiel, szczególnie koksowy, który jest niezbędny w procesie wytopu stali i jest surowcem uznanym przez KE za strategiczny, można śmiało powiedzieć, że dopóki jest, będzie wydobywany zawsze – dodał.
Andrzej Duda odniósł się także do “trendu dekarbonizacji”, który jest silny nie tylko w UE, ale na całym świecie. W tym kontekście wskazał, że podczas ostatniej konferencji klimatycznej COP 28 w Dubaju, wielu światowych przywódców mówiło z uznaniem o polskiej zasadzie “Just Transition”, czyli sprawiedliwej transformacji energetycznej.
Zasada ta – po raz pierwszy przedstawiona przez polską delegację na Szczycie Klimatycznym COP24 w Katowicach – opiera się na szacunku do człowieka i pozwala “w godny sposób przejść od gospodarki węglowej do zielonej energetyki”.
Prezydent Andrzej Duda zapewniał górników, że będzie reprezentował ich interesy na arenie międzynarodowej zarówno w czasie trwającej jeszcze przez 20 miesięcy prezydentury, jak i w przyszłości, jeśli przyjdzie mu pełnić inne funkcje państwowe.
– Niech św. Barbara zawsze ma w swojej opiece górników i ich rodziny. Niech zawsze otula ich swoim płaszczem, zwłaszcza tam na dole w ciemnościach kopalni; wtedy, kiedy, gdy ta opieka jest tak ogromnie potrzebna; wtedy, kiedy często ważą się losy życia i śmierci. Niech św. Barbara zawsze czuwa nam bezpieczeństwem i powodzeniem Waszym i Waszych rodzin. Niech ma Was w swojej opiece. Szczęść Boże, dziękuję Wam – zakończył Prezydent Duda.
Po wystąpieniu Prezydenta, głos zabrała minister aktywów państwowych Marzena Małek, która złożyła podziękowania za ofiarną służbę i trud codziennej pracy wszystkim górnikom, a następnie odczytała list skierowany do gwarków przez premiera Mateusza Morawieckiego.
Oficjalną część uroczystości zakończył występ orkiestry górniczej oraz Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk im. Stanisława Hadyny.
Źródło: tysol.pl