Najciekawsze orzeczenia TSUE i ETPC z 2023 r. w obszarze prawa pracy – część I

Koniec roku skłania do różnego rodzaju podsumowań. Celem tych kilku kolejnych notek jest zwrócenie uwagi na interesujące orzeczenia Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz), które dotyczą sfery pracy a zapadły w 2023 r.

Krótki cykl notek pozwoli zwrócić uwagę na problemy jakie były stawiane przed ponadnarodowi europejskimi sądami.

 Dla przypomnienia TSUE to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – instytucja sądownicza Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, z siedzibą w Luksemburgu. Stosunkowo często jest niepoprawnie nazywany Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. W skład Trybunału wchodzą sędziowie mianowani przez poszczególne państwa członkowskie. W skład Trybunału wchodzi 27 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie oraz 11 rzeczników generalnych. Polskimi sędziami Trybunału Sprawiedliwości byli dotychczas: Jerzy Makarczyk (2004–2009) i Marek Safjan (2009–nadal). Rzecznikiem generalnym (od 2013) jest Maciej Szpunar.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) – to europejski organ sądownictwa międzynarodowego powołany w 1959, orzeka w sprawach praw człowieka zapisanych w Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i protokołach dodatkowych do Konwencji. ETPCz rozpatrując skargi obywateli 46 państw członkowskich Rady Europy. Siedziba Trybunału znajduje się w Strasburgu, we Francji. Trybunał jest organem Rady Europy. Przyjęto zasadę, że sędziowie rekrutują się po jednym z każdego państwa-strony Konwencji. Aktualnie jest 46 takich państw, więc i liczba sędziów Trybunału wynosi 46.

Polskimi sędziami byli dotychczas: Jerzy Makarczyk (1992–2002), Lech Garlicki (2002–2012) i Krzysztof Wojtyczek (od 1 listopada 2012).

Pierwsze orzeczenie, na które chcemy zwrócić uwagę to orzeczenie C-529/ 21 a dokładniej orzeczenia sprawach połączonych od C‑529/21 do C‑536/21 i od C‑732/21 do C‑738/21 mających za przedmiot 15 wniosków o wydanie, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonych przez Rayonen sad – Kula (sąd rejonowy w Kuli, Bułgaria).

TSUE orzekł, że artykuł 1 ust. 3 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy w związku z art. 2 dyrektywy Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w miejscu pracy należy interpretować w ten sposób, że dyrektywa 2003/88 ma zastosowanie do pracowników sektora publicznego, takich jak strażacy, których uważa się za pracowników wykonujących pracę w porze nocnej, o ile pracownicy ci wykonują swoją działalność w normalnych warunkach.

TSUE wskazał także, że artykuł 12 dyrektywy 2003/88, rozpatrywany w świetle art. 20 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie temu, by zwykły wymiar czasu pracy w porze nocnej, ustanowiony w ustawodawstwie państwa członkowskiego dla pracowników sektora prywatnego na siedem godzin, nie miał zastosowania do pracowników sektora publicznego, takich jak strażacy, jeżeli takie odmienne traktowanie, o ile dane kategorie pracowników znajdują się w porównywalnej sytuacji, opiera się na obiektywnym i racjonalnym kryterium, to jest pozostaje w związku z prawnie dopuszczalnym celem, do którego osiągnięcia zmierza to ustawodawstwo, oraz jest proporcjonalne do tego celu.

Drugie orzeczenie dotyczące czasu pracy, na które warto zwrócić uwagę, to orzeczenie dotyczące dodatkowej rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu (orzeczenie C-660/ 20) Pisaliśmy o nim tutaj.

bs