Filar praw socjalnych głównym tematem Szczytu Społecznego w Porto

Europejscy partnerzy społeczni spotkają się w dniu 7 maja z przywódcami Unii Europejskiej na Trójstronnym Szczycie Społecznym poświęconym efektywnemu wdrażaniu Europejskiego filaru praw socjalnych. Gospodarzem będzie prezydencja portugalska.

Szczyt będzie trwał dwa dni. Pierwszego dnia w przedpołudniowej części odbędą się dyskusje w trzech blokach tematycznych: praca i zatrudnienie (przemówienie wprowadzające wygłosi Guy Ryder Dyrektor Generalny MOP); umiejętności i innowacje (przemówienie wprowadzające przedstawi Angel Gurría, Sekretarz Generalny OECD) oraz państwo dobrobytu i ochrona socjalna (przemówienie wprowadzające przedstawi prof. Bea Cantillon, Uniwersytet w Antwerpii). W południowej części obrad głos zabiorą przedstawiciele partnerów społecznych (Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, Business Europe, SGIEurope, SMEUnited) i społeczeństwa obywatelskiego (Social Platform) Na zakończenie pierwszego dnia Szczytu komentarze wygłoszą przewodniczący: Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej oraz premier Portugalii.

Kolejnego dnia, 8 maja 2021 r., odbędzie się nieformalne spotkanie szefów państw i rządów, którego tematem będzie dyskusja, jak nadać najwyższy polityczny impuls realizacji priorytetów Europejskiego filaru praw socjalnych. Przypomnijmy, że Plan działania przedstawiony przez Komisję w marcu 2021 r. zawiera wytyczne dotyczące wdrażania Europejskiego filaru praw socjalnych, w obszarach zatrudnienia, umiejętności i ochrony socjalnej. W planie działania określono również trzy główne cele, które mają zostać osiągnięte w całej Unii Europejskiej do 2030 r.:

stopa zatrudnienia – przynajmniej 78%;
liczba dorosłych biorących co roku udział w kursach szkoleniowych – przynajmniej 60%;
ograniczenie liczby osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub ubóstwem – o co najmniej 15 mln, w tym o 5 mln dzieci.

– Europejski filar spraw socjalnych jest swoistym kompasem wskazującym kierunek budowy społecznego wymiaru integracji europejskiej – wskazuje Sławomir Adamczyk, szef Biura Branżowo – Konsultacyjnego KK. – choć ma już 4 lata bo został przyjęty na Szczycie Społecznym w Goeteborgu w 2017 r., to stał się jeszcze ważniejszy teraz w okresie wychodzenia z pandemii Covid-19.

W ocenie NSZZ „Solidarność” (Decyzja Prezydium nr 46/21), w działaniach UE w odniesieniu do wdrażania Europejskiego filaru praw socjalnych powinny dominować twarde mechanizmy oddziaływania jakimi są dyrektywy i rozporządzenia ze względu na bardzo umiarkowany wpływ instrumentów o charakterze niewiążącym, w części państw członkowskich, w tym w Polsce. Jako przykład może służyć Zalecenie Rady z dnia 8 listopada 2019 r. w sprawie dostępu pracowników oraz osób samozatrudnionych do ochrony socjalnej, które zdaniem NSZZ „Solidarność” nie jest w naszym kraju w pełni respektowane. Nasuwa to obawy co do losu „miękkich” instrumentów proponowanych w przedstawionym Planie działania.

– Niestety Filar nie jest traktowany wystarczająco poważnie przez polskie władze publiczne, które lubią podkreślać jego niewiążący charakter – komentuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego NSZZ „Solidarność”. – Nie ma jednak co ukrywać, że także polscy partnerzy społeczni powinni postrzegać ten dokument bardziej priorytetowo i np. zainicjować dyskusję na forum RDS nad jego wdrożeniem. Cały czas do takich kompleksowych działań nie doszło – dostaje ekspertka.