Dyrektywa 2022/2041/UE przyjęta w październiku 2022 r. jest przełomowym krokiem w kierunku wzmocnienia układów zbiorowych i dążenia do godnych wynagrodzeń w UE. Jej los jest jednak zagrożony. EKZZ wezwała krajowe związki do walki w obronie tej regulacji.
Zaraz po jej przyjęciu dyrektywa została zaskarżona przez Danię do Trybunału Sprawiedliwości UE. Zbliża się termin rozprawy więc zgodnie z przyjęta procedurą 14 stycznia 2025 r. Emiliou, rzecznik generalny Trybunału przedstawił swoją opinię w tej kwestii. Wzywa w niej do odrzucenia dyrektywy jako, naruszającej zapis art. 153 Traktatu o Funkcjonowaniu UE wykluczającego tematykę „wynagrodzenia” z kompetencji unijnych. Choć opinia jest niewiążąca to jednak jak wskazuje dotychczasowa praktyka może mieć wpływ na orzeczenie Trybunału.
W ocenie związków zawodowych ewentualne podtrzymanie tej opinii przez wyrok Trybunału może doprowadzić do szeregu negatywnych skutków dla europejskich pracowników wraz z zahamowaniem procesu budowy Europy Społecznej. Dlatego EKZZ inicjuje kampanię mającą na celu obronę dyrektywy.
Stefan Clauwaert, główny ekspert prawny EKZZ przygotował wielowątkową kontr-opinię zbijającą argumenty rzecznika generalnego i wskazującą , że jego opinia powinna zostać odrzucona jako prawnie błędna. Oto najważniejsze przesłanki.
- Potrzebne jest całościowe i społeczne zrozumienie krajobrazu prawnego UE, czego nie widać w opinii rzecznika Emiliou.
- Istnieje potrzeba jasności prawnej w UE: długotrwałe dotychczas stosowane wąskie interpretowanie zasady wyłączenia „wynagrodzenia” z kompetencji UE, powinno zostać utrzymane, gdyż w przeciwnym razie można by podważyć szereg innych dyrektyw.
- Konieczne jest wspieranie autonomii partnerów społecznych, co oznacza wzrost znaczenia jej ochrony i promocji w przeciwieństwie do szkodliwej ingerencji.
- Rokowania zbiorowe są nieodzowną częścią wolności zrzeszania się, a to ma zasadnicze znaczenie dla realizacji celów społecznych UE.
Wnioski: są jednoznaczne: dyrektywa musi zostać utrzymana w całości jako prawny obraz Europy Społecznej.
Tekst streszczenia opinii w języku polskim dostępny jest poniżej.
bs