W dniach 30 maja – 2 czerwca 2023, w ramach realizacji projektu „Schematy Dialogu Społecznego dla Godnej Pracy w sektorze publicznym na poziomie samorządów II”, odbyła się wizyta studyjna w Oslo. Gospodarzem wizyty był partner projektu – Norweski Związek Pracowników Komunalnych i Powszechnych FAGFORBUNDET.
Uczestnikami wizyty byli przedstawiciele NSZZ „Solidarność” oraz przedstawiciele administracji i podmiotów samorządowych. Celem wizyty było poznanie charakterystyki stosunków pracy w Norwegii (ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy sektora publicznego), praktyki dialogu społecznego na poziomie lokalnym, zadań i obowiązków (własnych oraz zleconych przez szczebel centralny) władz lokalnych oraz sposobów ich finansowania (w tym płac), praktycznych aspektów negocjacji związanych z kwestiami pracowniczymi, m.in. takimi jak: podnoszenie kwalifikacji, równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, starzenie się siły roboczej i integracja migrantów.
Program wizyty był bardzo intensywny. Zaraz po przylocie odbyło się spotkanie z władzami FAGFORBUNDET w siedzibie związku. Następnego dnia uczestnicy odwiedzili miejskie przedsiębiorstwo przetwarzania odpadów gdzie spotkali się z przedstawicielami związków zawodowych jak i kierownictwem zakładu. Uczestnikom przybliżono system segregowania, utylizacji i ponownego użycia odpadów. Ciekawostką jest, że Norwegowie na terenie zakładu posiadają namiot, w którym znajdują się rzeczy nadające się do ponownego użycia taki jak meble, zabawki, które można nabyć za symboliczną opłatą, i w ten sposób dać im drugie życie.
0Kolejnym punktem wizyty było przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej (tramwaje) i rozmowa z dyrektorem zakładu oraz z przedstawicielami związku zawodowego transportu publicznego.
Uczestnicy mieli też okazję spróbować swoich umiejętności prowadzenia tramwaju na symulatorze wykorzystywanym do celów szkoleniowych motorniczych, obejrzeć warsztat naprawy taboru oraz zapoznać się z centrum dowodzenia komunikacją tramwajową w Oslo.
W planie dnia znalazła się także Główna Biblioteka Publiczna w Oslo, która poza podstawową funkcją pełni też rolę miejsca integracji społeczności lokalnej.
Ostatniego dnia w siedzibie FAGFORBUNDET odbyło się podsumowanie wizyty, które było okazją do podzielenia się spostrzeżeniami oraz kierowaniem pytań do norweskich gospodarzy.
Co prawda doświadczenia norweskie nie mogą być wprost skopiowane w Polsce – polskie gminy nie są zrzeszone w organizacji pracodawców jak ma to miejsce w Norwegii. Jako takie nie są obecnie zainteresowane podejmowaniem klasycznych rokowań zbiorowych – wskazuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ Solidarność. Nie zmienia to faktu, że doświadczenia i praktyki norweskie są bardzo cenne – musimy mieć świadomość, że bez budowy wzajemnego zaufania i stopniowego pogłębiania współpracy na linii jednostki samorządu terytorialnego – związki zawodowe nie osiągniemy postępu w zakresie warunków pracy i płacy pracowników zatrudnionych u pracodawców pośrednio zależnych od samorządu- dodaje ekspertka.
Uczestnicy ocenili czterodniowy program pobytu jako bardzo ciekawy, intensywny i pouczający oraz wyrażali ubolewanie, że wizyta nie mogła trwać dłużej. Podkreślano, że aby osiągnąć porozumienie w ważnych społecznie sprawach potrzeba wzajemnej uczciwości, zrozumienia, zaufania i słuchania argumentów obu stron.