Ustawa o ochronie sygnalistów
W Dzienniku Ustaw z 24 czerwca 2024 pod. poz. 928 roku ukazała się ustawa o ochronie sygnalistów. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy, czyli 25 września 2024 roku z wyjątkiem przepisów dot. zgłoszeń zewnętrznych (do Rzecznika Prawa Obywatelskich albo organu publicznego), które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia tj. od 25 grudnia 2024 roku.
Ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 przedmiotowej ustawy „sygnalistą” jest osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą (sygnalistą, więc może być każdy, który w związku z wykonywaną pracą uzyska informacje o naruszeniu prawa, w szczególności może to być pracownik, zleceniobiorca, wykonawca, członek organu osoby prawnej, wspólnik, akcjonariusz).
Zgodnie z art. 3 ustawy naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa w obszarach zagadnień wymienionych w tym przepisie (m.in. korupcji, zamówień publicznych, ochrony środowiska) ale ustawa nie obejmuje swoim zakresem naruszeń z zakresu prawa pracy.
Na podstawie art.11 i in. ustawy wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań.
Przepisy ustawy na podstawie art. 23 – będą mieć zastosowanie, co do zasady, do podmiotu prawnego na rzecz którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób (pracowników wlicza się w przeliczeniu na pełne etaty).
W zakresie zgłoszeń naruszeń prawa wewnętrznych należy ustalić stosowną procedurę przyjmowania tych zgłoszeń i podejmowania działań następczych. Procedurę ustala się po konsultacjach ze związkami zawodowymi, a jeżeli nie działają związki z przedstawicielami załogi.
Działając na podstawie art. 24 ustawy pracodawcy powinni skierować projekt procedury zgłoszeń wewnętrznych naruszeń prawa do konsultacji z zakładową organizacją związkową, albo zakładowymi organizacjami związkowymi jeżeli działa więcej niż jedna organizacja związkowa i go skonsultować w terminie nie krótszym niż 5 dni i nie dłuższym niż 10 dni od dnia przedstawienia tego projektu.
Tak, więc po wejściu w życie ustawy tj. od 25 września 2024 roku pracodawcy najwcześniej zaczną konsultacje ze związkami zawodowymi. Związki zawodowe mają uprawnienia do konsultacji, a więc pracodawca musi zwrócić się do nich z projektem i dochować terminu na konsultacje przed podaniem procedury do wiadomości, ale nie jest związany stanowiskiem związku zawodowego.
Procedura wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w podmiocie prawnym (art. 24. ust. 5 ustawy).
Na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod adresem https://www.gov.pl/web/rodzina/ochrona-sygnalistow znajduje się tekst ustawy, podstawowe informacje a także odpowiedzi na pytania.
Na podst.: solidarnosc.mazowsze.pl
.jpg)
