Zakładowy układ zbiorowy pracy obowiązujący w Lubelskim Węglu „Bogdanka” S.A. w Bogdance

Układ został zawarty w dniu 31 października 2001 roku reguluje szczegółowe warunki pracy, wynagradzania i przyznawania innych świadczeń i został on zawarty na czas nieokreślony. Treść układu jest na bieżąco dostosowywana do warunków pracy i płacy w trybie protokołów dodatkowych, których zawarto już ponad 100.

Układ zbiorowy pracy to autonomiczne źródło prawa pracy – porozumienie pracodawcy i organizacji związkowych, w którym możliwe będzie uregulowanie specyficznych warunku pracy w danym zakładzie pracy. Kodeks pracy oraz ustawy to przepisy powszechnie obwiązujące, które mają zastosowanie do wszystkich pracodawców i nie uwzględniają ich szczególnego rodzaju działalności.

Układ zbiorowy pracy zawarty w Bogdance S.A. uwzględnia szczególny przedmiot działalności pracodawcy wprowadzając szereg rozwiązań odnoszących się do pracowników wykonujących pracę pod ziemią. Wykazy poszczególnych stanowisk pracy pod ziemią i na powierzchni zostały określone w załącznikach.

Z układu wynika, że dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych pod ziemią, z wyłączeniem pracowników zatrudnionych w Dziale Techniki Strzałowej, czas pracy wynosi 7 godzin 30 minut na dobę i 37 godzin 30 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Ze względu na uciążliwe lub szkodliwe warunki pracy, skrócony czas pracy pracowników zatrudnionych pod ziemią wynosi: 7 godzin na dobę dla zatrudnionych przy głębieniu, pogłębianiu, naprawie i konserwacji szybów i szybików oraz urządzeń szybowych i przyszybowych;  a nawet 6 godzin na dobę dla zatrudnionych m.in. w wyrobiskach o wysokości poniżej 0,7 m;  w wyrobiskach zabierkowych o wysokości powyżej 6 m;  przy robotach wiertniczych. W przypadku tych stanowisk praca w godzinach nadliczbowych na stanowiskach wymienionych jest zabroniona.

Układ przewiduje różne formy  płacy: 1) motywacyjną; 2) czasowo-premiową; 3) akordową; a także inne. Pracownikowi za pracę przysługuje wynagrodzenie zasadnicze oraz inne składniki wynagrodzenia. Co istotne to układzie postanowiono, że analizę stawek płac zasadniczych przeprowadzają strony układu w zależności od potrzeb. Obok wynagrodzenia zasadniczego pracownikowi, po spełnieniu warunków określonych w układzie, może przysługiwać m.in. dodatek brygadzistowski, dopłaty do dniówek przepracowanych, dodatkowe wynagrodzenie za pełnienie dyżurów domowych, dopłaty do dniówek przepracowanych, dodatek stażowy, deputat węglowy, dodatek za pracę pod ziemią, dodatek za pełnienie dyżurów domowych, dodatek za pracę zdalną, premie, nagrody jubileuszowe, odprawa emerytalno-rentowa. Pracownikom zatrudnionym w zakładzie pracy przysługuje za cały rok kalendarzowy dodatkowa nagroda roczna.

Układ przewiduje, że dzień Św. Barbary – 4 grudnia – jest świętem górniczym, dniem wolnym od pracy. Z okazji Dnia Górnika pracownik otrzymuje nagrodę. Pracownikom będącym w stanie zatrudnienia w dniu 30 listopada danego roku przysługuje tradycyjne „barbórkowe” wypłacane w ekwiwalencie pieniężnym w wysokości 5% wynagrodzenia z sektora przedsiębiorstw z miesiąca października danego roku.

Dla pracowników zatrudnionych pod ziemia przewidziano dodatkowe świadczenia. Po przepracowaniu 3 lat, takiemu pracownikowi oraz członkom jego rodziny przysługuje raz w każdym roku kalendarzowym ekwiwalent pieniężny z tytułu zwrotu kosztów przejazdu urlopowego. Ukaranie karą porządkową pracownika powoduje utratę prawa do w/w ekwiwalentu.

W układzie znalazło się uregulowanie dotyczące prawa do dodatku za pracę zdalną. Obowiązek wypłacania pracownikom dodatku z tytułu pracy zdalnej został wprowadzony do kodeksu pracy z dniem 1 kwietnia 2023 r. Pracownikom zatrudnionym w Lubelskim Węglu „Bogdanka” S.A. wykonującym pracę zdalną, oprócz normalnego wynagrodzenia za pracę, przysługuje dodatek na pokrycie kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej i ustalany jest w formie ryczałtu i przysługuje za każdy dzień pracy zdalnej. Dodatek nie przysługuje pracownikom, wykonującym pracę zdalną okazjonalną.

Pracownikom posiadającym dzieci uczące się, przysługuje na każde dziecko od klasy „0” do 18 roku życia (pełne roczniki danego roku), ekwiwalent z tytułu pomocy szkolnych. W przypadku zatrudnienia w zakładzie obojga rodziców, dodatek przysługuje tylko dla jednego z nich.

Układ przewiduje także wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracowników wykonujących prace górnicze pod ziemią i na stanowisku maszynisty wyciągowego oraz pracownikom zakładu przeróbki mechanicznej węgla w wymiarze: 1) po roku pracy do 5-ciu lat pracy – 21 dni roboczych, 2) po 5 latach pracy – 26 dni roboczych. Układ przewiduje także dodatkowe urlopy wypoczynkowego w latach 2023 i 2024, dla wymieniowych powyżej pracowników oraz innych wyraźnie wskazanych, w wymiarze od 5 do 10 dni, przy czym pracownik powinien wykorzystać ten dodatkowy urlop tylko w całości. Wypłacenie ekwiwalentu za urlop dodatkowy jest niedopuszczalne, z wyjątkiem przypadków, gdy pracownik nie wykorzystał tego urlopu z powodu zgonu, przejścia na rentę lub świadczenie rehabilitacyjne.

Pracownikom pobierającym rentę inwalidzką z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, bez względu na czas powstania inwalidztwa przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 15 dni roboczych po roku pracy, do wykorzystania w okresie 2 lat pracy. Ten urlop dodatkowy nabywa się tylko jeden raz.

Układ przewiduje również prawo do płatnego urlopu zdrowotnego. Pracownik Spółki, który spełnia jeden z poniższych warunków: 1) jest zatrudniony, co najmniej 15 lat w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, 2) uległ ciężkiemu wypadkowi przy pracy; 3) nabył chorobę zawodową; 4) nabył chorobę pozostającą w związku przyczynowym z charakterem wykonywanej pracy; – ma prawo do ubiegania się o płatny urlop zdrowotny na leczenie sanatoryjne, jeśli lekarz zakładu opieki zdrowotnej sprawujący opiekę lekarską nad zdrowiem pracownika wyda orzeczenie o potrzebie takiego leczenia i zostanie ono zaakceptowane przez NFZ.  Urlop zdrowotny może być przyznany raz na 4 lata.

Z układu wynika, że przy przyjęciu do pracy stosuje się preferencje dla członków rodzin pracowników zmarłych w czasie pozostawania w stosunku pracy i pracowników, którzy ulegli wypadkowi w pracy, ale postanowienie to nie ma charakteru roszczeniowego.

W jednym z załączników do układu określone zostały  tryb i zasady negocjacji zmian, a także rozstrzygania sporów i wątpliwości. Każda ze stron ma prawo skierować do negocjacji po sześciu swoich przedstawicieli. Dla ważności ustaleń w negocjacjach musi wziąć udział co najmniej połowa przedstawicieli pracodawcy oraz przedstawiciele co najmniej połowy organizacji związkowych (z pełnomocnictwem pozostałych organizacji związkowych). Każda ze stron uczestniczących w negocjacjach ma prawo do powołania eksperta, którego zadaniem jest wydanie opinii w sprawach związanych z przedmiotem negocjacji. Koszty ekspertyzy dokonanej za zgodą obu stron mogą zostać pokryte przez pracodawcę lub w inny ustalony przez strony sposób. Jeżeli ten sposób nie zostanie ustalony koszty ponosi strona, która zleciła wykona-nie ekspertyzy. Eksperci i doradcy uczestniczący w negocjacjach dysponują wyłącznie głosem doradczym. Ustalone w drodze negocjacji stron zmiany do Umowy wprowadza się w drodze protokołów dodatkowych.

Wyjaśnienia spornych postanowień Układu dokonuje Komisja w składzie: po jednym przedstawicielu każdej organizacji związkowej będącej stroną ZUZP oraz osoby występujące z upoważnienia Zarządu Spółki w ilości odpowiadającej liczbie organizacji związkowych będących stroną ZUZP. Pierwsze posiedzenie Komisji w danej sprawie zwołuje przedstawiciel pracodawcy nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wystąpienia z inicjatywą. Dla ważności ustaleń Komisji, w jej pracach musi brać udział co najmniej połowa przedstawicieli pracodawcy oraz połowa przedstawicieli związków zawodowych (z pełnomocnictwem pozostałych organizacji związkowych).

Wyjaśnienia treści postanowień ZUZP dokonane przez Komisję są wiążące dla stron Umowy. W przypadku, gdy w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania żądania wyjaśnienia spornych kwestii strony nie wypracują wspólnej interpretacji postanowień Układu, każdej ze stron przysługuje prawo wystąpienia do sądu powszechnego o dokonanie prawnej wykładni spornego postanowienia Układu w całości lub spornej części, poprzez ustalenie jego znaczenia zgodnie z prawem i w oparciu o przyjęte w orzecznictwie i doktrynie dyrektywy wykładni prawa.

O układzie zbiorowym pracy opowiedzieli Zastępca przewodniczącego NSZZ „Solidarność” Antoni Pasieczny oraz Adam Pieróg – pełnomocnik ds. kontaktu z organizacjami związkowymi w Lubelskim Węglu „Bogdanka” S.A.

#FunduszeUE