Jesienna część 109 sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy zakończona

Tegoroczna 109 Sesja Międzynarodowej Konferencji Pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy miała wyjątkowy charakter. Po pierwsze Konferencja odbyła po rocznej przerwie. W 2020 roku, z powodu pandemii,  podjęto decyzję o przeniesieniu Konferencji na rok 2021.  Po drugie Konferencja odbyła się w formie zdalnej, co stanowiło duże wyzwanie technologiczne i organizacyjne gdyż zostało zarejestrowanych prawie pięć tysięcy uczestników Konferencji.  I wreszcie po trzecie Konferencja podzielona została na dwie części: wiosenną i jesienną. Część  jesienna odbywała się w dniach 25 październik – 11 grudnia 2021 br.

Jesienna część poświęcona była dwóm zagadnieniem: nierówności i  światowi pracy oraz podnoszeniu kwalifikacji i kształceniu ustawicznemu. Tematy te były przedmiotem prac dwóch trójstronnych grup roboczych. Mimo zdalnej formy,  w jakiej odbywała się jesienna  część 109 sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy, dyskusje podczas prac grup roboczych  były żywiołowe  i niejednokrotnie bardzo emocjonalne.

Podnoszenie Kwalifikacji i kształcenie ustawiczne

W konkluzjach dotyczących podnoszenia kwalifikacji i kształcenia ustawicznego partnerzy społeczni  wskazali, iż inwestowanie w rozwój kwalifikacji i kształcenia ustawicznego nie jest tylko i wyłącznie kosztem ale stanowi  inwestycję w przyszłość. Zmiany technologiczne, z cyfryzacją włącznie, zmiany demograficzne, globalizacja, zmiany środowiska i klimatu oraz inne czynniki o charakterze globalnym zmieniają społeczeństwa i świat pracy. Transformacja może przedsiębiorstwom i pracownikom przynosić korzyść ale może również być destrukcyjna i prowadzić do zwiększania się bezrobocia, niepełnego zatrudnienia, niedopasowania kwalifikacji pracowników do potrzeb pracodawców oraz nierówności na rynku pracy.  Wypracowane przez grupę roboczą przewodnie zasady tworzenia inkluzyjnych, elastycznych i trwałych systemów podnoszenia kwalifikacji oraz kształcenia ustawicznego  podkreślają rolę dialogu społecznego, w tym rokowań zbiorowych,  trójstronną współpracę oraz odpowiednie finansowanie. Wśród wielu działań koniecznych do podjęcia przez kraje członkowskie, których realizacja warunkuje osiągniecie celu, wskazano również na konieczność opracowania skoordynowanego systemu identyfikowania przyszłego zapotrzebowania na określone kwalifikacje.  Ponadto, jako jeden ze środków promowania odpowiedniego systemu, kraje członkowskie powinny uznać, iż ze edukacja i szkolenie jest prawem podstawowym.  Opracowane systemy powinny zapewniać dostęp do szkolenia wszystkim, bez względu na status prawny (praca legalna czy nierejestrowana), i z uwzględnieniem barier, na jakie w dostępie do edukacji i szkolenia natrafiają określone kategorie pracujących, ze względu na posiadanie przez nich określonych cech. Chodzi o uwzględnienie wszystkich osób,  w szczególności tych,  którzy obecnie podlegają dyskryminacji w dostępie do edukacji i szkolenia.

Nierówności na rynku pracy

Partnerzy społeczni debatujący nad  zjawiskiem nierówności na rynku pracy wskazali w konkluzjach, iż nierówność na rynku pracy  jest skomplikowanym, wieloaspektowym zjawiskiem, przejawiającym się w licznych formach . W większości krajów wzrosła nierówność w poziomach wynagrodzeń a osiągnięcia ostatnich lat polegające na zmniejszeniu nierówności zostały zniweczone przez skutki pandemii COVID -19.  Na powstanie i utrzymywanie się nierówności w świecie pracy wpływ ma wiele czynników o charakterze regionalnym, krajowym, na które nakładają się czynniki o charakterze ponadnarodowym, wynikających m.in. z globalizacji i nowych technologii.  Dla ograniczenia nierówności w świecie pracy konieczna jest kompleksowa i zintegrowana strategia wymagająca podjęcia działań w wielu obszarach. Kluczowe dla zmniejszenia nierówności jest tworzenie miejsc pracy, co wymaga pro-zatrudnionego i zrównoważonego (pod kątem płci) otoczenia makroekonomicznego, w tym podatkowego, monetarnego i innych. Dostęp do kształcenia i szkolenia odpowiedniej  jakości oraz do usług publicznych; zapewnienie odpowiedniej ochrony praw pracowniczych oraz wzmocnienie odpowiedniego podziału efektów wzrostu; przyspieszenie przejścia z pracy na szaro do pracy legalnej; zapewnienie równości płci, zwalczanie dyskryminacji oraz promowanie równości, różnorodności i inkluzowości; promowanie handlu i rozwoju  w kontekście uczciwej i sprawiedliwej globalizacji oraz podziału dobrobytu; oraz realizacja uniwersalnej ochrony socjalnej.  Warunkiem sukcesu jest zaangażowanie partnerów społecznych w tworzenie odpowiednich strategii i w ich realizację. Konieczne jest wzmocnienie dialogu społecznego gdyż jednym ze skuteczniejszych mechanizmów niwelowania nierówności w świecie pracy są układy zbiorowe pracy zawieranie na poziomie sektorowym (branżowym).

Jesienna część 109 sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy zakończyła się wezwaniem Międzynarodowej Organizacji Pracy przez kraje członkowskie,  do opracowania nowych strategii  w celu zwalczania nierówności na rynku pracy oraz podnoszenia kwalifikacji  i wzmacniania kształcenia ustawicznego.

Jak zauważył Guy Ryder,  Sekretarz Generalny Konferencji w wystąpieniu zamykającym Konferencję,  tegoroczna Konferencja wykazała, iż Międzynarodowa Organizacja Pracy jest organizacją, która jest w stanie zmierzyć się z wyzwaniami jakie niesie rzeczywistość dnia dzisiejszego i cokolwiek się stanie w przyszłości Organizacja będzie w stanie temu sprostać  i realizować swoje cele. Wyraził  również nadzieję, iż nowe technologie,  które pozwoliły na to,  iż Konferencja w tym roku  w ogóle mogła się odbyć,  są rozwiązaniem jednorazowym i nie będzie potrzeby korzystania z nich w przyszłości.  Nic bowiem nie  zastąpi bezpośredniego kontaktu i bezpośredniej interakcji miedzy uczestnikami Konferencji, co stanowi niewymierną wartość każdej  Międzynarodowej Konferencji Pracy.

Oprac Ewa Kędzior