Poparcie ekonomistów dla projektu dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE

fot.pixabay.com

Dwoje znanych ekonomistów cieszących się zainteresowaniem mediów i opinii publicznej,  prof. Mariana Mazzucato i prof. Thomas Piketty,  poparło wezwania w sprawie silnej europejskiej regulacji dotyczącej płacy minimalnej. W ich ocenie jest to kluczowy element wychodzenia z kryzysu wywołanego przez pandemię Covid-19.

W liście otwartym, do którego dołączył szereg innych wybitnych ekonomistów, ogłoszonym wraz z rozpoczęciem unijnego szczytu społecznego w Porto czytamy, że propozycja dyrektywy stanowi „zmianę paradygmatu” w polityce Komisji Europejskiej w porównaniu z jej reakcją na poprzedni kryzys finansowy z 2008 r.

Ekonomiści argumentują, że wsparcie płacy minimalnej przepisami prawnymi rzeczywiście zagwarantowałoby, że osoby pracujące nie będą już żyły poniżej granicy ubóstwa. W ich ocenie „proponowana dyrektywa jest krokiem we właściwym kierunku, ale potrzebne są bardziej zdecydowane środki, aby zagwarantować poszanowanie prawa do rokowań zbiorowych prowadzonych przez związki zawodowe w celu wynegocjowania lepszych płac i warunków dla pracowników oraz podniesienia ustawowych płac minimalnych do poziomu zapewniającego co najmniej przyzwoity standard życia. Odpowiednie płace minimalne i silne negocjacje zbiorowe są nie tylko dobre dla ludzi, ale bez wątpienia są również dobre dla gospodarki”.

-To, że do związkowców, dołączają teraz ze swym apelem ekonomiści stanowi ważny sygnał dla instytucji unijnych i państw członkowskich, że inicjatywa europejskiej płacy minimalnej połączona ze wzmocnieniem rokowań zbiorowych ma sens i jest potrzebna –komentuje Sławomir Adamczyk, szef Biura Branżowo-Konsultacyjnego KK. –Ta propozycja  jest prawidłową reakcją na obserwowane w wielu państwach, łącznie z Polską, zjawisko spadku udziału płac w PKB –dodaje ekspert.

Poniżej list i jego sygnatariusze.

Wyższe ustawowe płace minimalne i silniejsze negocjacje zbiorowe są korzystne dla gospodarki

Wychodzenie z kryzysu gospodarczego musi opierać się na wzroście płac. Wyższe płace minimalne i silniejsze negocjacje zbiorowe muszą być podstawowymi elementami silnego, sprawiedliwego i trwałego ożywienia gospodarczego.

W październiku 2020 r. Komisja Europejska opublikowała swój wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Po raz pierwszy w historii UE przedstawiono projekt przepisów, który wyraźnie zmierza nie tylko do znacznego podniesienia płacy minimalnej w Europie, ale także do wzmocnienia negocjacji zbiorowych.

Projekt ten stanowi zmianę paradygmatu. Jeszcze nie tak dawno temu Komisja w zasadzie odrzucała adekwatne płace minimalne i silne negocjacje zbiorowe jako bariery dla funkcjonowania wolnego rynku, argumentując, że mają one negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i poziom zatrudnienia.

Co znamienne, po wybuchu ostatniego poważnego kryzysu gospodarczego w latach 2008/2009 Unia Europejska wywarła znaczny wpływ na wiele krajów, nakłaniając je do zamrożenia lub nawet obniżenia płac minimalnych i osłabienia rokowań zbiorowych.

Proponowana dyrektywa w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych ma na celu osiągnięcie dokładnie odwrotnego celu: odpowiednie płace minimalne i silne negocjacje zbiorowe mają zapewnić, że pracownicy będą mogli godnie żyć z tego co zarabiają. Jak można się spodziewać, wiele osób nadal twierdzi, że wzrost płacy minimalnej przedłuża kryzys, jest zbyt kosztowny dla firm i kosztuje tysiące miejsc pracy. Krótko mówiąc, stare argumenty wskazujące, że wzrost płacy minimalnej jest zły dla gospodarki.

W rzeczywistości doświadczenia z całego świata pokazują, że jest dokładnie odwrotnie: odpowiednie płace minimalne są niezbędne dla ożywienia gospodarczego. Jeśli poprzedni kryzys dał nam jedną lekcję, to jest nią to, że oszczędności i zamrożenie płac nie są sposobem na wyjście z kryzysu. Odpowiednie płace minimalne, jak zaproponowano w Dyrektywie poprawiłyby wynagrodzenia ponad 25 milionów pracowników w UE, którzy obecnie zarabiają minimalną płacę. Wielu z tych 25 milionów pracowników to tak zwani pracownicy „niezbędni” (essential workers), którzy zapewnili dalsze funkcjonowanie naszych społeczeństw w czasie pandemii wirusa Covid-19. Oczywiście pracownicy ci zasługują na nasz aplauz i wdzięczność -ale bardziej niż na to, zasługują na odpowiednie wynagrodzenie co można uzyskać poprzez adekwatną płacę minimalną i negocjacje zbiorowe.

Istnieją różne kanały, za pomocą których adekwatne płace minimalne mogą wzmocnić gospodarkę: więcej pieniędzy na konsumpcję w kieszeniach pracowników o niskich płacach wyzwala większe inwestycje, a zatem zwiększa zagregowany popyt, wzrost gospodarczy, produktywność, a tym samym ogólne zatrudnienie. Ponieważ płace minimalne mają istotny efekt sygnalizacyjny dla ogólnego rozwoju płac, wpływ zwiększonych płac minimalnych ma pozytywny wpływ na zagregowany popyt co z kolei jeszcze bardziej wzmocni silniejszy ogólny wzrost płac. Korzyści odniosłyby również budżety publiczne: wzrost płacy minimalnej oznacza, że państwa muszą wydawać mniej na uzupełnianie niewystarczających wynagrodzeń za pomocą ulg podatkowych i zasiłków socjalnych dla pracujących. Pobudzenie zagregowanego popytu pomaga ponadto państwom generować więcej dochodów z podatków i składek na ubezpieczenie społeczne.

W świetle wyzwań gospodarczych i społecznych, jakie niesie ze sobą pandemia Covid-19, oraz trudnej drogi do ożywienia gospodarczego, która jest przed nami, niezwykle ważne jest, aby odpowiednie płace minimalne i silne negocjacje zbiorowe były uznane i promowane jako kluczowe elementy każdej strategii naprawy gospodarczej. Proponowana dyrektywa jest krokiem we właściwym kierunku, ale potrzebne są bardziej zdecydowane środki, aby zagwarantować poszanowanie prawa do rokowań zbiorowych dla związków zawodowych w celu wynegocjowania lepszych płac i warunków dla pracowników oraz podniesienia ustawowej płacy minimalnej do poziomu zapewniającego co najmniej godny poziom życia. Odpowiednie płace minimalne i silne negocjacje zbiorowe są nie tylko dobre dla ludzi, ale bez wątpienia są również dobre dla gospodarki.

Lista sygnatariuszy:

–        Prof. Mariana Mazzucato, Profesor w dziedzinie ekonomii innowacji i wartości publicznej, Dyrektor założycielski, Instytut Innowacji i Celu Publicznego (IIPP), University College London (UCL), Włochy/Wielka Brytania

–        Prof. Thomas Piketty, profesor EHESS i Paris School of Economics, współdyrektor, World Inequality Lab/World Inequality Database, Francja

–        Prof. Sebastian Dullien, dyrektor ds. badań, Instytut Polityki Makroekonomicznej, IMK, Hans-BöcklerStiftung, profesor ekonomii międzynarodowej, HTW Berlin – Uniwersytet Nauk Stosowanych, Niemcy

–        Prof. Paul De Grauwe, John Paulson Chair in European Political Economy, Instytut Europejski, London School of Economics, Belgia/Wielka Brytania

–        Prof. Thorsten Schulten, kierownik Archiwum Układów Zbiorowych Pracy i Badań Gospodarczych i Społecznych, WSI, Fundacja Hansa Böcklera,  profesor honorowy na Uniwersytecie w Tybindze, Niemcy

–         Lord Meghnad Desai, ekonomista, Izba Lordów, Wielka Brytania

–         Michel Husson, Ekonomista, IRES, Francja

–        Prof. Ozlem Onaran, profesor ekonomii, współdyrektor Instytutu Ekonomii Politycznej, Zarządzanie, Finanse i Odpowiedzialność, Uniwersytet Greenwich, Wielka Brytania

–         Prof. Mario Pianta, profesor polityki gospodarczej, Scuola Normale Superiore, Florencja, Włochy

–        Prof. Julie Froud, Uniwersytet w Manchesterze, profesor innowacji finansowych, jest członkiem grupy tematycznej „Organizacje i społeczeństwo” w dziale „Ludzie, zarządzanie i organizacje” MBS, UK. w MBS, Wielka Brytania

–        Dr Dirk Ehnts, ekonomista, Uniwersytet Techniczny w Chemnitz, Niemcy

–        Dr Tom McDonnell, współdyrektor, Nevin Economic Research Institute, Dublin, Irlandia

–        Dr Philipp Heimberger, Ekonomista, Wiener Institut für Internationale Wirtschaftsvergleiche, Austria

–        Dr Dario Guarascio, Wydział Ekonomii i Prawa – Uniwersytet Sapienza w Rzymie, Włochy

–        Dr Christos Pierros, badacz podoktorski, Uniwersytet Ateński i starszy badacz INE GSEE, Grecja

–        Dr Jorge Uxó, profesor nadzwyczajny, Uniwersytet Kastylii-La Mancha, Hiszpania

–        Dr Angelo Salento, profesor nadzwyczajny socjologii ekonomicznej i socjologii pracy, Uniwersytet w Salento, Włochy.

bs