Konferencja Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych

fot. Adobe Stock

21 marca 2022r., w trybie online, odbyła się doroczna konferencja ETUI poświęcona funkcjonowaniu Europejskich Rad Zakładowych (ERZ). Tegorocznym celem konferencji, prowadzonej przez Aline Hoffmann (ETUI), było podsumowanie doświadczeń wynikających z obserwacji działania Dyrektyw o ERZ z 1996 i 2009 roku, jak również wskazanie kierunków koniecznych zmian. Dlatego głównym zadaniem prelegentów i uczestników było zastanowienie się jakie mechanizmy działają, a jakie wymagają poprawy tak aby Europejskie Rady Zakładowe mogły spełniać swoją rolę jako filar skutecznej komunikacji i konsultacji w przedsiębiorstwach międzynarodowych w Europie.

Poniżej przedstawiamy najistotniejsze problemy, które były omawiane na spotkaniu.

I) Pogoń za informacją

To, nie zawsze, ale jednak często spotykany obraz w codziennej pracy delegatów do ERZ. Strona pracodawców ogranicza dostęp do informacji, m. in. poprzez nadużywanie zapisów o informacji poufnej lub kwestionowanie czy dana sprawa ma charakter ponadnarodowy, czy też należy ją rozpatrywać poza ERZ, na gruncie lokalnym, gdzie z reguły związkowcy otrzymują informację, że decyzje podejmowane są na tzw. „wyższym szczeblu”. Stąd istotnym wsparciem dla uczestników były wskazówki przekazane przez ekspertów ETUI, Romualda Jagodzińskiego i Marcusa Meyer-Erdmanna z zakresu narzędzi prawnych, będących do dyspozycji delegatów. Co prowadzi nas do kwestii kolejnej, czyli …

II)  Wyboista droga do sprawiedliwości

Problem, który wymaga spojrzenia na dwie kwestie. Pierwsza to konieczność doprecyzowania, uproszczenia i przyspieszenia procedur dzięki, którym strona pracownicza może uzyskać orzeczenie i – co równie istotne – nałożenie odpowiedniej sankcji na osoby decyzyjne, o ile złamały one przepisy. Obecny poziom sankcji jest zdecydowanie nieadekwatny. Natomiast druga kwestia to zmiana mentalna, która powinna nastąpić po naszej, związkowej stronie, tak abyśmy częściej sięgali po, może niedoskonałe, ale jednak dostępne narzędzia prawne i, w razie konieczności, wchodzili na drogę sądową. Obecnie, często dochodzi do sytuacji, że rezygnujemy z tego zniechęceni perspektywą długiej batalii, często przed sądem innego kraju. W tym aspekcie dobitnie widać konieczność związkowej współpracy transnarodowej. Organizatorzy konferencji założyli, że wsparciem dla delegatów w tym obszarze, będzie nowo utworzona baza danych, podsumowująca orzecznictwo sądowe dotyczące ERZ w UE. W zamyśle twórców ma to być katalog spraw i źródło wiedzy i inspiracji dla delegatów. Sądząc z pozytywnej reakcji uczestników konferencji, inicjatywa ETUI, prezentowana przez Petrę Molenaar (SBI Formaat) i  Sarę Huybrechts (Katolicki Uniwersytet w Leuven) będzie użytecznym wsparciem dla reprezentacji pracowniczej w ERZ.

Tutaj link do bazy

III)  Jak wpłynąć na legislację Parlamentu Europejskiego?

W trzeciej części spotkania Dennis Radtke, eurodeputowany, członek zespołu roboczego przygotowującego zmiany w dyrektywach o ERZ, przedstawił sprawozdanie z prac nad inicjatywą legislacyjną do Parlamentu Europejskiego.
„Jesteśmy w newralgicznym momencie prac – mówił eurodeputowany – dlatego presja wywierana przez lobbystów korporacji międzynarodowych jest duża, ale jako związkowiec nie dbam o to, natomiast apeluję o Waszą aktywność i wsparcie związkowych postulatów”.
„Istotnie – dodała Isabelle Schömann (ETUC) – mamy szansę na właściwe uregulowanie najistotniejszych postulatów. Począwszy od już sygnalizowanych dotyczących kwestii informacji, sankcji, ale również wzmocnienia pozycji Rad choćby przez rozciągnięcie postanowień dyrektywy na wszystkie ERZ, również te założone przed 1996r. – znany artykuł 13 dyrektywy z 1996r. Ważne jest również ujednolicenie procedur funkcjonowania Rad, ich wewnętrznych regulaminów pod kontem zgodnosci z przepisami i przestrzeganie terminów w procesach komunikacji i konsultacji” – zakończyła ekspertka. Konferencję zakończył panel dyskusyjny, w którym uczestnicy podkreślili wagę omawianych kwestii dając wyraz przekonaniu, że być może jesteśmy w momencie kluczowym dla idei partycypacji pracowniczej w przedsiębiorstwach międzynarodowych. Mamy do wyboru dwie drogi albo stopniowego osuwania się ERZ w byt czysto formalny, albo uczynienia z ERZ faktycznego forum konsultacyjnego.

PP