110 Sesja Międzynarodowej Konferencji Pracy

fot. screen

Co roku w miesiącu czerwcu członkowie Międzynarodowej Organizacji Pracy spotykają się na Międzynarodowej Konferencji Pracy. W tym roku 110 Sesja Międzynarodowej Konferencji Pracy rozpoczęła się w dniu  27 maja 2022 r. i potrwa do 11 czerwca br.

Na konferencji każdy kraj członkowski reprezentuje trójstronna delegacja, w skład której wchodzą dwaj delegaci reprezentujący stronę rządową, delegat pracodawców i delegat związków zawodowych oraz ich doradcy.  W tym roku delegatem polskiej  strony związkowej jest Pan Jacek Dubiński z Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.  NSZZ „Solidarność” reprezentują Ewa Kędzior jako zastępca delegata strony związkowej oraz Mateusz Szymański jako Doradca

W tym roku Konferencja odbywa się w formie hybrydowej, co stanowi niejako pozostałość po pandemii COVID-19. Sytuacja post pandemiczna różnie się kształtuje w poszczególnych krajach. Dlatego część delegatów może wziąć udział w konferencji osobiście, pozostali łączą się z salami obrad za pomocą łączy internetowych. Jak podają organizatorzy,  udział osobisty dotyczy 80% uczestników,  zaś 20 % uczestników wybrało udział zdalny.

Międzynarodowa Konferencja Pracy, czasami nazywana Międzynarodowym Parlamentem Pracy pełni szereg ról. Po pierwsze podczas Konferencji wypracowywane są,  a następnie przyjmowane międzynarodowe standardy prawa pracy. Standardy te przyjmują formę konwencji lub rekomendacji. Międzynarodowa Konferencja Pracy sprawuje nadzór na nad stosowaniem na poziomie krajowym przez kraje członkowskie konwencji i rekomendacji. Odbywa się to poprzez badanie raportów, które kraje członkowskie są zobowiązane przekazać do Rady Administracyjnej.

Międzynarodowa Konferencja Pracy stanowi również forum  trójstronnego dialogu, czasami bardzo burzliwego, dotyczącego kwestii społecznych, socjalnych oraz wszystkich innych, ważnych dla świata pracy.

Program Międzynarodowej Konferencji Pracy zawiera stałe elementy oraz elementy wprowadzone przez Radę Administracyjną. Do stałych elementów należą:

I.            Przedstawienie raportu Przewodniczącego Rady Administracyjnej, Przedstawienie raportu Dyrektora Generalnego,

II.           kwestie finansowe i inne,

III.         informacje dotyczące raportów o stanie przestrzegania konwencji i rekomendacji.

Tematy zaproponowane przez Radę Administracyjną:

IV.          szkolenie zawodowe (praca nad ustaleniem standardów, pierwsza dyskusja),

V.           kontynuacja dyskusji  na temat strategicznego celu zatrudnienia  w ramach realizacji Deklaracji  Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej sprawiedliwości społecznej i uczciwej   globalizacji,

VI.          godna praca i ekonomia społeczna i solidarna (ogólna dyskusja),

VII.        włączenie kwestii bezpieczeństwa i higieny w pracy do  podstawowych praw i zasad w pracy poprzez wprowadzenie poprawki do paragrafu 2 Deklaracji Międzynarodowej Organizacji pracy dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy z 1998 r.

VIII.      przyjęcie poprawek do Konwencji dotyczącej pracy na morzu z 2006 r. przyjętych przez specjalny Trójstronny Komitet podczas drugiej części czwartego spotkania w maju 2022 r.

Informacje na temat dokumentów, które będą przedmiotem prac Międzynarodowej  Konferencji Pracydostępne są pod następującym adresem: https://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/110/reports/reports-to-the-conference/lang–en/index.htm

Dla realizacji zadań założonych w programie Międzynarodowej Konferencji Pracy, tworzone są komitety, pełniące funkcję grup roboczych.  Komitety te pracują równolegle a pod koniec Sesji na Posiedzeniu Plenarnym, komitety  przedstawiają do przyjęcia rezolucje zawierające instrumenty, wnioski lub inne dokumenty stanowiące wynik ich pracy.

W tym roku działa siedem komitetów: Komitet do spraw finansowych (CF), Komitet do spraw przestrzegania standardów (CAS/CAN), Komitet do spraw ogólnych (CAG), Komitet do spraw ustalenia standardów szkolenia zawodowego (CN),  Komitet w sprawie dyskusji o zatrudnieniu (CDR), Komitet Ogólnej Dyskusji: godna praca i ekonomia społeczna i solidarna (CDG) oraz Komitet do spraw akredytacji (CVP). Więcej informacji na temat komitetów i ich szczegółowych zadań można znaleźć na stronie MOP: https://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/110/committees/lang–en/index.htm

Przedstawiciele NSZZ „Solidarność” biorą udział w pracach Komitetu do spraw przestrzegania standardów (CAS) i  Komitetu do spraw ustalenia standardów szkolenia zawodowego (CN).

Przedmiotem prac Komitetu do spraw przestrzegania standardów  (CAS) był  raport Przegląd przestrzegania Konwencji na podstawie art. 19 i 22 Konstytucji Międzynarodowej Organizacji Pracy, który w tym roku dotyczył personelu opiekuńczego:  “Zapewnienie godnej pracy personelu pielęgniarskiemu i pracownikom domowym jako kluczowe aspekty ekonomii opiekuńczej.”.

Podczas dyskusji na temat raportu członkowie Komitetu do spraw przestrzegania standardów wskazywali, iż pracownicy domowi stanowią grupę pracowników w stosunku do których brak jest zagwarantowania podstawowych praw pracowniczych. Wiele krajów przyjmuje rozwiązania prawne, które poprzez system włączeń z ogólnego systemu prawa pracy, wpychają tych pracowników do grupy pracowników najbardziej narażonych na nadużycia i nieprawidłowości ze strony pracodawców. Duża część pracowników domowych pracuje nielegalnie lub jest  pozornie samozatrudniona.

Niektóre kraje np. Maroko dostrzegły tę kwestię i poprzez układy zbiorowe pracy i porozumienia zawarte z partnerami społecznymi i uregulowały kwestie zatrudnienia pracowników domowych. Członkowie Komitetu do spraw przestrzegania standardów wskazywali, iż podczas pandemii to właśnie personel pielęgniarski stał na pierwszej linii frontu. Część z nich nie miała wystarczającej ochrony tj. środków ochrony indywidualnej. Część nie miała również dostępu do szczepień, a mimo wszystko wykonywali swoją pracę. Członkowie komitetu odnotowali zjawisko spadania na przestrzeni lat realnej wysokości  wynagrodzeń w tej grupie pracowników. Zostało to połączone z faktem feminizacji zawodu pielęgniarki. Obecnie 70% personelu pielęgniarskiego to kobiety. Zjawisko spadania  wynagrodzeń w zawodach sfeminizowanych zostało oceniane za bardzo niepokojące i dezawuujące dany zawód.  Ma to wpływ na braki kadrowe, gdyż pracownicy odchodzą od zawodu i narastają problemy z rekrutacją nowych. Pogarszanie warunków pracy personelu pielęgniarskiego ma bezpośrednie przełożenie na pogarszanie warunków dostępu ochrony zdrowia oraz jakości ochrony zdrowia dla obywateli.

W swoich wystąpieniach, uczestnicy Międzynarodowej Konferencji Pracy  wskazują na skomplikowaną sytuację geopolityczną towarzyszącą tegorocznej Konferencji. Trudna sytuacja ekonomiczna i socjalna w jakiej znalazły się kraje jako skutek pandemii COVID – 19, złamanie rynków pracy w części z nich, kryzys  energetyczny i groźba kryzysu żywnościowego  wywołane agresją rosyjską na Ukrainę, zmiany klimatyczne to czynniki, które należy uwzględnić projektując przyszłe polityki społeczne i rynku pracy.  Jak wskazują uczestnicy Międzynarodowej Konferencji Pracy, „nie mogliśmy doczekać się końca pandemii by powrócić do „normalności” ale tego świata sprzed pandemii już nie ma”. Teraz stoją przez nami jeszcze większe wyzwania. Tylko dialog społeczny realizowany w duchu poszanowania wzajemnych różnic, w tym kulturowych, oraz solidarność biznesu z rynkiem pracy może być skutecznym narzędziem, które  pozwoli  zmierzyć się z wyzwaniami z jakimi przyszło nam się zmagać.

W następnych dniach na forum  Komitetu do spraw przestrzegania standardów  będą omawiane  indywidualne sprawy dotyczące przypadków łamania konwencji przez poszczególne kraje. Sprawy te zgłaszane są  przez partnerów społecznych w formie  skargi.  W tym roku, ze względu na ograniczenia czasowe,  liczba spraw zostanie ograniczona do 22. Zazwyczaj omawiane są  24 sprawy.  Ograniczenie liczby spraw spotkało się ze sprzeciwem strony związkowej, która wyraziła nadzieję że jest to ostatni taki przypadek. Jak wskazano, ograniczanie liczby omawianych spraw jest na rękę tym krajom, których skargi dotyczą. Skargi indywidualne stanowią ważny mechanizm ochrony standardów prawa pracy, gdyż w procesie rozpatrywania tych skarg, kraj członkowski, którego skarga dotyczy,  jest zobowiązany ustosunkować się do skargi i zapewnić wyjaśnienia.

Więcej informacji na temat tegorocznej Międzynarodowej  Konferencji Pracy jest dostępna na stronie internetowej: https://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/110/lang–en/index.htm

 ek