Biała Księga dotycząca unijnej infrastruktury cyfrowej – reakcja związków zawodowych

Europejska federacja związkowa UNI Europa zareagowała na Białą Księgę Komisji Europejskiej:  „Jak zaspokoić potrzeby Europy w zakresie infrastruktury cyfrowej?” Księga analizuje liczne wyzwania stojące obecnie przed Europą w zakresie wdrażania przyszłych sieci łączności. W dokumencie przedstawiono możliwe scenariusze sprostania tym wyzwaniom, przyciągnięcia inwestycji, wspierania innowacji, zwiększenia bezpieczeństwa i osiągnięcia prawdziwego jednolitego rynku cyfrowego.

UNI Europa generalnie z zadowoleniem przyjmuje Białą Księgę, ponieważ zawiera ona dogłębną analizę przyszłych potrzeb inwestycyjnych i nakreśla zmiany regulacyjne w europejskim sektorze łączności elektronicznej.  W ocenie federacji trafna jest diagnoza, że infrastruktura łączności w UE nie jest jeszcze wystarczająco rozwinięta, aby sprostać przyszłym wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową i przejściem technologicznym do pełnego wykorzystania chmury obliczeniowej i przetwarzania brzegowego (edge computing, koncepcja edge computing wiąże się z internetem rzeczy i bazuje na idei przetwarzania, a często także przechowywania danych przez urządzenia końcowe, kontrolery lub mikrocentra danych).

Zrównoważona, wysokiej jakości i bezpieczna infrastruktura łączności jest niezbędna, aby umożliwić korzystanie z technologii takich jak przetwarzanie brzegowe, urządzenia Internetu rzeczy, sztuczna inteligencja, wdrożenie 5G (a wkrótce 6G) lub sieci światłowodowe. Dostępność bezpiecznej i wysokiej jakości łączności w całej Europie, w tym na obszarach oddalonych i wiejskich, ma kluczowe znaczenie dla umożliwienia wszystkim obywatelom korzystania z możliwości innowacyjnych technologii i usług.

Są jednak pewne mankamenty w tym dokumencie. Jak wskazuje w swojej odpowiedzi UNI Europa, Komisja Europejska koncentruje się na konkurencji w celu stymulowania inwestycji. Prawdziwie zrównoważona konkurencja dla wszystkich podmiotów w branży nie powinna opierać się wyłącznie na cenach, ponieważ może to mieć wpływ na zatrudnienie w sektorze. Nowa strategia musi łączyć zachęty do inwestowania – zwłaszcza w obszarach o niedostatecznym zasięgu – i innowacji, a jednocześnie zapewniać niezbędną politykę rynku pracy, która utrzymuje obecne miejsca pracy, promuje możliwości podnoszenia kwalifikacji i tworzenia miejsc pracy.

Pracownicy ICT mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia wszystkich tych celów. Biała Księga nie odnosi się w wystarczającym stopniu do kwestii wzrostu zatrudnienia. Biorąc pod uwagę przedstawiony opis nowego ekosystemu cyfrowego UNI Europa oczekuje odniesienie do tego, w jaki sposób nowe technologie, w szczególności sztuczna inteligencja, powinny być regulowane w odniesieniu do ich wpływu na miejsce pracy. Podobnie, Biała Księga nie odnosi się do tego, w jaki sposób wzrost wydajności sztucznej inteligencji może być sprawiedliwie dzielony z pracownikami (w tym poprzez skrócenie czasu pracy). Związki zawodowe powinny być uprawnione do negocjowania tych korzyści.

– W świetle tych zastrzeżeń zrozumiałe jest, że Europejska Konfederacja Związków Zawodowych apeluje o przygotowanie dyrektywy unijnej, która koncentrowałaby się na zagadnieniu wpływu sztucznej inteligencji na warunki pracy – komentuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ „Solidarność”. – Mamy nadzieję, że nowa Komisja Europejska, która ukonstytuuje się niebawem, podejdzie poważnie do tej propozycji.

Aby sprostać wymaganiom zmieniającego się rynku i wspierać istniejącą siłę roboczą w sektorze, ważne jest, aby wszystkie zainteresowane strony – w tym rządy i partnerzy społeczni – znalazły innowacyjne rozwiązania w zakresie podnoszenia kwalifikacji, przekwalifikowania i przejścia pracowników. Jednocześnie należy stworzyć nowe możliwości zatrudnienia dla młodych ludzi, aby zlikwidować lukę w umiejętnościach w sektorze. Partnerzy społeczni odgrywają ważną rolę w tym procesie i powinni być zaangażowani w przegląd istniejących programów kwalifikacji i szkoleń.

– Jeżeli chodzi o polską sytuację, to eksperci partnerów społecznych już ponad półtora roku temu uzgodnili zalecenia dotyczące zagadnień cyfryzacji środowiska pracy, mając nadzieję że zajmie się tym Rada Dialogu Społecznego – zwraca uwagę Sławomir Adamczyk, przedstawiciel polskich związków w Komitecie Dialogu Społecznego UE. – Niestety wciąż się tak nie stało, a dalsze zwlekanie z wypracowaniem odpowiednich strategii odbije się negatywnie nie tylko na pracownikach, ale także na przedsiębiorcach a w ostatecznym rozrachunku na zdolności naszego kraju do wydostania się z pułapki średniego wzrostu – prognozuje ekspert. Przejście do nowego ekosystemu cyfrowego może zakończyć się sukcesem tylko wtedy, gdy proponowanym działaniom będą towarzyszyć solidne środki polityki społecznej, które zminimalizują ryzyko i zmaksymalizują możliwości dla europejskich pracowników.

bs